روز جدید یک کارشناس اقتصادی گفت: احتمال اینکه در میان مدت یا کوتاه مدت گرفتار ابر تورم شویم بسیار کم است اما اگر دولت با همین دست حرکت کند و کشور را به همین شکل اداره کند در بلندمدت این احتمال وجود دارد. که گرفتار ابر تورم خواهیم شد.
مریم فکری: ابر تورم در راه است و آیا اقتصاد امروز در وضعیت ابر تورم قرار دارد؟ این سوالی است که بسیاری از مردم هنگام بررسی شاخص های کلان اقتصادی از خود می پرسند. آخرین گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که حجم نقدینگی در مهرماه امسال به 5 میلیون و 676 هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به پایان سال گذشته 34.17.5 درصد رشد نشان می دهد. همچنین حجم پایه پولی در پایان مهر 1401 به 712 هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به پایان سال 1400 18.0 درصد افزایش داشته است. به گفته کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی، این آمار در بلندمدت نشانه موج جدیدی از تورم خواهد بود.
نقدینگی چقدر تورم را در بلندمدت افزایش می دهد؟
در همین رابطه، کامران ندری، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در گفت و گو با خبرگزاری خبرآنلاین، با اشاره به تاثیر متغیر نقدینگی بر نرخ تورم، می گوید: رشد نقدینگی عامل کلیدی در باعث ایجاد تورم می شود، اما به این معنا نیست که اگر در مهرماه 1.5 درصد افزایش نقدینگی داشته باشیم، بلافاصله بر نرخ تورم تأثیر می گذارد.
وی می افزاید: رابطه نقدینگی و تورم یک رابطه بلندمدت است. یعنی در بلندمدت نرخ تورم نمی تواند کمتر از نرخ رشد نقدینگی باشد. بنابراین نرخ رشد نقدینگی در بلندمدت یک عامل کلیدی است.
این کارشناس اقتصادی بیان می کند: در کوتاه مدت عوامل متعددی بر تورم تاثیرگذار است که بسیاری از این عوامل قابل پیش بینی نیست. مثلا دولت تصمیم می گیرد قیمت حامل های انرژی را تغییر دهد و تغییر دهد. نمی دانیم دولت این تصمیم را خواهد گرفت یا خیر، اما اگر تصمیم به تغییر قیمت داشته باشد، می تواند در کوتاه مدت تاثیر بسزایی بر تورم داشته باشد.
ندری توضیح می دهد: یعنی وقتی دولت تصمیمی می گیرد با فاصله بسیار کمی تاثیر آن را روی قیمت ها مشاهده می کنیم.
وی همچنین با اشاره به توافق احتمالی ایران و غرب در خصوص برنامه هسته ای خاطرنشان می کند: نمی دانیم این اتفاق می افتد یا نه، اما اگر این اتفاق بیفتد در کوتاه مدت بر تورم تاثیر می گذارد.
این کارشناس اقتصادی تاکید می کند: در کوتاه مدت عوامل تصادفی زیادی بر نرخ تورم تاثیر می گذارد که ممکن است این تاثیر مثبت باشد و باعث افزایش نرخ تورم شود. این نیز می تواند تاثیر منفی داشته باشد و تورم را کاهش دهد. این عوامل را نمی توان به طور کلی و چگونگی بروز آنها را پیش بینی کرد.
ندری با بیان اینکه نرخ رشد نقدینگی قطعا کلید و تعیین کننده نرخ تورم در بلندمدت است، می گوید: اگر دولت نتواند نرخ رشد نقدینگی را کنترل و محدود کند، به این معنی است که در بلندمدت تورم خواهد بود. متوسط نقدینگی در طول سال ثابت باشد
چرا مردم کاهش تورم را احساس نمی کنند؟
این کارشناس اقتصادی در عین حال در تماس با آمار مرکز آمار ایران مبنی بر کاهش 0.9 درصدی نرخ تورم ماهانه نقطه به نقطه و رسیدن این نرخ به 2.1 درصد و اینکه چرا این آمار با آنچه مردم از بازار می بینند متفاوت است. ، می گوید: نرخ تورم اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران، افزایش قیمت سبد کالایی است که لزوماً مصرف نمی کنیم. یعنی سبد کالایی که من مصرف می کنم یا سبد کالایی که شما مصرف می کنید یا سبد کالایی که مرکز آمار در نظر می گیرد متفاوت است. بر این اساس، هر یک از ما درک متفاوتی از نرخ تورم داریم.
