طرح رتبه بندی معلمان وارد فاز اجرایی شده است اما به نظر می رسد با وجود درگیری ها و اتفاقات پیش آمده نتوانسته انتظارات آنان را برآورده کند که در عمل و در فیش حقوقی معلمان نمود پیدا کرده است.
طرح نمره دهی معلمان وارد فاز اجرایی شده است، اما به نظر می رسد با وجود درگیری ها و اتفاقات پیش آمده که در فیش های حقوقی معلمان منعکس شده است، نتوانسته انتظارات معلمان را برآورده کند، اما حاشیه های نمره دهی به نظر می رسد که هرگز سریال پایانی که همه ارکان نظام آموزشی کشور را چه قبل و چه بعد از اجرا تحت تاثیر قرار می دهد.
از سال 1389 موضوع رتبه بندی معلمان در سند تغییرات بنیادین مطرح شده است، بنابراین لازم است برای ارتقای اثربخشی و جایگاه معلمان در سراسر کشور رتبه بندی شود. از سال 1390 تا 1400 بارها مطرح شد اما به قانون تبدیل نشد تا اینکه شورای اسلامی قانون را تصویب کرد و بودجه لازم برای اجرای آن مشخص شد. در عین حال مشکلات زیادی در مرحله اجرا به وجود آمد که برخی از این مشکلات از قبل وجود داشت و برخی نیز بعداً در مسیر رتبه بندی معلمان قرار گرفت.
یکی از مشکلات این بود که ارزیابی عملکرد با آنچه معلمان فکر می کردند بسیار متفاوت بود. بسیاری از معلمان در آستانه بازنشستگی در آموزش و پرورش ماندند که شامل رتبه بندی و فرصت خداحافظی با نظام آموزشی کشور با شرایط قانونی بهتر بود، اما به گفته معلمان آنچه رخ داد برخلاف انتظار آنها بود. یکی از معلمان با 30 سال سابقه در آموزش و پرورش به اقتصاد 100 می گوید: بیش از 10 سال پیش که درباره رتبه بندی معلمان صحبت می کردیم به ما می گفتند با کادر علمی دانشگاه ها برابری می کنیم و این موضوع بسیار است. برای هر دوی ما از نظر وضعیت و دستمزد امیدوار کننده است.
این معلم پیشکسوت ادامه داد: بسیاری از معلمان که می توانستند دو سال پیش بازنشسته شوند در آموزش و پرورش ماندند تا از آسایش مادی و معنوی رتبه بندی استفاده کنند. بعد از اعلام رتبه ها و افزایش حقوق همه پشیمان شدیم که بازنشسته نشدیم. به عنوان مثال با 30 سال سابقه و ارائه کلیه مدارک لازم برای رتبه بندی موفق به کسب رتبه 4 شدم که معادل سه میلیون و 900 هزار تومان است. البته تعداد کسانی که رتبه 4 را کسب کردند هنوز خیلی کم است.
چه کسی در رتبه 5 قرار دارد؟
و افزود: ما معلمان کمتر کسی را می شناسیم که با 5 ها موفق شده باشد. 80 درصد معلمان پایه اول و دوم و 10 درصد معلمان پایه سوم و چهارم، برخی رتبه بندی نشده اند. متأسفانه حرف هایی که در بخشنامه سنجش گفته شد عملی نشد.
این معلم اضافه کرد: بسیاری از معلمان با 27 یا حتی 30 سال سابقه تصمیم به بازنشستگی گرفتند اما با همه مشکلاتی که داشتند منتظر ماندند. حتی یک همکار داریم که ام اس دارد اما به خاطر معدل ماند و به کارش ادامه داد، در نهایت نمره عادلانه ای نگرفت. بدون استثنا، چنین افرادی هدیه رتبه بندی را دادند.
علی امرایی، عضو کمیسیون شفافیت و عدالت آموزش در گفتگو با اقتصاد 100، در پاسخ به اینکه رتبه ندادن معلمان چه تاثیری بر ادامه عملکرد آنها خواهد داشت؟ وی بیان کرد: این مشکل دارای دو بعد منفی و مثبت است، در رتبه بندی وضعیت اگر معلمی در شاخص های ارزیابی شده برای ارزشیابی رتبه 5 یا 4 را کسب کند اما در یک شاخص رتبه 1 را کسب کند. آنچه از رتبه بندی کلی برای او محاسبه می شود رتبه یک است. چرا معلم باید این تفاسیر را انجام دهد؟ از این نتایج باید میانگین گرفت، بنابراین توجه به شاخص رتبه 1 همراه با سایر شاخص های رتبه 5 یا 4، بعد رتبه بندی منفی است.
