عضو کمیسیون انرژی مجلس: تاکنون برنامه جامعی برای بهبود وضعیت سوخت نداشته ایم و در این زمینه با کاستی هایی مواجه بوده ایم و سند جامع سوخت کشور تدوین نشده است و برنامه هایی که تاکنون اجرا شده نتیجه تفکر کوتاه مدت و خوشمزه مسئولان.
صدیقه بهزادپور: نارضایتی از تولید و مصرف بنزین در ماه‌های اخیر زمزمه استفاده از راه‌هایی برای جبران این نارضایتی را زمزمه کرده است که یکی از اصلی‌ترین آنها واردات بنزین به کشور است که بر اساس گزارش‌های موجود. اخبار، بودجه ای نیز تعیین شده است، بنابراین این مشکل با توجه به افزایش مصرف بنزین در نوروز امسال و لزوم مقابله با آن به دلیل تلاش برای افزایش، به نحو مطلوبی برطرف شد و اهمیت این مشکل. قیمت بنزین و خطرات آن برای جامعه در دوره گذشته گمانه زنی های مختلف کارشناسان و مسئولان این حوزه را در صدر اخبار قرار داده و به جمع بندی رسیده است. رویکردی که باعث شده است تا مسئولان قانونگذار و مجری به فکر تدابیر لازم برای حل این معضل در زمان مناسب باشند.
عدم تطابق مصرف و تولید بنزین واقعیتی تلخ است
مصطفی نهایی، عضو کمیسیون انرژی شورای اسلامی ایران، درباره لزوم واردات بنزین به «آرمان ملی» گفت: با توجه به میزان مصرف بنزین در کشور و وضعیت تولید بنزین، ناهماهنگی این دو رویکرد. با استناد به آمار چوی؛ مصرف روزانه حدود 144 میلیون لیتر در سال نو کاملاً مشهود است، بنابراین واردات بنزین تنها گزینه پیش از ماه خواهد بود. وی درباره سهمیه بندی و در نهایت افزایش قیمت بنزین گفت: برای مقابله با کمبود بنزین در کشور راهکارهای مختلفی را به ما ارائه کرده است که باید با تحقیقات علمی و عملی بیشتر اجرایی شود و بدیهی است که مسئولان در حوزه های مختلف نیز شرایط همه جوانب امر را در نظر می گیرند. آنها را در دستور کار قرار دهید. از جمله این راهکارها می توان به حذف خودروهای فرسوده و نامرغوب، بهبود وضعیت حمل و نقل، تنوع کلی سبد سوخت و همچنین مصرف کنندگان در این حوزه، بهبود عرضه و تحویل سوخت هایی مانند؛ می توان به CNG، دیزل، هیبریدی و برقی اشاره کرد.
فقدان سند جامع عملیات سوخت
این نماینده مجلس ادامه داد: تاکنون برنامه جامعی برای بهبود وضعیت سوخت در کشور نداشته ایم و در این زمینه با کمبودهایی مواجه بوده ایم اما تاکنون اقدام جدی انجام نداده ایم و سوخت جامع در سند کشور وجود دارد. تدوین نشده و هیچ اقدام عملیاتی در این زمینه صورت نگرفته است و برنامه هایی که تاکنون اجرا شده هنرمندانه تر و حاصل تفکر هنرمندانه و کوتاه مدت مسئولانی است که برای برخی حکومت کرده اند. زمان. و مرجع مناسبی برای پاسخگویی در این زمینه و در واقع اختلافات همه مسئولان و صاحب نظران در حوزه های مختلف وجود ندارد و محصول این موضوع این است که هیچ سند جامعی در این زمینه وجود ندارد که بتوان به آن اشاره کرد و هر برنامه ای که تا کنون وجود داشته است با اعمال سلیقه های مختلف متوقف شده است. نهای اضافه کرد: با توجه به عدم تعادل موجود در تولید و مصرف بنزین و ادامه روند فعلی واردات بنزین، امری قطعی به نظر می رسد و باید به طور جدی با این مقوله برخورد کرد تا با واردات بنزین با مشکل بیشتری مواجه نشویم.البته ، ارز بیشتری از کشور به خارج از کشور می رود و با چالش های بیشتری مواجه خواهیم شد. سخنگوی کمیسیون انرژی با تایید واردات بنزین از ایران گفت: عدم تناسب تولید و مصرف سوخت باعث شده تا دولت در بودجه امسال یک میلیارد دلار برای واردات بنزین، نفت و گاز متعهد شود. اگرچه اندازه اختلاف تولید و مصرف سوخت ناچیز است، اما با ادامه این روند و افزایش مصرف سوخت، وضعیت نگران کننده می شود.
