عباس عبدی در نوشته ای در روزنامه اعتماد به بررسی پیامدهای عفو اخیر می پردازد و می نویسد: اگر فردی مقید به آزادی باشد و درخواست عفو کند، مشکل دارد.
این فعال اصلاح طلب در این مقاله نوشت:
سیاست عفو شامل همه اقشار اعم از دانشجویان، اساتید دانشگاه، هنرمندان و… اعلام شد و مهمتر از آن سیاست جامعی برای همه ایرانیان خارج از کشور به جز تعداد بسیار معدودی اعلام شد. امیدواریم این رویکرد که فراز و نشیب های خود را دارد مثمر ثمر باشد و به سمت ثبات سیاسی حرکت کنیم.
در بخشش لذتی هست که در انتقام نیست. همانطور که در روابط شخصی و بین فردی خود با اقدامات کوچک و التماس و تسلیت و عذرخواهی حتی از اختلافات شدید پرهیز می کنیم، می توانیم همین قاعده را به عرصه سیاست و جامعه نیز تعمیم دهیم.
انتقام، کینه توزی و نفرت رفتارهای تشدید کننده ای هستند، یعنی انجام آنها همان رفتار را در طرف مقابل بازتولید می کند. البته این به معنای لغو کامل مجازات و انتقام نیست، زیرا اگر لغو شوند، بخشش بی معنا می شود. اما این قانون را نباید فراموش کرد.
با این مقدمه می‌خواهم به یک پدیده رایج در چند دهه اخیر اشاره کنم که نتیجه مثبتی نداشته است. آسان است که پیامدهای منفی دارد و این پدیده برای نوشتن عفو ضروری است.
در مجموع درخواست عفو از زندانیان به شرط انتخاب آنها و عدم نیاز به توافق نهایی برای لغو یا تخفیف مجازات اشکالی ندارد. به عبارت دیگر، اگر شخصی خود را مقصر بداند و صادقانه جرم خود را پذیرفت و مجازات تعیین شده را پذیرفت و به هر دلیلی پشیمان شد، باید عفو کند. همانطور که در زندگی خارج از زندان انجام می دهیم.
اگر کسی از جانب ما صدمه ببیند که خود را مقصر بدانیم، موظفیم یا غرامت او را جبران کنیم یا با استغفار رضایت او را جلب کنیم. این رفتار باید صادقانه باشد که در موضوع توبه آمده است.
این امر در مورد همه محکومان نیز صدق می کند. از سوی دیگر، اگر آزادی زندانی منوط به نوشتن دادخواست عفو باشد، موضوع فرق می‌کند.
در صورت اول، درخواست عفو مستلزم درخواست آزادی نیست. ما می توانیم به کسی آسیب برسانیم و عذرخواهی کنیم و حتی جبران کنیم یا مجازات را بگیریم. عذرخواهی مهم است. اما اگر کسی آزاد بخواهد عفو کند، مشکلی پیش می آید. اگر این فرد از ابتدا مستحق هیچ مجازاتی تلقی نمی شود و همچنان بر بی گناهی خود اصرار می ورزد، اصرار بر عفو نویسی تنها برای تخریب شخصیت او بوده و باعث افزایش کینه و نفرت می شود.
اگر دادخواست عفو بنویسد رضایت شخصی نخواهد داشت و در صورت آزادی قطعاً برای جبران این عدم رضایت شخصی رفتارهای مختلفی خواهد داشت که به صلاح مشمولان نیست.
البته هستند کسانی که مستقلاً درخواست عفو می کنند بدون اینکه خود را لایق آن بدانند، اما اجبار مردم به نوشتن عفو برای عفو مورد نظرشان قطعا مضر است و آثار منفی بیشتری دارد. بنابراین، همانطور که در مورد «عفو استاندارد» انجام می شود، در این مورد نیز باید انجام شود. به عبارت دیگر اظهار تاسف و تعهد کتبی به عدم تکرار چنین جرم امنیتی مشکلی را حل نمی کند، آن را بدتر می کند. چنین رفتاری منجر به عواقب منفی می شود. نکته بد این است که هر دو طرف می دانند که این متن در واقع جعلی است و هیچ کس را در مورد آن بررسی نمی کنند.