تورم اعلامی افزایش یافت!

پس از چندین ماه اعلام کاهش تورم و پیشرفت در این خصوص، بالاخره تورم آذرماه اعلام شد و در این ماه برخلاف روال معمول، تورم ماهانه افزایش یافت.

بر اساس گزارش مرکز ملی آمار ایران، در آذرماه 1402، شاخص بهای مصرف کننده خانوار کشور به عدد 217 رسید که نسبت به ماه قبل 2.9 درصد، نسبت به ماه مشابه سال قبل 40.2 درصد و در دوازده ماهه، 2.9 درصد افزایش یافته است. منتهی به ماه جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 44.4 درصد افزایش داشته است.

رئیس سابق بانک مرکزی در همین رابطه در کانال ایکس نوشت: آقای رئیسی باز هم گفتند تورم قطعا کاهش می یابد. عبدالناصر همتی ادامه داد: از 30 ماه پیش که وعده تورم نیم و سپس تک رقمی داده شد، این وعده چندین بار توسط رئیس جمهور تکرار شده است. مسئولان باید بپذیرند که اقتصاد یک علم است. عوامل و شوک های منجر به تورم باید به طور دقیق شناخته شده و اقدامات موثری برای محدود کردن آن انجام شود.

بیشتر شاخص ها در حال افزایش بودند

در آذرماه، درصد تورم خانوارها در کشور 40.2 درصد بوده است. یعنی خانوارهای کشور به طور متوسط ​​40.2 درصد بیشتر از آذرماه سال قبل برای خرید «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده اند. تورم نقطه به نقطه آذرماه نسبت به ماه قبل یک واحد درصد افزایش داشت. تورم نقطه به نقطه به معنای درصد تغییر شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل است.

در این ماه تورم ماهانه خانوارهای کشور 2.9 درصد بوده است. تورم ماهانه گروه های اصلی «خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات» 4.1 درصد و گروه اصلی «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» 2.3 درصد بوده است.

همچنین در آذرماه 1402، تورم سالانه خانوار در کشور به 44.4 درصد رسید که نسبت به همین اطلاعات در ماه قبل 0.5 واحد درصد کاهش داشت. لازم به ذکر است که دامنه تغییرات آن برای دهک های مختلف از 41.9 درصد برای دهک اول تا 46 درصد برای دهک دهم است. بر این اساس شکاف تورم اعشاری در این ماه به 4.1 واحد درصد رسید که نسبت به ماه قبل (3.3 واحد درصد) 0.8 واحد درصد افزایش داشت.

دولت تورم را افزایش داد

برخی از کارشناسان اقتصادی دلیل کاهش تورم را سیاست تثبیت نرخ ارز از سوی دولت می دانند و برخی دیگر مانند فرشاد مومنی معتقدند که خود دولت تورم را افزایش داده است. آن طور که این اقتصاددان روز پنجشنبه در نشست پژوهشگاه دین و اقتصاد اظهار داشت: گزارش مرکز آمار ایران نشان می دهد که دولت در 11 حوزه تورم را افزایش داده است.

دست دولت ها برای محاسبه آمار باز است

یک کارشناس اقتصادی در گفت وگو با توسعه ایران درباره آمار کاهش نرخ تورم در چند ماه گذشته گفت: دست دولت ها برای اعلام نرخ تورم به صورت شتابی یا کاهشی باز است.

کارشناس اقتصادی: ما هیچ ابزار سنجشی برای تایید این آمار نداریم و باید به این اعداد متقاعد شویم. اما آنچه مردم در گوشه و کنار مغازه ها احساس می کنند و می گویند با این آمارهای رسمی و دولتی همخوانی ندارد.

محمدصادق جنان صفات افزود: ما ابزار اندازه گیری برای تایید صحت این آمار را نداریم و باید به این اعداد متقاعد شویم. اما آنچه مردم در گوشه و کنار مغازه ها احساس می کنند و می گویند با این آمارهای رسمی و دولتی سازگاری ندارد. وی تصریح کرد: اما نه تنها این دولت، بلکه دولت ها می توانند با کمی جابه جایی شاخص ها و وزن دادن به برخی شاخص ها و تنزیل برخی دیگر، اعداد را تغییر دهند.

دولت به تورم 30 درصدی نمی رسد

این پژوهشگر امور اقتصادی درباره سیاست های دولت برای رسیدن به نرخ تورم هدف اظهار داشت: دولت هم خواهان کاهش تورم است و هم آمادگی این کار را دارد اما روند کلی اقتصاد و کسری بودجه موجود و راه های کاهش تورم دولت برای تامین کسری بودجه که اجتناب ناپذیر است آرام آرام نشان می دهد که دولت به هدف تورم 30 درصدی نمی رسد.

