روز جدید : فاجعه ریزش ساختمان پایتخت در حالی رخ داد که پس از حادثه پلاسکو کارشناسان نسبت به وجود ساختمان هایی با وضعیت مشابه هشدار دادند. اما هشدارها جدی گرفته نشد و اقدامات لازم برای مرگ دوباره افراد بی گناه به دلیل سهل انگاری و بی کفایتی برخی انجام نشد. مردم ایران در روزهای اخیر واکنش متفاوتی به این موضوع داشته اند و خواسته اصلی آنها برخورد قضایی و جدی با عاملان این حادثه تلخ و هولناک است. آرمان ملی برای بررسی آخرین جزئیات این حادثه دلخراش با جلیل مختار نماینده مردم آبادان گفتگو کرد. مختار در این خصوص به آرمان ملی گفت: شهرداری آبادان باید دستور توقف ساخت این مجموعه را می داد و اجازه نمی داد روند ساخت و ساز در این مجموعه ادامه پیدا کند که متاسفانه این اتفاق نیفتاد. در این بین سازمان نظام مهندسی تذکرات لازم را به شهرداری ارسال کرده بود. بدنه دوم سازمان، سازمان نظام مهندسی است که سه بار به شهرداری تذکر داده اما شهرداری تمکین نکرده است. به همین دلیل این نهاد مجبور شد موضوع را از طریق نیروی انتظامی پیگیری کند و مسئولان شهرداری را مجبور به پاسخگویی کند که این اتفاق هم رخ نداده است. سازمان نظام مهندسی می توانست در این خصوص گزارشی را به نهادهای بالاتر شهرداری آبادان ارائه کند تا دستگاه های بالادستی با متخلفانی که در شهرداری حضور داشتند برخورد کنند. متأسفانه سازمان نظام مهندسی تنها یک نامه نوشت و هیچ اقدام دیگری که باید انجام می داد، انجام نداد.» ماحصل این گفتگو را در ادامه می خوانید.
در پی ریزش ساختمان پایتخت آبادان چه اقداماتی برای جلوگیری از صدمات بیشتر و کمک به مجروحان و مصدومان انجام شده است؟
در تصادف متروپولیتن در آبادان تهران بودم. به محض شنیدن خبر حادثه پیگیر مسائل مختلف شدیم. ابتدا با مدیریت بحران وزارت کشور تماس گرفتیم و سپس از وزیر کشور خواستیم تجهیزات مدیریت بحران لازم را به منطقه ارسال کند. از سوی دیگر با فوریت های پزشکی تماس گرفتیم و خواستار اقدامات لازم در این زمینه شدیم. بلافاصله دو بالگرد فوریت های پزشکی و آمبولانس مستقر در دانشگاه علوم پزشکی برای امدادرسانی به مجروحان به منطقه اعزام شدند. لذا در اسرع وقت امکانات لازم برای کمک رسانی به حادثه دیدگان به منطقه اعزام شد. همچنین با هلال احمر و آقای کولیوند تماس گرفتیم و از هلال احمر خواستیم تا نیروهای خود را به محل اعزام کند و اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهد که دستورات لازم را دادند. همچنین با سازمان بنادر کشور که تجهیزات خوبی برای چنین مواقعی دارد تماس گرفتیم و از آنها خواستیم که امکانات خود را در اختیار ما قرار دهند. یکی دیگر از موضوعات مهم در دستور کار، استفاده از تجربیات به دست آمده در حادثه پلاسکو بود. به همین دلیل با شهردار تهران تماس گرفتیم و از آقای زاکانی خواستیم در زمینه همکاری با سازمان آتش نشانی تهران با ما همکاری کنند. سازمان آتش نشانی تهران نیز 35 نفر از نیروهای مجرب و متخصص را با تجهیزات کامل به محل حادثه در آبادان اعزام کرد. مشکلی که در این زمینه وجود داشت این بود که به دلیل وجود گرد و خاک و نامساعد بودن هوا در آبادان امکان ورود این نیروهای متخصص از طریق هوایی به آبادان وجود نداشت و به همین دلیل این نیروها از طریق زمینی به محل حادثه اعزام شدند. تلاش ما این بود که کلانشهرهایی را که تجربه چنین حوادثی را دارند به صحنه بفرستیم تا از تجربیات آنها استفاده کنند. همچنین با دکتر کلیباف رئیس مجلس شورای اسلامی صحبت کردیم که ایشان در جلسه علنی مجلس این موضوع را مطرح و دستورات لازم را برای رسیدگی به موضوع و کمک به آسیب دیدگان به کمیسیون عمران مجلس ابلاغ کردند.
