بحث رتبه بندی معلمان بر اساس سند تحول بنیادین بحث امروز و دیروز نیست. بیش از 10 سال است که این موضوع به منظور ارتقای سطح آموزش در مدارس و همچنین بهبود معیشت معلمان مطرح شده است. در شهریور ماه امسال بالاخره مراحل اولیه رتبه بندی معلمان آغاز شد و این روند همچنان ادامه دارد. سابقه معلمان در آموزش و سالها سابقه تدریس مهمترین معیار در این رتبه بندی است. با اعلام رئیس کمیسیون آموزش مجلس مبنی بر اینکه تاکید بر اجرای این طرح است، شنیدن نظرات وزیر آموزش و پرورش و البته معلمان بی معنی نیست.
رتبه بندی معلمان از شهریور امسال آغاز می شود. اقدامی که به گفته رئیس کمیسیون آموزش مجلس باید تا پایان سال 1400 به اتمام برسد. سابقه لایحه رتبه بندی معلمان به سند تحول بنیادین و اجرای آن در وزارت آموزش و پرورش و در سال جاری برمی گردد. ، پس از فراز و نشیب های فراوان، رتبه بندی معلمان آغاز شد. این طرح با هدف ارتقای سطح زندگی معلمان و همچنین ارتقای صلاحیت حرفه ای معلمان انجام شده و انتظار می رود کیفیت یادگیری دانش آموزان بهبود یابد.
طبق برنامه 5 رتبه بندی برای معلمان در نظر گرفته شده است. دستیار معلم، مربی معلم، استادیار، دانشیار، معلم معلم واحدهای این طرح هستند و اولویت مهم هر معلم برای حضور در هر یک از این رتبه‌ها 4 تا 5 سال است. معلمان از بدو ورود به نظام آموزشی عنوان مربی را دریافت می کنند و پس از حداکثر 22 سال معلم می شوند.
بزرگترین مانع اجرای این پروژه تاکنون تامین اعتبار این پروژه و نبود اعتبار کافی برای آن است.
10 سال تاخیر در اجرای پروژه
کمیسیون ممیزی شهرستان و منطقه یکی از ارکان مهم اجرای طرح رتبه بندی معلمان است که به گفته وزیر آموزش و پرورش بلافاصله پس از تصویب آیین نامه تشکیل می شود. نوری می گوید: برای سال آینده نیز در لایحه بودجه 25 هزار میلیارد تن برای رتبه بندی معلمان پیش بینی شده است. در زمینه کادر اداری تعدادی از همکاران ما آموزش دیده اند، برخی دیگر صرفا کادر اداری هستند و تعداد دفاتری که در رتبه بندی قرار نمی گیرند بسیار کم است و به حدود 10 هزار نفر می رسد.
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که در سال 1390 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و یک طرح نظام مند مصوب رهبر معظم انقلاب است به عنوان سند بالادستی در طرح رتبه بندی معلمان شناخته می شود. اما کمبود اعتبارات بودجه اجرای این طرح را 10 سال به تاخیر انداخت.
منابع بودجه رتبه بندی کجاست؟
به گفته کارشناسان، علیرغم تمرکز مجلس بر اجرای طرح رتبه بندی معلمان، اجرای طرح رتبه بندی به دلیل کمبود اعتبارات و اعتبارات کافی از منابع مختلف با چالش های جدیدی برای آموزش و پرورش مواجه خواهد شد. شهرام جمالی، معلم و کارشناس آموزش و پرورش در این باره توضیح می دهد: «دولت ماهیت بودجه رتبه بندی را با نحوه تخصیص آن به بودجه هایی مانند تربیت معلم یا پاداش بازنشستگی یکی دانسته است، یعنی وقتی بودجه تامین می شود، پرداخت می شود. او باعث می شود. در حالی که بودجه رتبه بندی باید به صورت ماهانه به همراه حقوق و مزایا پرداخت شود، به نظر می رسد کمیسیون تلفیق مجلس باید در بررسی بودجه آموزش و پرورش نسبت به رفع ابهام و تعیین تکلیف این موضوع اقدام کند.
به گفته جمالی، بر اساس طرح رتبه‌بندی، در پایان ماه جاری دولت باید حدود 8.3 هزار میلیارد تن علاوه بر حقوق جاری معلمان پرداخت کند: بدیهی است که شرایط این پرداخت در ماه‌های گذشته برای دولت سخت‌تر خواهد شد. سال را باید بسیار ضعیف و تقریباً حذف شده در نظر گرفت. در صورتی که دولت بنا به دلایلی نتواند 12.5 میلیارد تن به بودجه نیمه دوم امسال اختصاص دهد، طبق مصوبه مجلس و تا قبل از پایان سال جاری، باید از سوی مجلس موظف به ارائه این وام در قالب بدهی ها و در بودجه سال آینده بیش از وام. تصمیم به کار گرفته می شود.
به گفته وی، از سوی دیگر شرط بندی بودجه 12 هزار و 500 میلیارد تنی برای اجرای رتبه بندی در نیمه سال جاری به معنای نیاز به وام بالای 25 هزار میلیارد تنی برای کل سال آینده است. چرا که با افزایش تعداد بندهای قانونی فعلی در رتبه بندی فوق العاده، قطعا بودجه بیشتری نیاز است و مشخص نیست تعیین 25 هزار میلیارد تن اعتبار بر چه اساسی است.
با اعلام دقیق مفاد اجرایی طرح رتبه بندی معلمان می توان برآورد دقیق تری از بودجه مورد نیاز این طرح به دست آورد.