اتاق پشت بام؛ 15 رهن، 2 میلیون اجاره!

افزایش قیمت مسکن و اجاره بها در سال گذشته جرقه رای برخی مستاجران را برانگیخت. افرادی که درآمدشان با تورم و افزایش اجاره بها مطابقت نداشت و مجبور به نقل مکان به خانه‌های کوچکتر یا مناطق ارزان‌تر شدند شورای عالی کار مالیات مسکن امسال را ۲۰۰ هزار تن افزایش داد. این حدود 44 درصد افزایش یافته است. رئیس اتحادیه مشاوران املاک به تجارت نیوز گفت: این افزایش 200 هزار تنی برای امسال کافی نیست.

اما با 650 هزار تنی که شورای عالی کار تعیین کرده، کجا می توان خانه اجاره کرد؟ اگر به مشاوران املاک بگویید من دنبال خانه ای با اجاره 650 هزار تن هستم، احتمالاً اولین سوالی که می پرسند این است که “چند رهن دارید؟”

یک میلیارد باید برای بالای شهر رهن کرد تا خانه ۶۵۰ هزار تنی اجاره کرد. البته یافتن خانه در مناطق دیگر با چنین اجاره ای کار ساده ای نیست. یکی از مشاوران املاک در تهران گفت: بستگی به میزان وام مسکن دارد. در حال حاضر یک بلوک 53 متری در شهر اندیشه با اجاره 650 هزار تن و 110 میلیون تن رهن داریم.

یعنی برای رهن یک واحد کوچک در اطراف تهران باید 17 برابر حداقل دستمزد یک خانواده سه نفره پرداخت کرد. (کمترین دستمزد کارگران در سال 1401 به 6 میلیون و 433 هزار تن برای یک خانواده 3.3 نفری رسید.) مشاور املاک دیگری پیشنهاد خانه کوچکتری در منطقه جیحون داد. آپارتمان 40 متری در طبقه چهارم که فاقد اتاق خواب و آسانسور می باشد. وی می گوید: این واحد را با رهن 160 میلیون تومانی عرضه می کنیم، اما قابل تبدیل است. اگر 650 هزار تن اجاره داشته باشید مبلغ رهن کمتر می شود. حدود 138 میلیون تن.
البته اگر با اجاره ۶۵۰ هزار تن در مناطق مرکزی تهران به دنبال خانه اجاره ای هستید به جایی نمی رسید. مگر اینکه وام مسکن را افزایش دهید. مثلا برای یک واحد 60-70 متری باید حدود 500 تا 600 میلیون تومان در حساب بانکی خود پس انداز کنید. ناگفته نماند که می دانید وجود ملک جدید، پارکینگ، انباری و …. ممکن است منجر به هزینه های بالاتر برای مستاجران شود.

یک مشاور املاک در محدوده بلوار کشاورز گفت: برای یک بلوک 68 متری در همین منطقه 400 میلیون رهن با 6 میلیون و 800 هزار تن اجاره داده شده است. وی می گوید با 650 هزار تن اجاره هر 10 میلیون و 300 هزار تن را کاهش می دهیم. با این حساب می توان حدود 605 میلیون تومان را رهن کرد. این 94 برابر حداقل دستمزد یک خانواده سه نفره است.

اتاق های 12 متری یکی دیگر از گزینه های مستاجران است

اما این وام مسکن را برخی با جیب و درآمد نمی خوانند. اکنون در این آشفتگی بازار مسکن مستاجران باید شرایط خاصی را داشته باشند تا بتوانند خانه اجاره کنند. به عنوان مثال، به اتاق های 12 یا 20 متری با حمام مشترک بروید.
یافتن آگهی برای اتاق های 12 متری و 15 متری نیز کار سختی نیست. یک مشاور املاک گفت: من یک ریل 15 متری بالای پشت بام دارم. حمام با طبقه پایین مشترک است. 15 میلیون رهن و 2 میلیون تومان اجاره».

می گوید با اجاره 650 هزار تن می تواند صاحبخانه را راضی کند و تبدیل شود. اما با فرمول املاک به ازای هر 10 میلیون تن رهن، 300 هزار تن اجاره داده می شود. یعنی برای اجاره همین بلوک سقفی 15 متری حدود 60 میلیون برای رهن پس انداز نیاز دارید. البته مایه ی اطمینان است که صاحبخانه زحمتی نمی کشد و می تواند تخفیف جزئی بگیرد.

یکی دیگر از مشاوران املاک گفت: یک اتاق 12 متری با 15 میلیون تن رهن و 2.5 میلیون تن اجاره دارد. قابل تبدیل اینجا چندین اتاق جداگانه وجود دارد و فقط این اتاق خالی است. اتاق های ردیفی در راهرو با سرویس عمومی. وی گفت: اتاق های دیگر توسط چند کارگر اجاره داده شده است. آگهی دیگری از یک اتاق 14 متری می گوید. 30 سال است که در اطراف خزانه ساخته شده است. 10 میلیون تومان رهن و 2 میلیون تومان اجاره ارائه می دهد. قابل تبدیل اما اگر بخواهد تبدیل کند حدود 55 میلیون تن رهن می کند و 650 هزار تن اجاره می دهد. البته برخی از مالکان می گویند که ترجیح می دهند بیشتر اجاره کنند تا وام مسکن.

آیا حق مسکن با تورم همخوانی دارد؟

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در زمستان 1400 متوسط ​​افزایش اجاره بها برای کسانی که قراردادشان را تمدید کرده اند بالای 50 درصد بوده است. یعنی اگر فردی دو میلیون تن را استخدام کرده باشد باید با تمدید قرارداد سه میلیون تن اجاره کند.

اما افزایش 44 درصدی حق مسکن در سال جاری با این افزایش اجاره بها، تورم بیش از 40 درصدی و خط فقر همخوانی ندارد. تاکنون آمارهای مختلفی از خطر فقر و جمعیت در معرض فقر در کشور منتشر شده است. پیش از این مرتضی بهتیاری، رئیس کمیته امداد، خط فقر را در سال 99 به 10 میلیون تن رسانده بود.