افراط گرایان در روز جدید آمپاس

حمید شجاعی: «دغدغه، تندروی، تندروی» همان واژه‌هایی است که در عرصه‌های مختلف داخلی، خارجی، فرهنگی، اجتماعی و… نوعی رویکرد را شکل می‌دهد و بر اساس این رویکرد تصمیم‌گیری‌ها و اقداماتی صورت می‌گیرد که عواقب دارد، کشور و مردم را عذاب می دهد و هزینه هایی را تحمیل می کند. کافی است نگاهی به برخی رویکردهای جریان های تندرو در سال ها و دهه های اخیر بیندازیم تا ببینیم در نتیجه اقدامات انجام شده چه هزینه هایی به کشور تحمیل شده است. شاید بتوان دو رویداد – حمله به سفارت انگلیس در سال 1988 و حمله به سفارت عربستان در سال 1994 – را نقطه عطفی در نقش قوی جنبش های رادیکال دانست. جایی که حداقل در مورد عربستان سعودی به عنوان یک کشور مسلمان و همسایه ای که روابط دیرینه سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی با ایران دارد، حمله به سفارت منجر به تیرگی روابط دو کشور به مدت 7 سال شد. و هر دو طرف از منافع روابط دوجانبه و همکاری های منطقه ای و بین المللی بهره بردند. نکته اینجاست که بنا به قرائت بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان، روابط تهران و ریاض می تواند علاوه بر حل مشکلات دوجانبه، در حل مشکلات منطقه ای نیز تاثیرگذار باشد. روابط اتفاقی که در روزهای اخیر در خصوص توافق تهران و ریاض با کمک علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در پکن رخ داد، نشان داد که روند تدبیر، عقلانیت و دوری از افراط گرایی در دستور کار قرار دارد می توان امیدوار بود که این روند ادامه پیدا کند و حتی در موضوع احیای برجام نیز بر این اساس حرکت کرد. حرکتی که از زمان دولت سازندگی مرحوم آیت هاشمی آغاز شد و سپس در دولت اصلاحات سیدمحمد خاتمی و در نهایت در دولت تدبیر و امید حسن روحانی ادامه یافت. جالب اینجاست که برخی رسانه ها که تا چند سال پیش از قطع رابطه با عربستان ابراز خرسندی می کردند، در موضع جناح راست به رویکردهای قبلی خود بازگشته و توافق اخیر را نوعی تمرین مذاکره برای اصلاح طلبان و اعتدال گرایان می دانند. . عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح طلب در این خصوص در توییتی نوشت: ایران و عربستان سعودی در پکن توافق کردند که در سال های 1998 و 1999 به توافق دو کشور بازگردند. دوره اصلاحات، اکنون آموزش مذاکرات. آن هم در زیر سایه چین.» مسلم است تا زمانی که از رویکردهای رادیکال در مسائل مهم ملی و به ویژه سیاست خارجی پرهیز شود، می توان به پیشرفت و حل مسائل داخلی و خارجی امیدوار بود.

مراقب خط نفوذ باشید

یک فعال سیاسی اصلاح طلب در خصوص از سرگیری روابط ایران و عربستان گفت: باید از آقای شمخانی برای پیگیری این توافق تشکر کرد و امیدوارم دبیرخانه این شورا، دولت و وزارت امور خارجه تمام تلاش خود را برای رسیدن به این توافق انجام دهند. توافق در عرض دو ماه برای برقراری رابطه ایران و عربستان باید به اجرای این توافق توجه داشته باشند و مراقب عوامل مانع این توافق باشند. خجت الاسلام احمد مازنی در گفتگو با «آرمان ملی» افزود: کسانی که منافعشان در تنش ها و اختلافات ایران با کشورهای دیگر است، چه به صورت مستقیم و چه به عنوان ابزاری برای استفاده از عناصر رادیکال و تأثیرگذار خود در کشور، سعی دارند این روابط را همیشه حفظ کنند. ایجاد تنش و ایجاد مشکلات بین ایران و همسایگان و سایر کشورها.

روابط خوب با همسایگان تلاش در راستای منافع ملی است

رئیس دفتر رئیس جمهور سابق از توافق ایران و عربستان برای احیای روابط دیپلماتیک استقبال کرد و گفت: این توافق که در چین اعلام شد در ادامه مذاکرات مقامات امنیتی ایران و عربستان بود که در حال انجام است. روابط ایران و عربستان از سال 2019 در عمان و عراق در ابتدای دولت یازدهم در سطح مطلوبی قرار داشت. چرا که چندین دور مکاتبه بین دکتر روحانی و ملک عبدا… پادشاه عربستان انجام شد. ایران سپس طرح صلح هرمز را پیشنهاد داد که ابتکاری برای گفتگو بین کشورهای همسایه برای حل اختلافات و تقویت امنیت منطقه بود. محمود واعظی با ابراز امیدواری از اینکه از سرگیری روابط ایران و عربستان منجر به پایان پروژه تخریب روابط توسط گروه های تندرو شود، گفت: باید برنامه ای تدوین شود تا این گونه اقدامات که نتیجه ای جز ایران هراسی ندارد. تکرار نخواهد شد با جلوگیری از افراط گرایی، قدرت های فرامنطقه ای و گروه های اپوزیسیون هیچ بهانه ای برای شکاف در روابط بین همسایگان و کشورهای مسلمان نخواهند داشت. این دیپلمات سابق روابط ایران و عربستان را گامی مهم به نفع جهان اسلام، کشورهای منطقه و همسایگان می داند و تصریح می کند: حسن روابط با همسایگان از اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی است. همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری است و هر اقدامی در جهت تقویت، تلاشی در راستای منافع ملی است.

حرکت به سمت واقع گرایی و عقلانیت

یک نماینده مجلس در رابطه با از سرگیری روابط ایران و عربستان گفت: توافقی که بین ایران و عربستان در زمینه برقراری روابط انجام شد به نظر من اقدام بسیار خوب و ضروری بود. البته این توافق باید زودتر انجام می شد. 7 سال قطع روابط ایران و عربستان ضربه سنگینی به دو کشور و منطقه وارد کرده است. علی مطهری درباره عواقب این حادثه گفت: به نظر من توافق صورت گرفته نشانه واقع گرایی و عقل گرایی است. نه اینکه کشورهای دیگر را تنها با چند بهانه از خود دور کنیم، بلکه عمدتاً دوستی و اتحاد ما با کشورهای اسلامی یک وظیفه شرعی است. امیدوارم این مسیر ادامه داشته باشد و فشارهای اقتصادی و معیشتی بر مردم کم شود و مردم به رفاه نسبی برسند. بی شک در این راه آرمان های انقلاب اسلامی بهتر تحقق می یابد. وی افزود: ما پس از سال ها به روش مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی که بهبود روابط با اعراب به ویژه عربستان و همچنین سایر کشورهای اسلامی است، عمل کردیم. دیدیم که روابط در آن مدت چه آثار و پیامدهای مثبتی داشت و متأسفانه پیگیری نشد. خوشبختانه امروز به همان مسیر بازگشته ایم و امیدوارم این مسیر به درستی طی شود و تندروها مانعی برای بهبود روابط ایران و عربستان ایجاد نکنند. نایب رئیس سابق مجلس گفت: امروز باید مراقب افراد فرصت طلب باشیم که دست به اقداماتی فراتر از عقل و عرف نمی زنند.