جزئیات محدودیت های جدید اینترنت ایران/ زارع پور کاربران ایرانی را با کارت به عصر اینترنت می برد!

روز جدید از ابتدای فعالیت وزارت زارع پور، کیفیت و سرعت اینترنت رو به کاهش بوده و برخی اپراتورها آن را به کمبود پهنای باند نسبت می دهند. زارع پور فرض می کند که همه افراد کودکان زیر 13 سال هستند و امکان جستجوی ایمن را فراهم می کند. بسیاری همه این محدودیت ها را نشانه اجرای مخفیانه طرح امنیتی می دانند.

: استفاده از اینترنت اغلب با مشکلاتی برای کاربران ایرانی همراه است. مواقعی وجود داشت که آنها با سرعت 128 کیلوبیت بر ثانیه دست و پنجه نرم می کردند یا محبوب ترین سایت ها فیلتر می شدند یا در سراسر کشور دچار اختلال می شدند.

در یک سالی که از تصدی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات عیسی زارع پور می گذرد، مجموعه ای از این کارشکنی ها بر مردم تحمیل شده و محدودیت های بی سابقه ای اعمال شده است. زارع پور معتقد است بخشی از این اختلالات مربوط به مسائل زیرساختی است. و امسال نیز بر توسعه شبکه نوری و پوشش اینترنتی در مناطق روستایی تاکید کرد. اینترنت که امروزه کاربر ایرانی با آن مواجه است با اینترنت سال های گذشته تفاوت های چشمگیری دارد. اختلافاتی که در دوران وزارت عیسی زارع پور رخ داد یا ادامه یافت.

قطع، کاهش کیفیت و سرعت اینترنت

کاربران اینترنت در ایران به سختی وارد شبکه های اجتماعی فیلتر شده می شوند و با خود درباره کندی و قطعی اینترنت می نویسند: «اینترنت هر روز بدتر از دیروز است»، «متاسفانه نمی توانم به سرورهای پروژه سر بزنم و کارهای کوچک انجام دهم. تغییر دادن. پروژه کشیده شده است، در آستانه اخراج هستم، “در حال دانلود فایل 200 مگابایتی در ساعت است”، “سرعت دانلود من از 1.7 متر بر ثانیه به 300 کیلوبایت بر ثانیه افزایش یافت”، “سرعت دانلود 15 به 30 کیلوبایت، “سایت آفلاین است. یا از ایران باز نمیشه یا سرعتش کمه. با فیلتری که وصل میکنم سرعتش خیلی کمه. مثل این است که آنها در حال آزمایش یک حرکت جدید هستند که فیلتر شکن را وصل می کند. اما هیچ چیز با آن باز نمی شود.”

آنها برای کارهای ساده ای مانند دانلود یک فایل یا باز کردن برخی سایت ها برای مدت طولانی به صفحه مانیتور خیره می شوند. بعد از چندین سال افزایش سرعت اینترنت، انگار همه چیز به دوران فراموش شده ای که با کارت اینترنت به دنیای مجازی متصل می شدند، برگشته است.

زارع پور قول داده بود تا چهار سال دیگر شبکه ملی اطلاعات را تکمیل کند. وی بارها تاکید کرده است که شبکه ملی اطلاعات به معنای قطع شدن اینترنت جهانی نیست. اما مدت هاست که سایه شبکه ملی اطلاعات و طرح حفاظت و اختلال در اینترنت جهانی بر سر مردم سنگینی می کند و نشانه هایی از کیفیت اینترنت دیده می شود.

وزیر ارتباطات قطعی قابل توجه اینترنت در شرایط مختلف را تکذیب کرد. اما داده‌های سامانه راداری ابراروان نشان می‌دهد که اتصال اینترنت به مراکز داده محلی در سال 1400 47 درصد کاهش داشته است که بیشترین قطعی‌ها در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های معروف خارجی رخ داده است. در مجموع ۹ سایت خارجی که ابراروان در سال گذشته رصد کردند، ۸۹ درصد قطعی ها در سایت های خارجی مانند Github، Google، Instagram، Wikipedia و Twitch مشاهده شد.

قطع و افت کیفیت اینترنت از همان ابتدای وزارت زارع پور در دولت سیزدهم و شهریور 1400 آغاز شد که هر دو رادار شرکت ابراروان این تخلف را تایید کردند و خود وزیر نیز این تنزل و تخلف را پذیرفت و دستور رسیدگی داد. در عین حال اپراتورهای اینترنت ثابت در گفتگو با زومیت دلیل این کاهش سرعت و کیفیت را کمبود پهنای باند اعلام کردند.

این تنها بار نبود. بلکه سرآغاز اختلالات بعدی بود. بسیاری از کاربران اختلال و کیفیت پایین در نوامبر همان سال و از بین رفتن اتصال فیبر دریایی را به یاد می آورند. ادامه کندی و قطعی شبکه اینترنت به حل نشدن مشکل کابل زیردریایی مربوط می شود. شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرد که 430 گیگابیت ظرفیت پهنای باند بین المللی شرکت ارتباطات زیرساخت به دلیل قطع شدن فیبر دریایی درجه دو متعلق به شرکت GBI در منطقه دریایی بین قطر و امارات مختل شده است.