آیا بررسی کمیسیون عمران درباره علل حادثه آغاز شده است؟ نتایج چه بود؟
پنج نفر از اعضای کمیسیون عمران مجلس با همراهی معاون مسکن وزارت راه و شهرسازی و رئیس سازمان نظام مهندسی و هیات مدیره سازمان نظام مهندسی از آبادان بازدید و از آبادان بازدید کردند. سپس جلسه ای در ساختمان نظام مهندسی آبادان تشکیل و دستورات لازم داده شد. گروه های مستند و خبرنگاری در منطقه حضور دارند که همه موضوعات را پوشش می دهند و در اختیار مردم قرار می دهند. بی شک نتایج بررسی های کمیسیون عمران مجلس به نمایندگان مجلس شورای اسلامی ارائه خواهد شد و این موضوع در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. واقعیت این است که برخی از امکانات در استان خوزستان وجود ندارد، بنابراین امدادگران با چالش های زیادی مواجه هستند.
برخی از نیروهای حاضر در محل از نبود تجهیزات امدادی گلایه داشتند. آیا نهادهای مسئول، دولت و نهادهای بشردوستانه به موقع عمل کردند؟ آیا کارکنان در ابعاد مختلف حادثه و تلاش هایی که انجام دادند جدی بودند، راه حلی بود؟
هیچ بخشی از تجهیزات در صحنه حضور نداشت. در پیگیری های خود به این نتیجه رسیدیم که برخی از ابزارهای مورد نیاز برای امداد حتی در استان خوزستان وجود ندارد. مثلا ما به دستگاه بتن P700 نیاز داشتیم که فقط در استان هایی که معدن داشتند و در معادن استفاده می شد، موجود بود. سازه های فروریخته در محل حادثه بزرگ و سنگین هستند و به همین دلیل لازم بود این سازه ها از طریق بتن بریده شوند. متاسفانه این تجهیزات در استان خوزستان وجود ندارد. با تلاشی که در این زمینه داشتیم تنها دو دستگاه بتن در صنعت فولاد خوزستان پیدا کردیم که آنها را به محل حادثه منتقل کردیم. اما این وسایل برای ما کار نکرد و نتوانستیم از آنها استفاده کنیم. به همین دلیل از وزارت صمت خواستیم دستگاه بتن سازی معادن کشور در اختیار ما قرار دهد. در همین راستا از آقای حسینی نایب رئیس مجلس تشکر می کنم که در اسرع وقت بررسی کردند و متوجه وجود چنین دستگاهی در استان یزد شدند و به همین دلیل این دستگاه طی مدت زمان مقرر به سایت آبادان ارسال شد. حادثه . . درست است که برخی از مردم و امدادگران تا حدودی از وضعیت امکانات گله مند هستند. به هر حال حادثه بزرگی رخ داد و مردم عزیزان خود را در این حادثه از دست دادند. نکته دیگری که در شرایط فعلی وجود دارد این است که سازه های موجود در وضعیت امنی قرار ندارند و هر لحظه احتمال ریزش آنها وجود دارد که در این صورت امکان افزایش تعداد قربانیان وجود خواهد داشت. به همین دلیل ما در قبال جان مردم و کارکنان بشردوستانه مسئول هستیم و نباید شرایطی پیش بیاید که قربانیان این حادثه تلخ به دلیل بی احتیاطی یا رفتار نادرست افزایش یابند.