جنان صفات با اشاره به آمار تورم آذرماه گفت: همانطور که اعداد و ارقام اعلام شده اخیر نشان می دهد این روند نزولی متوقف شده است زیرا معمولا پرداخت های دولت در زمستان افزایش می یابد. یعنی به کارمندان و کارگرانش عیدی و پاداش بدهد.

محمدصادق جانصافات در گفت و گو با خبرنگار «توسعه ایران»: دولت هم خواهان کاهش تورم است و هم آمادگی این کار را دارد، اما روند کلی اقتصاد و کسری بودجه جاری و روش های اجتناب ناپذیر دولت برای تامین کسری بودجه. نشان می دهد که هدف دولت تورم 30 درصدی است

وی افزود: همچنین تولیدکنندگان و فروشندگان در پایان سال قیمت ها را افزایش می دهند تا ناگهان از قیمت های سال آینده غافلگیر نشوند.

قیمت ارز؛ علت یا معلول؟

این کارشناس اقتصادی در تشریح تاثیر سیاست تثبیت نرخ ارز بر تورم گفت: این اختلاف نظر وجود دارد که آیا علت تورم فقط تعدیل نرخ ارز است یا تعدیل نرخ ارز کسری های معمول و نقدینگی بالا و شدید است. افزایش پایه پولی؟

جانان صفات ادامه داد: اقتصاددانان بیشتر معتقدند زمانی که پایه پولی افزایش می یابد یا رشد نقدینگی بیشتر از رشد تولید است، خود به خود باعث افزایش قیمت دلار می شود.

وی تاکید کرد: دلیل تثبیت نرخ ارز در چند ماه اخیر این است که بیشتر دولت در حال کند کردن تقاضای موثر در بخش‌های مختلف است.

این محقق مسائل اقتصادی اضافه کرد: این به معنای تاخیر در پرداخت هزینه واردات مواد اولیه و سایر کالاها است. به عنوان مثال، واریز کالا در بنادر مثال خوبی است که میلیاردها دلار کالا در بنادر وجود دارد و با تاخیر از آنجا خارج می شود زیرا زمان ترخیص آن زمانی است که دلار به حساب فروشنده واریز می شود. .

جانان صفات تصریح کرد: به همین دلیل قیمت کالاهای وابسته به واردات نهاده های دامی افزایش یافته است.

وی درباره تاثیر نرخ ارز بر تورم در ایران گفت: در ایران نرخ ارز بر انتظارات تورمی فعالان اقتصادی و شهروندان تاثیر می گذارد. اینطور نیست که نرخ بالا پایین بیاید یعنی اگر بالا رفت تاثیری ندارد. اما زمانی که دلار کاهش می یابد یا تثبیت می شود، به دلیل نوسانات قیمت کالاها در بازار، قیمت سایر کالاها به همان سرعتی که دلار کاهش می یابد، کاهش نمی یابد.

این کارشناس اقتصادی درباره تورم سال آینده گفت: تورم سال آینده بستگی به کسری بودجه دارد. معمولاً وضعیت اقتصادی ابتدای سال را با اصطلاح «بهار سیاه» توضیح می دهند. در سیاه بهار، قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کنند و سپس ممکن است شتاب کاهش یابد.

جنان صفات درباره سایر عوامل موثر بر تورم در سال آینده گفت: همه چیز به سیاست های دولت در زمینه تامین کالا در قالب تولید داخلی و واردات بستگی دارد. مثلاً وقتی تولید داخلی برای تامین شکر کافی نیست، آیا دولت برای واردات شکر ارزان قیمت باز است؟ وی در پایان خاطرنشان کرد: در بودجه سال آینده قرار است نرخ واردات کالاهای اساسی افزایش یابد. یعنی افزایش قیمت واردات خواهیم داشت.

بودجه سال آینده با کسری مواجه است

کسری بودجه و راهکارهای دولت برای تامین آن همواره یکی از معضلاتی بوده است که اقتصاددانان نسبت به آن هشدار داده اند زیرا روش های تامین آن توسط دولت منجر به افزایش پایه پولی شده و در عمل هیچ تفاوتی با چاپ پول ندارد و این به تورم دامن می زند

اما نه تنها به گفته کارشناسان، بلکه به گفته نمایندگان مجلس، بودجه سال آینده کسری زیادی دارد و شواهد حاکی از افزایش تورم و کوچک شدن سفره های مردم است.