قطع شدن مسیر فیبر نوری در گرجستان نیز 1000 گیگابایت ظرفیت بین المللی آن شرکت را مختل کرد. زارع پور در یکی از نشست های خبری دی ماه 1400 مشکل کیفیت اینترنت را به عدم توسعه زیرساخت ها مرتبط دانست. اما برخی از شرکت های اینترنتی مدعی هستند که کندی اینترنت به خصوص در حوزه شبکه های اجتماعی خارجی به دلیل کاهش عمدی پهنای باند خارجی است و پهنای باند به اندازه نیاز وارد نمی شود. زارع پور اسفند 1400 اعلام کرد برای افزایش پهنای باند بین المللی به شورای عالی فضای مجازی مراجعه کرده است.

از آنجایی که سرعت اینترنت همچنان پایین است و کیفیت آن پایین است، کاربران نیز در سال جاری چندین بار با قطعی اینترنت مواجه شده اند. مردادماه امسال یک بار به دلیل کابل های برق داخلی قدیمی و مستهلک شده مرکز مخابرات و یک بار نیز به دلیل آتش سوزی در استخر مخابرات اینترنتی کشور قطع شد. علاوه بر این، سایر شهرها نیز به صورت موردی دچار قطعی و قطعی شدند که نمونه آن قطعی و قطعی شدید اینترنت در برخی نقاط خوزستان در پی ریزش برج متروپل بود.

زارع پور به صراحت اعلام کرده که مسئولیت فیلترینگ بر عهده او نیست. اما در آن یک سال وزارت او محدودیت های جدیدی اعمال شد. شاید مهم ترین محدودیت، فعال سازی اجباری SafeSearch در موتورهای جستجوی گوگل و بینگ بود. این طرح تحت عنوان حمایت از کودکان در فضای مجازی اجرا شد. اما دولت در اعمال آن همه شهروندان ایرانی را کودکان 13 ساله می داند. برخلاف محدودیت های این دو موتور جستجو، موتور جستجوی روسی یاندکس پس از سفر وزیر ارتباطات به روسیه در ایران فیلتر نشد. در زمان وزارت او، سایت توییچ نیز فیلتر شد.

تاریخچه فیلترینگ در این دوره فقط محدود کردن برخی سایت ها نبود. بلکه به اجاره نیز گره خورده بود; در آن وزیر اعلام کرد که برخی از سکوهای فیلتر شده برای بخش‌های خاصی باز می‌شود. این همان فرآیندی است که زارع پور آن را تخصص اینترنت می نامد. اما در واقع اجاره شیئی است که متعلق به همه است.

بسیاری از کاربران بر این باورند که همه این اختلالات و محدودیت هایی که اخیرا اتفاق افتاده است، نشانه هایی از اجرای مخفیانه طرح امنیتی است. اخیرا یکی از نمایندگان مجلس این مشکلات را مربوط به طرح حفاظتی دانسته و گفته است که دولت برای تاخیر و ایجاد اخلال همکاری می کند. اما زارع پور در آخرین اظهارات خود در این باره گفته است که ما چیزی به نام اینترنت ملی نداریم و طرح دفاعی برای اجرا تصویب نشده است.
توسعه فیبرهای نوری

یکی از کارهایی که زارعپور بر آن تاکید زیادی دارد، توسعه فیبر نوری و پوشش اینترنتی در روستاها است. وی توسعه فیبر نوری را نسخه پزشکی اینترنت کشور دانست و از برنامه این وزارتخانه برای پوشش 20 میلیون پورت فیبر نوری تا پایان دولت خبر داد. توسعه فیبر نوری بخش اصلی توسعه شبکه اینترنت ثابت است که سال هاست در ایران توسعه نیافته است.

اتصال روستاها به اینترنت یکی از اهدافی بود که زارعپور در سال جاری دنبال کرد. بر اساس آخرین آمار این وزارتخانه، از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون بیش از 1600 روستا به اینترنت متصل شده اند. البته برخی از آنها قبلاً دسترسی ضعیفی به اینترنت داشتند.

اینترنت رایگان

در حالی که وزیر قبلی ارتباطات ثبات تعرفه اینترنت را یکی از دستاوردهای وزارتخانه خود می دانست، زارع پور وزیری بود که پس از سال ها با افزایش تعرفه اینترنت ثابت و همراه موافقت کرد. بسیاری از اپراتورها بارها از تعرفه ثابت اینترنت گلایه داشتند و آن را مانعی بر سر راه توسعه زیرساخت ها می دانستند.

زارع پور طرح اینترنت رایگان دهک های پایین را همراه با افزایش تعرفه راه اندازی کرد. ابتدا باید سالانه 30 گیگابایت اینترنت برای سرپرستان خانوارهای 400 هزار تومانی یارانه فعال می شد. اما در خبرهای اخیر گفته شده است که تا پایان امسال 40 کنسرت به صورت رایگان برای هر خانواده برگزار می شود. بر اساس برآوردها این مبلغ دردی از طبقات پایین را دوا نمی کند و به نظر می رسد این گروه درآمدی دسترسی چندانی به ابزار استفاده از اینترنت ندارند.