با پایان جام جهانی هنوز هیات رئیسه فدراسیون فوتبال درباره سرنوشت نیمکت تیم ملی تصمیمی نگرفته است اما مهدی تاج در یک برنامه تلویزیونی در پاسخ به سوالات مجری برنامه کی روش، برانکو را اعلام کرد. گل محمدی، مجیدی، دایی و نکونام از گزینه های سرمربیگری این تیم هستند که ملی پوشان ایران پاسخ مثبت دادند. کمی بعد وزیر ورزش و جوانان در مصاحبه ای تایید کرد که به انتخاب فدراسیون برای ادامه همکاری با کی روش احترام می گذارد، اما اخبار منتشر شده در رسانه های قطری نشان می دهد که این کشور عربی با کی روش توافق دارد و از این رو. فدراسیون فوتبال باید سرمربی بعدی را انتخاب کند تیم ملی به نتیجه می رسد.
اما سوال اینجاست که سرمربی بعدی تیم ملی فوتبال ایران باید چه شرایطی داشته باشد و کدام گزینه می تواند بیشترین تاثیر را در فوتبال ملی داشته باشد و هواداران را با خود همراه کند؟
ایرانی یا خارجی؟
مثل همه سال های گذشته با دو دیدگاه طرفدار یک گروه مربیگری ایرانی و یک گروه مربیگری خارجی روبرو هستیم. البته تعداد مربیان ایرانی که شرایط لازم برای هدایت تیم ملی را دارند نمی تواند بیش از چهار یا پنج نفر باشد و از طرفی با گزینه های خارجی بی شماری روبرو هستیم که البته نیمکت نشین نیستند. تیم ملی به همین راحتی
با توجه به جو حاکم بر فوتبال ایران و تجربه گذشته، به نظر می رسد سرمربی ایرانی با کوچکترین لغزشی به دشمن حریف تبدیل شود و احتمال حذف سریع او کم نیست! به خصوص که جام ملت های آسیا در راه است و عده ای ایران را با وجود قدرت هایی مثل ژاپن، کره جنوبی، استرالیا، عربستان و حتی قطر قهرمان این رقابت ها می دانند!
در این شرایط به نظر می رسد مربی خارجی که برخی از ویژگی های مطلوب فوتبال ایران را داشته باشد، گزینه بهتری باشد زیرا تجربه ثابت کرده است که ایرانی ها بیشتر با یک مربی خارجی وقت می گذرانند تا با یک مربی ایرانی.
معروف یا امیدوار؟
تجربه همکاری با دراگان اسکوچیچ گواه این است که یک سرمربی خارجی باید ویژگی های خاصی داشته باشد تا بتواند جو تیم ملی ایران را در آغوش بگیرد. اسکوچیچ به همان اندازه که در نتیجه گیری موفق بود، به دلیل سابقه پربارش نتوانست افکار عمومی را با خود همراه کند. حتی او هیچ کنترلی روی شاگردانش در تیم ملی نداشت و شغلش از دست رفت.
به دلیل همین مشکل تیم ملی به یک مربی صاحب نام و با شخصیت رهبری نیاز دارد که نه تنها با رفتارش بلکه با نامش وزن لازم را برای هدایت تیم ملی داشته باشد.
بخشی از آنچه کارلوس کی روش را به مربی قدیمی فوتبال ایران تبدیل کرد، تجربه حضور در تیم هایی مانند منچستریونایتد، پرتغال و رئال مادرید بود. مدیران تیم ملی با علم به این موضوع باید به مربیان خارجی با تجربه نگاه کنند تیم ملی
نه به عنوان پیشنهاد به فدراسیون، بلکه به عنوان نمونه می توانید به سراغ مربیانی مانند برت ون مارویک، هکتور کوپر، فلیکس ماگات، لوئیس انریکه، دونگا، دونادونی، بیلسا، کلینزمن، جراردو مارتینو، پائولو بنتو و اسلون بیلیچ بروید. البته مربیان خارجی زیاد هستند اما بودجه و شرایط فوتبال ایران از نظر تحریم و شرایط اجتماعی هم خاص است.
* کوتاه مدت یا بلند مدت؟
در اینجا با چشم اندازی مختص جامعه ایران مواجه می شویم که از نظر کارشناسان مسائل اجتماعی، ایران جامعه ای کوتاه مدت و کمتر با برنامه های بلندمدت همراه است. تاثیر این نگاه را می توان در مدت کوتاه فعالیت مربیان در تیم ها مشاهده کرد.
به جز کارلوس کی روش که به دلیل شرایط خاص مدت ها در تیم ملی حضور داشت، ایران از سال 2017 تاکنون سه مربی متفاوت داشته است اما تیم های کره، ژاپن و استرالیا با یک مربی کار کرده اند.
البته همه خواهان یک برنامه بلندمدت با یک هدف ارزشمند مانند رسیدن به مرحله یک هشتم نهایی یا یک چهارم نهایی جام جهانی و شاید رونق فوتبال ایران در چهار پنج سال آینده هستند و وجود ندارد. در این مورد تردید وجود دارد، اما نقطه ابهام در کجاست. اگر سرمربی باتجربه تیم ملی در دو بازی متوالی شکست بخورد یا در یک تورنمنت مهم نتواند انتظارات را برآورده کند، افکار عمومی و مدیران فدراسیون چقدر به توانایی های او اعتقاد خواهند داشت؟
انتظار می رود اتحادیه فوتبال انگلیس برای گزینه بعدی هدایت تیم ملی برنامه بلندمدتی را در نظر بگیرد چرا که جدای از تغییر نسل و اصلاح سبک بازی، تیم ملی می تواند به کیفیت مطلوب برای حضور در گروه 24 یا 16 دست پیدا کند. بهترین تیم جام جهانی آینده خواهد آمد.
* نزدیک کردن مردم به تیم ملی
حرف آخر سرمربی آینده تیم ملی ایران به رابطه او با هواداران برمی گردد. ایده آل ترین گزینه برای هدایت تیم ملی کسی است که به دلیل نامش، سبک فوتبالش و نتایجی که در آینده کسب خواهد کرد، بتواند هواداران را با خود همراه کند و در زمان برگزاری بازی های تیم ملی به نوعی آنها را خوشحال کند. بهترین نتایج و عملکرد بدون رضایت مردم و هواداران تیم ملی نمی تواند تاثیر مطلوبی داشته باشد و به نظر می رسد مربی با ویژگی های ذکر شده بتواند اهداف فوتبال ایران را دنبال کند.