معجزه دستان هنرمند مازندرانی با «گاله»/ آرزوی داشتن کارگاه حصیربافی

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ از بلاغ نقل می کنم; حصیر بافی یا به زبان بومی شمالی ها هنر قدیمی، اصیل و کاملاً بومی در شمال کشور به ویژه استان مازندران با قدمت چند هزار ساله است. هنری برگرفته از دل سدهای این منطقه که در گذشته کمتر خانه ای بدون آن وجود داشت، اما امروزه این صنعت کهنه شده است، دیگر هیاهوی سال های گذشته را ندارد و به هنری زیرزمینی تبدیل شده است. هنری بازمانده ای از اجداد این مرز و بوم است که اکنون مانند تیغه ای جدا شده از توجه است.

اساس بافت به دو نوع کولی در سدهای شمال کشور با نام های محلی گیل و واش برمی گردد که در گذشته به عنوان کفپوش در خانه های مازندران بسیار مورد استفاده قرار می گرفت. اما بتدریج با کاهش سدها و تبدیل شدن به استخرهای پرورش ماهی، این گونه ها کمتر و کمتر شد، به دلیل تمایل نسل های جدید به کار در این صنعت پر زحمت، اما بدیع و ارزشمند، و به جایی رسید که اکنون به ندرت می توان صنعتگران این صنایع دستی را یافت. آیا بومی روستا را پیدا کرده است؟!

کب بافی در کنار شخم بافی، لاک تراشی، جاجیم و سفالگری از جمله صنایع به جا مانده از نیاکان خوش ذوق و زحمتکش مازندرانی است که برگرفته از منابع طبیعی و محلی این استان است. هنر آمیختگی ذوق انسان با کمترین محیط و بدون استفاده از کمترین کمک خارجی است. همه چیز با دست و ذوق و طبیعت بافته یا خلق می شود و بس.

هنر حصیربافی در مرکز و شرق مازندران به دلیل فراوانی سدها نسبت به غرب استان رواج بیشتری دارد و یکی از باتجربه ترین صنعتگران در این منطقه مرحوم تقیان از روستای سیدمحله جویبار بود. که نزدیک به 5 دهه از عمر خود را وقف بقا و اعتلای این صنعت کرد. صنعتگری که در سال های اخیر مرده و حالا زن و بچه اش داس را به دست گرفته اند و دارند گره می زنند…

اما بافندگی هنر اصیل و منحصربفرد مازندرانی است که به دلیل اتفاقات جغرافیایی و شاید بی مهری مسئولان و نسل های امروزی و شاید اگر زحمات فراوان و ستودنی برخی از صنعتگران با تعصب و تعصب نبود، نفس خود را از دست داده است. اقدامات سازمان میراث در چند سال اخیر، گردشگری و صنایع دستی در روستاها، اکنون حلوای از بین رفتن این صنعت کهن را می خوریم.

برای اطلاع از آخرین وضعیت این صنعت در استان به سراغ یکی از فعالان این حوزه و ایزدی معاون صنایع دستی مازندران رفتیم که شرح این گفتگو را در ادامه می خوانید:

4 دهه فعالیت بانوی مازندرانی در زمینه حصیربافی

ام کلثوم احمد علیزاده گودرزی یکی از فعالان عرصه قالیبافی شهرستان بابلسر است که با وجود 54 سال سن بسیار با انگیزه و پرشور است و نزدیک به 4 دهه است که در این عرصه فعالیت دارد.

وی در گفت و گو با خبرنگار بلاغ گفت: حدود 8 ساله بودم که پدرم این رشته را به من آموخت و از آن زمان تاکنون در این زمینه فعالیت می کنم و بسیار راضی هستم.

این استادکار ادامه داد: پارچه های من شامل انواع کلاه، سبد، سبد، حصیر و حصیر است و با وجود اینکه در خانه خودم کار می کنم، مشتری های زیادی دارم و مشکلی برای فروش محصولاتم ندارم.

