روز جدید به گفته یکی از اعضای شورای شهر قبلی در سال 1390، این نقاشی دیواری مورد تایید یا مجوز شورای شهر یا شهرداری تهران نبوده است، اما: «نمی‌دانم سازمان عالی بعداً برای این نقاشی دیواری مجوز گرفته است یا خیر. صادر شد.» و من شک دارم که چنین مجوزی بعداً صادر شده باشد.
معمای برادران نصیری: هیچ کس نمی داند چه کسی برای اولین بار بیلبورد عظیمی به ابعاد 4750 در 1850 سانتی متر را پیشنهاد کرد تا در میدانی در وسط طولانی ترین خیابان خاورمیانه نصب شود، جایی که تهران در حال تبدیل شدن به سهم طبقه متوسط است. تبدیل شدن به یک چالش بین طرفداران و مخالفان.
چه روزی که به مناسبت جام جهانی و هوادارانش بنری بدون تصویر زنان منتشر شد، چه بنری با عنوان «زنان سرزمین من» با تصاویر زنانی که به انتشار عکس هایشان اعتراض داشتند. بنر روز و شب دوام ندارد.
این تابلوی عظیم که بزرگ‌ترین تابلوی تبلیغاتی ایران و حتی منطقه محسوب می‌شود، به خاطر نقاشی‌های دیواری میدان ولی عصر (عج) شهرت دارد و در بهمن ماه ده سال پیش یعنی سال 1390 ساخته شد.
متولی اصلی این نقاشی دیواری سازمان هنری رسانه ای اوج متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که در توضیح مختصری از این بیلبورد در سایت این سازمان آمده است: «با داشتن پیام و گرافیک خوب از این نقاشی دیواری نشان می دهد. که این نکات باعث بحث بین مردم و کارشناسان شده است و دقیقا به همین دلیل است که دیوارنگاری میدان ولیعصر را رسانه ای موثر می دانند.
البته تنها رسانه ای در ایران است که ظاهرا مراحل اخذ جواز تاسیس را طی نکرده است. آنطور که محمدجواد حکشناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای سابق شهر تهران به خبرآنلاین گفت: این فضا از سال 1398 به درخواست سازمان هنری رسانه ای اوج در زمان شهردار محمد در اختیار این سازمان قرار گرفته است. بکر کلیباف بدون طی مراحل اداری.
وی می گوید: نصب اینگونه بیلبوردها طبق مصوبات موجود با مجوز سازمان زیباسازی شهرداری تهران که زیر نظر معاونت خدمات شهری فعالیت می کند انجام می شود چرا که بیلبوردها منبع درآمد شهرداری ها محسوب می شوند. معمولاً در حراجی ها این تابلوها در اختیار شرکت ها و مؤسسات قرار می گیرد.»
وی تاکید کرد: اما این نقاشی دیواری به همراه تعداد قابل توجهی تابلو و عرشه در خیابان ها و بزرگراه های تهران تماماً متعلق به سازمان اوج بوده و زیر نظر شهرداری تهران نبوده و نیست.
به گزارش هکشناس در سال 1390، این نقاشی دیواری مورد تایید یا مجوز شورای شهر و شهرداری تهران نبوده است، اما: «نمی دانم سازمان عالی بعداً برای این نقاشی دیواری به دنبال مجوز بوده و مجوزی صادر شده است یا خیر. بعداً بعید است.» مجوز صادر شده است.
کدام محتوا، کدام تایید؟
جنجالی که پنجشنبه گذشته با نصب عکس های فروغ فرخزاد، مه لقا ملاح، توران میرهادی، سیمین دانشور، پروین اعتصامی، ایران درودی، فاطمه معتمدآریا، مرضیه برومند، نفسیه مرشدزاده، مریم میرزاخانی و … به وجود آمد، این سوال را در ذهن ایجاد کرد. چه کسی در مورد محتوای پست شده در این نقاشی دیواری تصمیم می گیرد و مجوز و تایید آن از کجا می آید؟
بر اساس قوانین شهری، محتوای تمام تابلوهای تجاری و فرهنگی پایتخت باید به تایید کمیته فرهنگی تبلیغات سازمان زیباسازی شهر تهران برسد و سپس اجازه نمایش داده شود، اما ظاهرا این قاعده سختگیرانه شامل این نقاشی دیواری نمی شود و جایی در اتاق فکر یا مشابه در سازمان اوج در مورد محتوای آن تصمیم می گیرد.
