امروزه به دلیل گسترش فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، تقریباً به ندرت پیش می آید که رویدادی خارج از انظار عمومی باقی بماند. بنابراین اگر فردی متوجه این خلأها در صحنه پخش شده نشده یا اصلا سریال پیمان را ندیده است، به احتمال زیاد با ویدیوی صحنه حذف شده تلویزیون در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی مواجه خواهد شد.
بر این اساس در وهله اول می توان این سوال جدی را مطرح کرد: یک شرکت تلویزیونی که مدیران ارشد آن حداقل به صورت شفاهی به دنبال حداکثر جذب و تعامل با مخاطب و جلب اعتماد هستند، چگونه می توانند رویکرد خود را با تمرکز بر جزئیات عملیاتی کرده و به کار گیرند. چنین سلیقه هایی؟
ایسنا در گفت وگو با علیرضا دباغ، کارشناس فرهنگ و رسانه و همچنین رضا مقصودی، کارگردان و فیلمنامه نویس، این موضوع را مورد بررسی قرار داده است که در ادامه پاسخ آنها را می خوانید.
با چالشی که از خود تحمیل شده است
علیرضا دباح درباره اقدام اخیر سیما برای حذف نام یکی از رسانه ها از پخش یک سریال می گوید: امروز صداوسیما با چالش خودخواسته مواجه شد. چالشی که نتوانست به وجود بیاید و مردم از آرشیو برنامه های صدا و سیما بهتر استفاده کنند. اما با وجود سخنان و تاکید رئیس سازمان صدا و سیما مبنی بر اینکه باید همه هنرمندان دور هم جمع شوند تا صدا و سیما در بین مردم بدرخشد، به وضوح اراده دیگری در صدا و سیما وجود دارد که عملیات اصلی را انجام می دهد و آن اینکه رها شدن نام ها و شخصیت های برجسته ای است که در آن زمان رسانه ملی با آنها می بالید و افکار عمومی را به سمت تلویزیون سوق می داد.
این محرومیت به نفع صدا و سیما نیست
وی با هشدار به تبدیل شدن این چالش به پاشنه آشیل صدا و سیما تصریح کرد: در صورت ادامه این چالش قطعا طیف وسیع تری از مخاطبان از بین می رود و این امر موجب بی اعتمادی مردم به رسانه می شود. تلویزیون بر دوش هنرمندان و نیروهایی می چرخد که خود سازمان صدا و سیما برایشان هزینه کرد و جلو آورد و ظهورشان در عین حال باعث رونق این رسانه شد و دلیلی ندارد تلویزیون فقط به خاطر نظر شخصی باشد. از یک خالق یا به دلیل برخورد خاصی که می خواهد یک شخصیت رسانه ای خود را از توانایی های اصلی مورد علاقه مخاطب محروم کند و این محرومیت به نفع صدا و سیما نیست.
هشدار برای ترخیص هنرمندان و اصحاب رسانه صدا و سیما
این کارشناس فرهنگی و رسانه ای که خود از مدیران سابق صداوسیما است، با تاکید بر اینکه این محرومیت به نفع صداوسیما نیست، در خصوص تاثیر این گونه رفتارهای حذفی که دیگر مورد بی توجهی مردم قرار نمی گیرد، گفت: شاید اگر این اتفاق در بار دیگر مخاطب در جریان نبود، اما امروزه با گسترش، تنوع و تعدد رسانه ها به ویژه فضای مجازی، چیزی از دید مخاطب دور نمی ماند و در صورت حذف صحنه ای، مخاطب بلافاصله آن را به اشتراک گذاشته و به یاد می آورد. صحنه حتی اگر این اتفاق در فضای مجازی بازتاب داده نمی شد، باز هم این رفتار برای رسانه ملی اشتباه است و نباید به این راحتی به چالش کشیده شود. زیرا این چالش پایانی نخواهد داشت و هر روز بر این فاصله هنرمندان و رسانه ها افزوده می شود و شکافی که خود رسانه دامن می زند بیشتر و بیشتر می شود و در نهایت صدا و سیما را از هنرمندان و اهالی رسانه خالی می کند.
علیرضا دباغ در ادامه سخنان خود اینگونه بیان کرد: البته به نظر من این صرفاً یک اتفاق نیست، بلکه برنامه ریزی حساب شده از سوی طیفی است که مدیریت محتوا را در ساختار جدید سازمان صدا و سیما بر عهده گرفته است. آقای جبلی در حضور رسانه ها و مجریان چیز دیگری می گوید اما در عمل چیز دیگری روی آنتن می رود که نشان می دهد افراد دیگر تصمیم گیرنده اصلی هستند. این افراد و این تصمیمات باعث می شود که مخاطب از برنامه های خوب و آثار هنرمندان اصیل محروم شود.
سداووسیما به دنبال افراد جدید است، اما…
وی در پایان با تصریح بر اینکه صداوسیما در شرایط فعلی به دنبال طیف جدیدی از هنرمندان است، یادآور شد: از برنامه های تحویل سال جاری مشخص شد که صداوسیما از چهره های شناخته شده، اصیل و شاخص خود فاصله گرفته و به دنبال ورود است. افراد جدید؛ البته معرفی افراد جدید کار خوبی است، اما به شرطی که چهره رسانه ای وجود داشته باشد. اینطور نیست که این فرد فقط به خاطر اینکه ما آنتن را به او می دهیم رسانه ای شود. متاسفانه بسیاری از این افرادی که وارد عرصه اجرا می شوند، اهل رسانه نیستند. صرفاً به دلیل نزدیک‌تر بودن افکارشان به افرادی که این برنامه‌ها را در رادیو و تلویزیون انجام می‌دهند، فرصت حضور دائم در رادیو را پیدا کرده‌اند و این در کوتاه‌مدت به ضرر سازمان است، چه برسد به درازمدت. مدت، اصطلاح.
مدیران تلویزیون می دانند که تلویزیون دیگر وضعیت گذشته را ندارد
رضا مقسودی کارگردان سریال «دوپینگ» نیز درباره اقدام اخیر صداوسیما می گوید: خود مدیران تلویزیون هم می دانند که تلویزیون دیگر جایگاه قبلی را در بین مخاطبان ندارد و یکی از دلایل آن همین رفتار است. تنگ نظری و بی ادبی که باعث شد مخاطب طرف دیگری را ترجیح دهد.
مقصودی در عین حال تاکید کرد: مدیران تلویزیون می توانند این مشکلات را رفع کنند و به دنبال راه حل باشند اما به نظر می رسد در حال حاضر اراده ای برای حل آن ندارند.
سروش صحت سریال «پژمان» را با حضور پژمان جمشیدی (بازیکن سابق تیم ملی فوتبال ایران و باشگاه پرسپولیس) در سال 1371 در ژانر طنز برای شبکه سه سیما ساخت و بر این اساس با اشاره به «90» که در آن زمان پربیننده ترین برنامه فوتبال کشور بود در این سریال به بیراهه نرفت. اما پخش تلویزیونی برنامه «۹۰» به تهیه کنندگی و مجری گری عادل فردوسی پور در اسفندماه ۱۳۹۷ همزمان با تغییر مدیریت متوقف شد.
حالا در بازپخش اخیر سریال «پژمان» از شبکه تماشا، نام عادل فردوسی پور و برنامه 90 حذف شده است. برخی رسانه ها با انتشار فیلم اصلی و مقایسه آن با نسخه حذف شده به این تصمیم واکنش نشان دادند.