مهم ترین مشکل حصیربافان مازندرانی کمبود و گرانی مواد اولیه است

خانم احمد علیزاده گودرزی با بیان اینکه من اصالتا بابلی هستم اما در حال حاضر در بابلسر زندگی و کار می کنم. وی گفت: ماده اولیه این میدان گال است که قبلا در سدهای اطراف محل سکونت و کسب و کار ما بود و بسیار مرغوب بود اما اکنون چند سالی است که کاهش قابل توجهی پیدا کرده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر مواد اولیه مورد نیاز را از شهرستان های فریدونکنار و چالوس تهیه می کنم، گفت: وی گفت: حدود سال 93 هر دسته مواد اولیه 3 هزار تومان قیمت داشت، سپس کمی گران شد اما اکنون و در عرض چند سال قیمت این مواد اولیه به 120 هزار تومان رسیده است.

این صنعتگر از بانوان خانه دار مازندرانی برای فعالیت در این زمینه دعوت کرد و خاطرنشان کرد: فعالیت در این زمینه اگرچه برای خانم ها سرگرمی محسوب می شود اما قطعا در زندگی کمک زیادی به آن ها می کند و سرمایه اولیه بسیار کمی می طلبد.

آرزوی داشتن یک کارگاه بزرگ حصیربافی را دارم

خانم احمد علیزاده گودرزی تاکید کرد: من علاقه زیادی به توسعه این رشته و کار خود دارم و بسیار علاقه مندم که در نزدیکی منزلم کارگاهی داشته باشم که بتوانم با ایجاد اشتغال برای حداقل 10 نفر این رشته را در استان توسعه دهم. .


وی افزود: این رشته نیاز به تجهیزات و خرید ماشین آلات ندارد و تمام مراحل به صورت دستی انجام می شود و کافی است جای کار بزرگی داشته باشم.

این صنعتگر گفت: نسل به نسل حصیر بافی کرده ایم و اکنون راه اجدادم را در این زمینه ادامه می دهم.

خانم احمد علیزاده گودرزی در خصوص زمان بافت یک محصول و قیمت فروش آن در بازار به خبرنگار ما گفت: اگر کاری نداشته باشم از یک صبح تا ظهر می توانم 2 سبد ببافم که قیمت هر یک از آنها بین 150 و 180 هزار تومان.

وی خاطرنشان کرد: مشکل فعلی من تامین مواد اولیه است و برای فروش محصولاتم مشکلی ندارم و مشتریانم از شهرهای مختلف استان سفارشات خود را درب منزل تحویل می گیرند.

برای اطلاع از آخرین وضعیت این منطقه باستانی صنایع دستی در مازندران و اقدامات انجام شده برای احیا و توسعه آن در استان به سراغ یکی از مدیران صنایع دستی رفتیم که شرح او را در ادامه می خوانید:

احیای هنر حصیربافی در مازندران

حسین ایزدی با بیان اینکه در آرشیو محصولات اصیل و ریشه در صنایع دستی استان، حصیربافی یکی از نمونه های بارز آن است، اظهار داشت: با توجه به این موضوع، تولیدات حصیربافی به عنوان یکی از مصادیق بارز این صنعت مطرح است. وی گفت: این رشته یکی از صنایع دستی بومی روستایی بود که در حال از بین رفتن و منسوخ شدن بود.

وی با بیان اینکه با توجه به اینکه نسل جوان امروزی در سال های اخیر رغبتی به تحصیل و فعالیت در این رشته نشان نداده است، تصریح کرد: با توجه به اینکه در سال های اخیر در سال های اخیر در این زمینه فعالیت می کنند، در این زمینه فعالیت می کنند. وی افزود: این رشته در دهه اخیر به مرز انقراض و فرسودگی رسیده است و اکنون البته با برنامه ها و آموزش های مستمر توانسته ایم آن را احیا کنیم.

معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران خاطرنشان کرد: اکنون می بینیم که سدها همچنان در استان وجود دارد، اما در آن زمان استان مازندران با توجه به بکر بودن این سدها، کارخانه های خودروسازی زیادی به نام واش یا گیل داشت. بند ها. به مرور زمان هنرمندانی که تعدادشان زیاد بود، این گیاهان را جمع آوری کردند، خشک کردند و از مواد خشک شده انواع حصیر یا اجناس مختلف ساختند.