خطر ریزش سازه های موجود چقدر جدی است و این خطر تا چه حد جان شهروندان آبادانی را تهدید می کند؟
برخی که از دور به تاریخ می نگرند می پرسند چرا ساختارهای موجود را تخریب نمی کنند تا به افراد دیگر آسیب نرسانند. با این حال، هنوز گمان داریم که فرد یا افراد زیر آوار زنده باشند. به همین دلیل تا زمانی که این امکان وجود دارد، دیگر سازه ها را تخریب نمی کنیم. حتی اگر ممکن است فردی زیر آوار گیر کرده باشد، ما برای نجات آن فرد، دستور تخریب بنا را نمی دهیم. این نگاه غالب به وضعیت آسوده در شرایط کنونی است و همه مسئولان آبادان و کشور به دنبال جدی گرفتن امید به زنده ماندن برخی افراد زیر آوار و پیگیری آن برای ایمن سازی آن هستند. در حالی که سازه ها در وضعیت ناپایداری هستند، نمی توانیم خطر حذف آوارها و به خطر انداختن جان دیگران را بپذیریم. به همین دلیل ابتدا باید سازه ها را تقویت کنیم و در وضعیت پایدار قرار دهیم و سپس آوارها را از بین ببریم.
در بررسی علل این حادثه به چه نتیجه ای رسیدید؟ مقصر واقعی این حادثه چه کسانی هستند؟
هنوز نمی توان در این زمینه تصمیم گیری کرد و این موضوعی است که قوه قضاییه باید بررسی کند. در تذکر فوری خود در جلسه علنی مجلس به سه نهاد و ارگان خطاب کردم. اولی شهرداری است که در این زمینه مقصر است. در همین راستا شهرداری آبادان باید دستور توقف ساخت این مجموعه را می داد و نباید اجازه می داد که روند ساخت و ساز در این مجموعه ادامه یابد که متاسفانه این اتفاق نیفتاد و شهرداری در این زمینه کوتاهی کرد. این در حالی است که سازمان نظام مهندسی تذکرات لازم را به شهرداری داده است. بدنه دوم سازمان، سازمان نظام مهندسی است که سه بار به شهرداری تذکر داده اما شهرداری تمکین نکرده است. به همین دلیل این نهاد مجبور شد موضوع را از طریق مراجع قانونی پیگیری کند و مسئولان شهرداری را مجبور به پاسخگویی کند که این اتفاق نیفتاده است. سازمان نظام مهندسی می توانست در این خصوص گزارشی را به نهادهای بالاتر شهرداری آبادان ارائه کند تا دستگاه های بالادستی با متخلفانی که در شهرداری حضور داشتند برخورد کنند. متأسفانه سازمان نظام مهندسی فقط یک نامه نوشت و پیگیری دیگری که باید انجام می داد، انجام نداد. به هر حال سازمان نظام مهندسی تعهدی به جان انسان ها دارد و به خاطر همین تعهد می تواند این موضوع را جدی بگیرد تا چنین فاجعه ای رخ ندهد. اگر سازمان نظام مهندسی به این شکل به نتیجه نمی رسید باید از عملکرد شهرداری و مالک ساختمان متروپل به مراجع قضایی شکایت می کرد و در دادگاه رسیدگی می کرد که متاسفانه در این زمینه نادیده گرفته شد. سومین نهادی که در این حادثه نقش آفرینی کرد، اداره کل راه و شهرسازی استان خوزستان به عنوان یک نهاد عالی نظارتی بود که باید نسبت به این موضوع حساسیت بیشتری نشان می داد. طبق ماده 35 شهرداری و مالک باید موظف به اخذ ناظر از سازمان نظام مهندسی می شدند که نشد. در نتیجه اداره راه و شهرسازی استان خوزستان به عنوان عالی ترین نهاد نظارتی در این زمینه کوتاهی کرده است. در آینده تمامی بررسی های لازم را در این راستا انجام خواهیم داد و مقصران اصلی حادثه را شناسایی و به اطلاع تمامی عاملان این حادثه از مراجع قانونی خواهیم رساند. سازمان نظام مهندسی به سه ناظر در شهرداری گزارش داد که شهرداری برای توقف ساخت این مجموعه تمکین نکرده است. ما هنوز نمی توانیم قاطعانه اظهار نظر کنیم و پیش بینی کنیم که چه کسی مقصر این حادثه است. باید منتظر ماند تا بررسی های نهایی در این زمینه به پایان برسد و نتیجه بررسی ها به مراجع نظارتی و مجلس شورای اسلامی ارسال شود تا در مراجع ذی صلاح درباره علل این حادثه تصمیم گیری نهایی صورت گیرد.