ندری می افزاید: احساسات مردم به سبد کالایی بستگی دارد که در آن ماه مصرف می کنند. به همین دلیل، آنها تورم را به گونه ای متفاوت از آنچه مرکز آمار اندازه گیری می کند، احساس می کنند.
وی بیان می کند: مرکز آمار ایران در واقع سبدی را می سنجد که بیش از 400 قلم کالا دارد که ممکن است مصرف نکنیم.
این کارشناس درباره شفافیت آمار تورم می گوید: اگر روی تورم مواد غذایی تمرکز کنیم، مشاهده می کنیم که این تورم بیشتر از تورم کل سبد است. اینها مشکلات اندازه گیری است، یعنی اگر نرخ تورم دقیقاً آنچه را که ما احساس می کنیم نشان ندهد، طبیعی است و به دلیل مشکلات اندازه گیری است. اما تحلیل اقتصادی بر اساس نرخ اعلام شده از سوی مرکز آمار انجام می شود.
ندری در عین حال درباره نرخ تورم ماهانه خاطرنشان کرد: درست است که نرخ تورم نقطه به نقطه 0.9 درصد کاهش داشته است، اما همچنان سطح 2.1 درصد نشان می دهد که سطح تورم در اقتصاد ما عدد بسیار بالایی است. . 2.1 درصد در ماه که در برخی کشورها شاهد آن هستیم، می تواند نرخ تورم سالانه آنها باشد. بنابراین 2.1 درصد تورم ماهانه در واقع رقم بسیار بزرگی است و نشان می دهد که کل اقتصاد با تورم قابل توجهی مواجه است.
آیا ابر تورم در راه است؟
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که آیا اقتصاد ایران با ابر تورم مواجه خواهد شد؟ او می گوید: ابر تورم تعریفی دارد. اگر شاخص هایی که گفتیم مانند تورم ماهانه بیش از 50 درصد در یک ماه افزایش یابد، ابرتورم خواهیم داشت.
ندری می افزاید: تا رسیدن به 50 درصد فاصله داریم. بیشترین تورم ماهانه در سال جاری مربوط به خرداد بود که بالاترین تورم ماهانه در کل تاریخ اقتصاد کشور بود که نزدیک به 11.5 درصد بود.
وی تصریح کرد: بر این اساس احتمال گرفتار شدن ما در میان مدت یا کوتاه مدت در ابر تورم بسیار کم است، اما اگر دولت با همین دست حرکت کند و کشور را به همین شکل اداره کند، در درازمدت این مشکل وجود دارد. این احتمال وجود دارد که در ابر تورم گرفتار شویم.
این کارشناس اقتصادی تصریح می کند: در یک کلام باید بگوییم که این شیوه مدیریتی که در اقتصاد ما اعمال می شود مانند نحوه انتخاب مدیران و نحوه مدیریت موسسات پولی و مالی باید تغییر کند که اینطور نیست. کار آسانی است
ندری خاطرنشان می کند: در اقتصاد ما سیاست های پولی و مالی به درستی انجام نمی شود و مدیران پولی و بانکی به درستی انتخاب نشده اند. البته نه تنها در حوزه پولی و بانکی، بلکه در کل اقتصاد با این چالش مواجه هستیم که افراد واجد شرایط منزوی و خارج از گود قرار گرفتند و افراد کم صلاحیت، امور کشور را در دست گرفتند. نتیجه همه اینها چیزی است که ما مشاهده می کنیم. نوع مدیریت باید تغییر کند.