مصرف بنزین را از کدام مسیر مدیریت کنید
این گزارش می افزاید: روند افزایش مصرف گزینه های بنزینی پیش روی کشور را محدود کرده است، اما وزارت نفت اعلام کرد که افزایش قیمت بنزین وجود ندارد، یعنی مصرف باید مدیریت و بهینه شود و این زمان نیز تغییر می کند. کیفیت موتور خودرو بر اساس آمار، آخرین افزایش قیمت سوخت به ویژه بنزین در تاریخ 24 نوامبر 2018 اعلام شد که بر این اساس سهمیه بنزین خودروها 50 درصد افزایش یافت و به 1500 تومان رسید و قیمت بنزین آزاد افزایش یافت. سه برابر تا 3000 تومان اعتراضات گسترده ای در شهرهای مختلف کشور برگزار شد که در برخی موارد به هرج و مرج منجر شد اما پس از گذشت چندین سال از این اتفاقات و به ویژه در ماه های اخیر زمزمه های زیادی مبنی بر افزایش آن شنیده می شود. در قیمت حامل های انرژی و برخی به شایعات دامن می زنند که دولت قائم مقام با کسری بودجه مواجه است، باید قیمت بنزین را تغییر دهد. وی در یکی از آخرین مواضع قوه مجریه 26 فروردین ماه در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران به مناسبت انتشار شایعاتی مبنی بر افزایش قیمت بنزین گفت: بارها اعلام شده است که افزایش قیمت بنزین نه در دولت، نه در وزارت نفت و نه در مجلس در دستور کار نیست. اما مدیریت مصرف سوخت کشور بدون توجه به قیمت گذاری آن از اهمیت انکارناپذیری برخوردار است و در اسفند ماه سال 1400 بود که جزئیات اجرای طرح آزمایشی توزیع مجدد بنزین در جزیره کیش و توزیع آن مشخص شد. سهمیه 20 لیتری یا اعتبار آن با کد در سطح ملی منتشر شد که باعث شد بسیاری اجرای چنین طرحی را در سطح کشور پیش بینی کنند و یارانه سوخت را هدفمند کنند. این در حالی است که سیستم توزیع سوخت و یارانه آن بدون تغییر باقی مانده است و با روند مصرف فعلی، برای تامین بنزین مورد نیاز کشور، باید هر ساله یک پالایشگاه در کشور احداث شود که این امکان وجود ندارد و یا باید واردات را افزایش داد. این امر وابستگی کشور به واردات را حتی در شرایط تحریم افزایش می دهد.
مصرف بنزین در طول زمان
بر اساس اعلام شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، میانگین مصرف روزانه بنزین موتور در سیزده روز اول سال 1402، 113 میلیون و 900 هزار لیتر بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 5 عدد بوده است. رشد 6 درصدی داشته و در 8 اسفند 1401 و آخرین روز سال گذشته بیش از 144 میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف شد که رکوردی بی سابقه در میزان مصرف بنزین در سراسر کشور است. مصرف بنزین در ایران طی دوره 95-1366 حداقل 2 سال. 8 درصد رشد داشته است و این بدان معناست که شناخت صحیح عوامل موثر بر مصرف بنزین در کوتاه مدت و بلندمدت می تواند زمینه اتخاذ سیاست های مناسب در این زمینه را فراهم کند. در این راستا، بهبود راندمان و تنظیم الگوی مصرف برای پاسخگویی به تقاضای روزافزون مصرف بنزین ضروری است.