البته این اتاق فکر باید قبل از حضور زنان دستور می داد که بنر محافظ حذف شود. نقاشی دیواری «با هم ما قهرمان هستیم. یک ملت، یک ضرب» در ژوئن 2018، زمانی که ایران به جام جهانی راه یافت، به شدت مورد انتقاد قرار گرفت زیرا تمام افراد حاضر در تصویر ارسال شده مرد بودند و با تصویر دیگری که تنها یک زن در آن حضور داشت، تغییر یافت.
سوال دوم که بعد از نقاشی دیواری زنان سرزمینم حداقل در شبکه های اجتماعی بارها تکرار شد مربوط به هزینه نصب تصاویر منتشر شده بود. سوالی که عضو شورای شهر پنجم پاسخ متفاوتی به آن داد: «قبل از اینکه هر بار به هزینه چاپ این بنرها فکر کنیم، بیایید به هزینه اولیه این کار فکر کنیم، این تابلوی عظیم که قسمت مهمی از میدان ولیعصر (عج) را پوشانده است. به خودی خود روبروی ساختمان نصب شده و هزینه ای برای این کار از بالا به صاحبان حقیقی یا حقوقی آن پرداخت شود، صرف نظر از این موضوع، با توجه به وسعت و موقعیت تجاری این مکان، چه حقی باید داشته باشد. درآمد حاصل از انتقال این تابلو برای شهروندان به صورت رایگان در اختیار سازمانی قرار می گیرد.
هکشناس می گوید: البته همه برندها مشتاقند با پرداخت هزینه ای هنگفت از این فرصت تبلیغاتی گسترده حتی برای یک روز استفاده کنند، در حالی که این فضا بدون توجه به حقوق شهروندی به راحتی واگذار می شود و به نظر من آقای کلیباف باید باشد. نگران آن است. عهده دار شدن.”
اگرچه عضو سابق شورای شهر تهران از هزینه دقیق چاپ و نمایش این نقاشی دیواری اطلاعی ندارد، اما در سال 1396 محمد ذوکی، مدیر روابط عمومی سازمان اوج در مصاحبه ای از هزینه طراحی، چاپ و نصب هر یک خبر داد. نقاشی دیواری حدود 4 تا 5 میلیون است
اما پس از گذشت 4 سال از این گفتگو همه چیز تغییر کرد، صاحب یک شرکت تبلیغاتی در گفت و گو با خبرآنلاین گفت: با توجه به نوع و نوع جوهر مصرفی، برای هر متر از این نوع حدود 50 تا 150 هزار تومان پرداخت می شود. برای این سازه با حدود هزار متر مربع هزینه بنر و چاپ حدود 50 تا 150 میلیون تومان خواهد بود.
وی ادامه می دهد: هزینه نصب این سازه را باید حدود 20 تا 30 میلیون تومان محاسبه کنید که هر بار تعویض آگهی های روی این دیوار بین 70 تا 180 میلیون تومان هزینه دارد.
با این تفاسیر، چه با اجازه و چه بدون اجازه، اگر طراحان این نقاشی دیواری حقوق شهروندی را در نظر می گیرند، حتی اگر برای انتشار عکس های خود از زنان سرزمینمان اجازه نخواهند، بهتر است به مطالب بیشتر توجه شود. قبل از این همه هزینه به این ترتیب، شاید این همه پول با عصبانیت و هزاران واکنش منفی یک شبه به سطل زباله نرود.