این مسئول ادامه داد: خاستگاه این میدان در استان مازندران در مناطق بهشهر، جویبار، بابل، فریدونکنار و بابلسر است که اکثر سدهای استان نیز در این مناطق قرار دارند.


یزدی گفت: در گذشته هنرمندان زیادی در این عرصه داشتیم، اما متاسفانه به دلیل کم شدن رغبت کودکان و نسل های بعدی این صنعتگران و همچنین کمبود مواد اولیه، این صنعت نیز مانند سایرین رشته های باستانی صنایع دستی ناپدید شد و منسوخ شد.»

وی بیان کرد: در شهرستان بابل هنرمندانی در این رشته داشتیم که با آموزش هایی که داده ایم تعداد آنها اکنون افزایش یافته است و در شهرستان های بابلسر و فریدونکنار در حال تربیت نامزد هستیم.

معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران با بیان اینکه از آنجایی که سدهای ما بعضاً برای پرورش ماهی استفاده می شده یا خشک شده اند، با کمبود مواد اولیه برای این حوزه مواجه هستیم، گفت: با توجه به اینکه سدهای ما گاهی اوقات برای پرورش ماهی استفاده می شده است. وی بیان کرد: با توجه به سموم احتمالی استفاده شده، تغییر اقلیم و تغذیه این گیاهان توسط ماهی، متاسفانه مواد اولیه خود کاهش یافته و زمانی که دسترسی به مواد اولیه برای صنعتگر مشکل می شود و یا قیمت آن گران می شود. رغبت به ادامه فعالیت کم می شود و دیدیم که این رشته هم مثل نمد بافی کم شد.

این مسئول افزود: اولین قدمی که برداشتیم جدیت در امر آموزش برای ایجاد علاقه در نسل جدید بود. در گام بعدی گامی در جهت برندسازی این حوزه برداشتیم و اکنون در مرحله توسعه هستیم و اکنون می توان گفت حدود 80 نفر در استان مازندران در این حوزه مشغول به کار هستند.

یزدی ها با بیان اینکه تنها در روستای درزیکلا نزدیک به 55 نفر در زمینه بافندگی فعالیت و فعالیت می کنند، تصریح کرد: تنها در روستای درزیکلا نزدیک به 55 نفر مشغول به کار هستند. وی بیان کرد: برای ثبت ملی روستای درزیکلا بابل به عنوان روستای ملی فرش کشور تلاش می کنیم و در این راستا در کنار آموزش هنرمندان این عرصه اقدامات مناسبی انجام شده است.

وی تاکید کرد: گام بعدی ما پس از ثبت ملی روستای درزیکلا بابل، مشاوره و فراهم آوردن بستر صادرات محصولات مختلف از این منطقه به کشورهای هدف است.

نایب رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران تصریح کرد: هیچ یک از فعالان این حوزه برای فروش محصولات خود مشکلی ندارند و این یکی از حوزه هایی است که در حوزه مشاغل خانگی قابل توجه و استقبال است.

آنچه از این گفتگو برمی آید این است که فعالیت رشته رو به مرگ بافندگی با فعالیت 80 صنعتگر و فعال در این عرصه از مرز انقراض دور شده است و بقای این رویداد نیازمند حمایت همه جانبه فعالان این عرصه است. این زمینه.

آنچه مسلم است تمامی این افراد که غالباً در زمره نسل های جدید قرار می گیرند، مشغول به کار در منزل هستند و نیاز به احداث کارگاه های بافندگی در استان برای آموزش تخصصی هنرجویان و همچنین تولیدات مرغوب و استانداردهای ملی و صادرات می باشد. واضح دیده می شود.

کوب بافی هنر دست بافته پدران فرزندان امروز مازندرانی است که تا چندی پیش غبار فراموشی آن را پوشانده بود. طوفان در انتظار است، داس و داس بگیریم…

انتهای پیام/