چالش افزایش مصرف بنزین
آمارها حاکی از آن است که در سه دهه گذشته رشد مصرف بنزین حدود 6 درصد در سال بوده است و بخش زیادی از تولید بنزین به دلیل طرح های توسعه پالایشگاه ها و احداث پالایشگاه های جدید به مصرف داخلی رسیده است. با توجه به اینکه احداث پالایشگاه جدیدتر و واردات بنزین به دلیل تحریم ها و منابع مالی مورد نیاز برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده بنزین در سال های آینده با مشکلاتی همراه است، ادامه روند افزایش مصرف بنزین ممکن است بحران بزرگی را تجربه کرده و باید راه حلی برای مدیریت مصرف بنزین اندیشید.
بر اساس آمار شرکت ملی پالایش و پخش، میانگین مصرف روزانه بنزین در کشور در سال 1390 حدود 60 میلیون لیتر در روز بوده که این میزان در نیمه اول سال 1397 حدود 88.5 میلیون (بیش از 47 درصد رشد) بوده است. حتی در جولای 1400 با وجود محدودیت های تاج به 90 میلیون لیتر رسید. در سال های اخیر بخشی از این تقاضای فزاینده با بهره برداری از پالایشگاه های جدید مانند پالایشگاه ستاره خلیج فارس تامین شده و مازاد تقاضا بر عرضه با واردات جبران شده است. این افزایش مصرف یکی از چالش های اصلی پیش روی کشور است، زیرا اگر افزایش تقاضا در سال های آینده ادامه پیدا کند و یا تقریباً هر سال مجبور به ساخت پالایشگاهی در کشور برای تامین بنزین مورد نیاز کشور شود. امکان افزایش واردات وجود ندارد یا باید این گزینه وابستگی کشور به واردات را افزایش می دهد و به احتمال زیاد به دلیل تحریم ها تامین نیازهای داخلی با مشکل مواجه خواهد شد. با افزایش پنج درصدی راندمان خودروها، سالانه 490 میلیون لیتر بنزین صرفه جویی می شود که در صورت اختصاص آن به صادرات، علاوه بر اثرات مثبت زیست محیطی، 245 میلیون دلار درآمد نصیب کشور می شود.
تصمیمات برای تغییر الگوی مصرف
بر اساس این گزارش، سیاست‌هایی برای اصلاح الگوی مصرف بنزین باید در کوتاه‌مدت و میان‌مدت توسط سیاستمداران اتخاذ شود. در کوتاه مدت، دولت باید با ایجاد یک سیستم تشویقی، تولیدکنندگان را به افزایش کارایی موتور خودرو تشویق کند. سازوکار این سیستم تشویقی به این صورت است که دولت تضمین می کند در صورت افزایش راندمان موتور خودروها و کاهش مصرف بنزین در کشور، درصدی از درآمد حاصل از صادرات بنزین مازاد را بین تولیدکننده تقسیم کند. ، که همچنین باعث کاهش سود دولت از محل فروش محلی می شود و خودرویی با کیفیت بالاتر را می یابد و تولید می کند.
بر اساس نتایج مدل، با افزایش پنج درصدی راندمان خودروها، سالانه 490 میلیون لیتر بنزین صرفه جویی می شود که در صورت تخصیص آن به صادرات، علاوه بر اثرات مثبت زیست محیطی، کشور به دنبال آن خواهد بود. کسب درآمد 245 میلیون دلاری درصدی از این درآمد به خودروساز تعلق می گیرد و مابقی سهم دولت است و در میان مدت لازم است برای افزایش راندمان موتور خودروها و ارتقای سطح استاندارد آنها قانون گذاری شود و در صورت تخلف خودروساز، برخورد قانونی شود. باید علیه او گرفته شود.
منبع: آرمان ملی