وی همچنین گفت: به طور کلی ویژگی مثبت رتبه بندی این است که معلم توسط آموزش و پرورش ارزشیابی می شود، برای او هدف تعیین می شود و به سمت آن می رود. این باعث می شود معلم پیشرفت کند و بهتر تدریس کند. در مجموع، اجرای نظام رتبه بندی بد نیست، اما آن چیزی نبود که جامعه مدرسین انتظار داشتند و نتوانست آنها را راضی کند. در آموزش و پرورش هم 200 هزار معلم کم داریم.
چه چیزهایی منجر به نارضایتی شده است؟
امرایی خاطرنشان کرد: هر ساله بین 15 تا 25 درصد به پایه دستمزد برخی مشاغل اضافه می شود که می تواند باعث خوشحالی مردم شود، اما برخی مشاغل با وجود افزایش دستمزدها باعث خوشحالی مردم نمی شود، زیرا بر خلاف این افزایش دستمزد، یکسری مشکلات در جامعه وجود دارد و مشکلاتی هم مطرح شده و باعث نارضایتی اقشار شده است. مثلاً در رتبه بندی آمده بود که معلمان مدارک خود را در سایت مربوطه آپلود کنند، مثلاً اگر جایزه یا تقدیر نامه ای دارند آن را آپلود کنند.
یکی از اعضای کمیته آموزش دیده بان شفافیت و عدالت گفت: حال تصور کنید معلمی با 28 سال سابقه در سال های دور تعدادی تشکر نامه دریافت کرده باشد، شاید این مدارک اکنون در دسترس او نباشد و در آن سال ها از دست داده باشد. . از طرف دیگر، کاربران زیادی هستند که باید نامه های تشکر خود را آپلود کنند، آیا همه آنها تأیید شده اند؟ یا اگر همه این اسناد و تشکر نامه ها به دقت بررسی می شد شاهد اعتراض 300 هزار معلم بودیم؟
امرایی خاطرنشان کرد: نمی گویم با توجه به رتبه بندی ارزش حقوق معلمان چشمگیر بود، اما کم هم نبود، با این حال طبق مصوبه مجلس مناسب بود. زیرا حقوق معلمان سالانه افزایش می یابد و به طور متوسط طبق رتبه بندی دو تا چهار میلیون افزایش می یابد. ایراد و انتقادی که من دارم مربوط به روند کار است چرا که افزایش دستمزد نباید به گونه ای باشد که تورم جامعه کمر را بشکند. هر چه دستمزد بالاتر باشد، از نظر اقتصادی رادیکال تر خواهد بود.
وی با تاکید بر اینکه باید به تجربه و تحصیلات معلمان توجه شود، گفت: این میزان افزایش حقوق در رتبه بندی برای همیشه است و معلم به همان میزان بازنشسته می شود. به نظر من به عنوان پارامترهای اقتصادی عدد خوبی بود اما قابل توجه نبود. افرادی با سابقه کمتر را می شناسیم که توانسته اند رتبه بهتری نسبت به معلمان با سابقه کسب کنند، اما مهم ترین موضوعی که قطعا به آن پرداخته شده، بحث تجربه و تخصص است. دوم اینکه باید به مدرک و تخصص فرد توجه شود.
رسیدگی ناکافی به شکایات
عضو کمیسیون آموزش دیده بان شفافیت و عدالت در پایان گفت: طبق مشاهدات ما، اعتراضات به خوبی مهار نشد. همون رقمی که شما از معلمان نقل کردید که یک رقم کوچک است، حالا ببینید چگونه به حساب آنها آورده شده است. چرا باید کمتر به یک میلیون معلم توجه کنیم؟
امرایی در پایان خاطرنشان کرد: 8 اسفند ساعت 16 بازاری برای خرید در هنگام پرداخت حقوق معلم وجود ندارد. حقوق معلمان سال گذشته در آخرین لحظه قبل از عید پرداخت شد. معلمی را می شناسم که به امید دستمزد راهی جاده شد، اما به دلیل نگرفتن حقوقش مجبور شد روز 7 اسفند برگردد. به همین دلیل باید به جایگاه معلمان توجه کرد.
منبع: اقتصاد 100