قاسم محبعلی، مدیرکل سابق خاورمیانه وزارت امور خارجه در خصوص اظهارات اخیر حرازی مبنی بر احتمال تغییر دکترین هسته ای ایران گفت: بخشی از صحبت های وی که درباره تمایل به مذاکره است، گفت: جدید نیست اینکه چرا حرازی به آن اشاره کرده جای بحث دارد و شاید پیامی برای آمریکایی ها باشد. پیامی که نشان می دهد برخی افراد در سطوح بالاتر مدیریتی مایل به مذاکره هستند. بحث حرکت به سمت تولید تسلیحات هسته ای یک چالش است و بازدارندگی آنها همیشه مطرح بوده است. اتهاماتی که ایران به شورای امنیت رفت در همین موضوع بود. موضوعی که آسیب های زیادی به ایران زد.
سخنان اخیر کمال هرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، واکنش های بسیاری را در ایران و آمریکا به دنبال داشته است. حرازی می گوید تهدید هسته ای ایران دکترین هسته ای تهران را تغییر خواهد داد.
قاسم محبعلی مدیرکل سابق خاورمیانه وزارت امور خارجه در خصوص اظهارات اخیر حرازی مبنی بر احتمال تغییر دکترین هسته ای ایران به انتقاه گفت: بخشی از صحبت های وی که در مورد تمایل به مذاکره است، اینطور نیست. اینکه چرا حرازی به آن اشاره کرده است قابل بحث است و شاید پیامی برای آمریکایی ها باشد. پیامی که نشان می دهد برخی افراد در سطوح بالاتر دولت حاضر به مذاکره هستند. بحث حرکت به سمت تولید تسلیحات هسته ای یک چالش است و بازدارندگی آنها را به همراه داشته است. اتهامات وارد شده به ایران به شورای امنیت، موضوعی بود که آسیب زیادی به ایران وارد کرد.
وی در ادامه درباره ایده بازدارندگی هسته ای گفت: نمی توان اثبات کرد که بازدارندگی با بمب اتمی همراه است. اسراییل که دارای تسلیحات اتمی است، قابل توقف نیست و با حماس درگیر شده است. ایران نیز علیرغم تمام قدرت هایش 300 موشک به سمت اسرائیل شلیک کرد. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی با وجود تسلیحات هسته ای و حتی نمونه جنگ اوکراین، پاکستان و هند نشان می دهد که استراتژی استقرار سلاح های هسته ای باید مورد توجه قرار گیرد. بحث های بیشتر به جای افزایش امنیت ملی، هزینه های امنیت ملی را برای کشور بیشتر می کند و به افزایش رقابت تسلیحاتی در منطقه می انجامد. در این میان ایران نمی خورد و دهانش آتش می گیرد و برای عربستان و ترکیه فرصت ایجاد می کند.
وی افزود: سیاست تهدیدات هسته ای یا تبلیغات هسته ای می تواند هزینه های بیشتری را برای ایران به همراه داشته باشد و بیش از 2 تریلیون دلار خسارت وارد کرده است.
محبعلی درباره دیدگاه برخی درباره تغییر دکترین هسته‌ای برای کشاندن غرب به میز مذاکره، گفت: یکی از دیدگاه‌ها این است که اگر مذاکره نکنید، هسته‌ای می‌شویم. این سیاست قابل مذاکره است. کره شمالی بارها از این سیاست استفاده کرده اما شکست خورده است. کره شمالی هر بار تلاش می کند آمریکا را مجبور به گفتگو با تهدید هسته ای کند، اما پاسخی نمی دهد. دیپلماسی همیشه یک گزینه برای ایران است و مطمئناً نیازی به تهدید تجزیه هسته ای ندارد.
حسن بهشتی پور، کارشناس بین الملل نیز درباره احتمال تغییر دکترین هسته ای ایران به «انتکه» گفت: آنچه می توان حدس زد این است که ایران انتظار دارد تحریم ها متوقف شود. در نهایت این کشور غربی انتظار دارد که ایران بدون استفاده از مزایای برجام آن را اجرا کند. در این میان سوال این است که ایران تا کی می تواند به مسیر فعلی خود ادامه دهد. برخی معتقدند اگر این اقدامات غرب در فشارهای سیاسی، اقتصادی، نظامی و دفاعی به ایران منجر به به خطر افتادن موجودیت جمهوری اسلامی ایران شود، ایران در دکترین هسته‌ای خود تجدید نظر خواهد کرد. برخی از افرادی که این گونه فکر می کنند معتقدند که داشتن بمب هسته ای یک عامل بازدارنده است و اگر ایران می خواهد رفتار غرب را تغییر دهد باید به سمت سلاح هسته ای برود. برخی دیگر معتقدند که بمب هسته ای بدون توسعه سیاسی و اقتصادی بازدارنده نیست. همچنین داشتن سلاح هسته ای برای کره شمالی متوقف نشد و تحریم ها همچنان پابرجاست. بلکه فشار بر کره شمالی افزایش یافت. اگر حمایت چین نبود، شاهد تغییرات عظیمی در کره شمالی بودیم.
وی در ادامه درباره هشدار هسته ای به غرب گفت: نکته مهم این است که اکثر کسانی که بر تغییر دکترین هسته ای تاکید دارند در مرحله هشدار هستند. آنها می گویند اقدامات شدید شما در تحریم ها و تهدیدات نظامی باعث می شود که گرایش های رادیکال در ایران دست به اقدامات رادیکال تری بزنند. در حال حاضر بحث تغییر دکترین هسته ای در مرحله هشدار قرار دارد. در نتیجه شرایط منطقی غرب بازگشت به برجام و لغو تحریم هاست. ایران بارها اعلام کرده است که اگر طرف مقابل به تعهدات خود در برجام عمل کند، ایران نیز به تعهدات خود عمل خواهد کرد.
وی تصریح کرد: پاسخ ایران به اسرائیل نقشی در تغییر چشم انداز هسته ای نداشته است. ایران باید به اسرائیل پاسخ می داد. از این رو ایران پاسخ متقابلی در مورد حمله به اسرائیل داد زیرا اسرائیل آغازگر این جنگ بود.
وی در خصوص تاثیر دکترین هسته ای بر مذاکرات غیررسمی با آمریکا خاطرنشان کرد: تفاوت مهمی بین مذاکره و گفتگو وجود دارد. ما چیزی به نام گفتگو داریم، مانند کاری که اکنون انجام می دهیم. این گفتگو بین کشورها هم هست و ثمری ندارد. مذاکرات دارای نظم و چارچوب و جدول زمانی و جهت است. اکنون گفتگوی غیرمستقیم بین ایران و آمریکا در جریان است و هیچ مذاکره ای وجود ندارد. ایران و آمریکا از طریق کشورهای دیگر با یکدیگر گفتگو می کنند. بعید می دانم که تهدید هسته ای در این مذاکرات به مذاکرات رو در رو تبدیل شود.
بهشتی پور ادامه داد: فعالیت های هسته ای ما زیر نظر آژانس است و حتی یک گرم اورانیوم غنی شده را می دانند و هر سه ماه یکبار گزارش می دهند. حتی این گزارش ها بر خلاف اساسنامه آژانس منتشر می شود. در نتیجه ایران چیزی برای پنهان کردن ندارد. استدلال ایران این است که اگر موجودیت ما تهدید شود، می توانیم از این روند خارج شویم. فتوای رهبری در مورد تولید و نگهداری سلاح های هسته ای همچنان پابرجاست.