رتبه بندی به عنوان یکی از مهم ترین طرح های آموزش و پرورش این روزها بسیار مطرح است و از یک سو نمایندگان اعلام می کنند بهترین طرح را تصویب کرده اند و همه جوانب آن را دیده اند اما از سوی دیگر شاهد هستیم. که هنوز مشکلاتی در وزارت آموزش و پرورش وجود دارد.
بر اساس این طرح، معلمان بر اساس ضوابط در چهار گروه طبقه بندی طبقه بندی می شوند و بر این اساس حقوق فرهنگیان تعیین می شود و این طرح هم اکنون در حال اجراست. مشمولان طرح طبقه بندی مشاغل معلمان عبارتند از: معلمان، معلمان، هنرآموزان، مربیان آموزشی، مشاوران واحدهای آموزشی، بهداشت، رؤسا و نایب رئیس واحدهای آموزشی و واحدهای آموزشی.
وحیدی نماینده مردم بجنورد، مانه، سملکان، راز و جرگلان در مجلس با انتقاد از این شیوه دسته بندی یادآور شد: در این راستا نگاهی به نیروهای خدماتی و نیروهای اداری که در رتبه بندی معلمان قرار نگرفته اند. رئیس کمیسیون آموزش کمیسیون آموزش مجلس تاکید کرد: این پرداخت ها در کنار اشتغال 25 هزار نیروی خدماتی و باربر کمک زیادی به آموزش و پرورش برای بهبود شرایط یادگیری می کند.
از سوی دیگر معلمان مطالبات صنفی دیگری نیز دارند که باید به آنها رسیدگی شود تا شاهد تکرار حادثه تلخ عدم پرداخت حقوق معلمان در شب بیرم نباشیم. رتبه بندی نیز برای معلمان و مستمری بگیران در آموزش و پرورش یک اصل مهم تلقی می شود چرا که می تواند درآمد و حقوق و مزایای آنان را در این وضعیت بد اقتصادی بهبود بخشد و از نظر معیشتی کمک بزرگی به خانواده معلمان باشد.
علی اصغر هانی نماینده شاهرود و میامی در شورای اسلامی و عضو کمیسیون تلفیق وضعیت آموزش و پرورش و مطالبات معلمان با اشاره به نارضایتی اکثریت معلمان و اساتید از عملکرد آموزش و پرورش و معوقات آنها می گوید: : اکنون شاهد هستیم که گاهی معلمان در مقابل مجلس اعتراض می کنند و حق اعتراض دارند. امروز که اختلاف و تبعیض وجود دارد و گاهی اتفاقاتی می افتد، می فهمیم که بی تدبیری بوده و گاهی می توانستند بهتر و قوی تر عمل کنند. مثلا شب بیرم و پرداخت نشدن معلمان همه را تلخ کرد، پس باید از دولت پرسید که چرا از ابتدا این کار انجام نشد و منتظر ماندیم تا ذائقه همه تلخ شود. اگر این امکان وجود نداشت، چرا این کار انجام شد؟ بدیهی است که بی فکر بوده و نتیجه آن استعفای وزیر آموزش و پرورش بوده است، اما خود وزیر مقصر نیست، کارکنان این وزارتخانه باید آنها را انجام می دادند که موتور اصلی این سازمان بزرگ است.
وی با اشاره به اینکه هیئت نمایندگان نگاه ویژه ای به طرح همسان سازی و رتبه بندی و برخی چالش های دیگر مانند مدارس، تجهیزات، مدارس فرسوده و … دارد، می گوید: فاصله طبقاتی آموزش و پرورش با معلمان و برخی ادارات از نظر حقوق و دستمزد و … رتبه خیلی بالاست این خیلی زیاد است، نمی خواهیم بگوییم همه اینها به این زودی حل می شود، زیرا متأسفانه این اختلاف در مدت زمان طولانی افزایش یافته است و حتی برخی از تفاوت های دریافتی ها تفاوت بین آنهاست. فرش و تاج و تخت، بنابراین مجلس به دنبال کار مطالبات جدی معلمان و آموزش و پرورش است.
همه منتقدان طرح
این اعتراضات در حالی صورت می گیرد که وزیر فعلی آموزش و پرورش در زمان تصدی این وزارتخانه یا در روز رای اعتماد خود وعده بازنگری در طرح ارزشیابی معلمان را داده بود.
اما جواد نیک بین نماینده مردم کاشمر در مجلس با انتقاد از خلف وهمه وزیر آموزش و پرورش گفت: 100 درصد معلمان مخالف اجرای رتبه بندی معلمان هستند و این امر باعث نارضایتی این قشر شده است چرا که برخی وجود دارند. مواردی که باید انجام شود در کاربرد ارزیابی مورد بررسی که متاسفانه رعایت نشد باید بررسی شود.
اما طرح مذکور منتقدانی نیز دارد. علی اصغر باقرزاده نماینده مردم بابلسر و فریدونکنار در یکی از سخنان خود در این خصوص گفت: یکی از اشتباهات دولت در خصوص آموزش و پرورش و لایحه ارزشیابی معلمان است که می توانست نقطه قوت دولت و اعتماد به دولت باشد. نظام اما چه کنیم که دلسردی، بی اعتمادی و نارضایتی معلمان زیاد شده است، از رئیس جمهور تقاضا دارم مطالبات حقوق معلمان، اضافه کار، بدهی و به ویژه مانده معلمان رتبه 1400 را پرداخت کند.
نیک بین نماینده کاشان در یادداشت دیگری خطاب به وزیر آموزش و پرورش گفت: 100 درصد معلمان به اجرای رتبه بندی معلمان معترض هستند و همین امر باعث نارضایتی این صنف گران شده است. مواردی باید در عملکرد رتبه بندی لحاظ شود که متأسفانه رعایت نشد بنابراین باید در آن تجدید نظر شود.
با تمام این تفاصیل رتبه بندی و همسان سازی معلمان و مستمری بگیران آموزش و پرورش به عنوان یک اصل مهم محسوب می شود زیرا می تواند درآمد و دستمزد و مزایای آنها را در این وضعیت بد اقتصادی بهبود بخشد و کمک بسیار خوبی در معیشت خانواده فرهنگیان است.
از یک سو نمایندگان مردم بر حمایت از معلمان اصرار دارند اما از سوی دیگر شاهد هستیم که دولت در تامین بودجه برای پرداخت حقوق معلمان مشکل دارد.
به اندازه شعار طراحی کنید
محمدرضا نیک نژاد کارشناس آموزش و پرورش در گفت و گو با «آرمان امروز» اما با ریشه طرح ارزشیابی معلمان گفت: اساساً طرح رتبه بندی در همه دنیا یک طرح منسوخ است. یعنی به جای اجرای چنین طرحی، کارمندان و معلمان بر اساس کارایی و سابقه خدمتشان پاداش می گیرند. اما در ایران شاهد یک نابرابری آشکار از نظر دستمزد و مزایای کارکنان هستیم. این بدان معناست که اکثر دولت ها حقوق و مزایای یکسانی دارند، اما معلمان ندارند. بنابراین وقتی سایر کارمندان حقوق 30-22 میلیونی دریافت می کنند، میانگین حقوق معلمان 12 تا 13 میلیون تومان است.
وی با اشاره به اینکه چنین ارقامی در شرایط تورمی و اقتصادی کنونی به هیچ وجه پاسخگوی مدیریت زندگی آموزشی و فرهنگی نیست، می گوید: به همین دلیل از حدود یک دهه پیش تصمیم گرفته شد که خلأ قانونی بین معلمان و سایر کارکنان جبران شود. با اجرای طرح رتبه‌بندی جبران اول، طرح رتبه‌بندی اولیه که در آن حقوق معلمان با اساتید دانشگاه برابری می‌کرد، به دلیل بار مالی انجام نشد و ثانیاً بعدها و سال‌های بعد این طرح تغییرات زیادی کرد. که حالا همه از آن شاکی هستند.
این کارشناس آموزش و پرورش توضیح می دهد: در عوض متأسفانه آنچه از سوی نمایندگان مجلس و متولیان و دست اندرکاران این طرح شاهد هستیم تنها وعده هایی است که هرگز به قانون تبدیل نمی شود. به عنوان مثال آقای منادی – نماینده مجلس – پیش از این اعلام کرده بود که اجرای طرح رتبه بندی 8 تا 16 میلیون تومان به حقوق معلمان اضافه می کند، اما نه تنها این اتفاق نیفتاد، حتی طرح رتبه بندی دستکاری شده نیز مسکوت مانده است. تا به حال.
نیک نژاد درباره افزایش حقوق معلمان با رتبه بندی های جدید نیز می گوید: در صورت اجرای این رتبه بندی، حقوق معلمان بسته به اینکه از رتبه 1 تا 5 داشته باشند بین 2 تا 4.5 میلیون تومان افزایش می یابد. این واقعیت است که تعداد معلمان دارای رتبه 5 حدود یک هزار معلم در یک میلیون معلم است.
وی ادامه می دهد: نکته جالب اینکه تفاوت حقوق معلم رتبه 4 با معلم رتبه 5 700 هزار تومان است. به همین ترتیب، بین رتبه های 3 و 4 و …
این کارشناس تصریح کرد: در واقع رویه ای که آقایان در پیش گرفته اند نه تنها تغییری در وضعیت معیشتی معلمان ایجاد نمی کند، بلکه تنها باعث بدبینی این قشر نسبت به مسئولان و وعده های آنها می شود و البته تنش در این جامعه بیشتر می شود. حدود یک میلیون نفر خواهد بود. ضمن اینکه چنین طرحی اصلا اجرا نمی شود اما بعید است آموزش و پرورش بار مالی رتبه بندی را تحمل کند.