شهرام امیری کارشناس هسته ای و علیرضا اکبری مشاور سابق وزارت دفاع به اتهام جاسوسی اعدام شدند.
– مطهره شفیعی: نیویورک تایمز یک رسانه آمریکایی است که گاهی سعی می کند با ادعای خود القا کند اطلاعات محرمانه ای دارد. مثل مشکلات هسته ای ایران که اخیرا علیرضا علی اکبری را عامل ناپدید شدن فردو معرفی کرده و مدتی پیش شهرام امیری مدعی شده بود که شهرام امیری این کار را کرده است. نیویورک تایمز اخیراً نوشت: در آوریل 2008، یک مقام ارشد اطلاعاتی بریتانیا به تل آویو سفر کرد تا اخبار طبقه بندی شده و جنجالی را به همتایان اسرائیلی خود برساند. انگلیس با دسترسی در سطوح بالا به اسرار هسته ای و دفاعی این کشور از ایران جاسوسی می کند. در ادامه این مقاله آمده است: به گفته مقامات اطلاعاتی، این جاسوس اطلاعات ارزشمندی را در اختیار آنها قرار داده و سال ها به این کار ادامه داده است. این اطلاعات نقشی حیاتی در رفع هرگونه تردید از سوی دولت‌های غربی در مورد قصد ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای و متقاعد کردن جهان برای اعمال تحریم‌های گسترده علیه تهران داشت. هویت این جاسوس تا مدت ها پنهان بود. اما اعدام علیرضا اکبری، معاون سابق وزیر دفاع، در 20 دی در ایران به جرم جاسوسی، رازی را آشکار کرد که 15 سال پنهان مانده بود: آقای اکبری جاسوس انگلیس بود.
اکبری فاش کرد
ظاهراً اکبری تا سال 2019 با هیچ مشکلی مواجه نبود. اما به گفته دو منبع ایرانی، ایران متوجه شد که جاسوسی که وجود سایت مخفی هسته ای زیرزمینی ایران را فاش کرده، آقای اکبری بوده است. نیویورک تایمز در سپتامبر 2019 گزارش داد که منبع اطلاعات فاش شده از تاسیسات هسته ای فورد یک جاسوس بریتانیایی بوده است. به گفته سه مقام اطلاعاتی و امنیت ملی غربی، اطلاعات مربوط به سایت فردو تنها یکی از اطلاعات آقای اکبری بود که مقامات اطلاعاتی بریتانیا در آوریل 2008 در اختیار همتایان اسرائیلی و غربی خود قرار دادند.
پس شهرام امیری چه شد؟
اگرچه نیویورک تایمز پیش از این مدعی شده بود که علیرضا اکبری در بوت کردن فردو نقش داشته است، اما بررسی پرونده شهرام امیری ضروری است. شهرام امیری، محقق پزشکی رادیوایزوتوپ دانشگاه صنعتی مالک اشتر، در خرداد ۱۳۸۷ در مراسم حج در عربستان سعودی ناپدید شد و ۱۳ ماه بعد چندین ویدئو از وی با سخنان جنجالی منتشر شد. بر اساس گزارش هایی که در آن زمان منتشر شد، امیری ابتدا توسط نیروهای امنیتی سعودی برای چند ساعت در فرودگاه جده «بازداشت» و مورد بازجویی قرار گرفت. لس آنجلس تایمز پیشتر گزارش داده بود که تماس با اهداف تعیین شده ایالات متحده ابتدا از طریق سه واسطه صورت گرفته است و تماس اولیه از طریق عوامل سیا صورت نگرفته است. پس از این مرحله، فرد مستقیماً توسط سیا یا «یکی از سازمان های اطلاعاتی متحد» مصاحبه می شود و سپس به ایالات متحده یا کشور دیگری منتقل می شود. ایران در 21 سپتامبر 2009 (آخرین روز تابستان و سه ماه پس از ناپدید شدن امیری) روند ساخت مرکز غنی سازی کود فردو را به آژانس بین المللی انرژی اتمی اطلاع داد. شش ماه بعد و در آستانه نوروز 89 که خبری از سرنوشت امیری و حتی مرگ یا زندگی امیری نشد، شبکه آمریکایی ABC در گزارشی فاش شدن وجود فردو را به پناهگاه امیری ربط داد و مدعی شد که این اقدامات طولانی مدت از ارتباط سیا او از طریق یک واسطه در تهران با او برقرار شد. منابع خبری فرانسوی پیش از این گزارش پرحاشیه تری از این حادثه منتشر کرده بودند. در اواخر دسامبر 1988، روزنامه انگلیسی تلگراف به نقل از این منابع نوشت که امیری در ماه اکتبر به مکانی مخفی در فرانکفورت آلمان برده شده بود تا اطلاعات لازم در مورد فورد را در اختیار بازرسان آژانس قرار دهد که در شرف عزیمت به ماموریت بودند. بررسی شده توسط فورد منابع فرانسوی به نقل از مقامات اطلاعاتی کشور گفتند که امیری اطلاعات ارزشمندی در مورد داخلی فردو به ویژه رویه های امنیتی و دفاعی آن به غربی ها داده است که برای فرانسوی ها بسیار مفید بوده است. به گفته فرانسوی ها، نشست فرانکفورت به قدری حساس بود که به بازپرسان هیچ اطلاعاتی درباره امیری داده نشد و تنها یک منبع آگاه معرفی شد. امیری اما در پاسخ به این سوال که آیا در نطنز بودید یا فردو، تصریح کرد: خیر; دانش و درک من از تاسیسات هسته ای ایران ممکن است کمتر از یک فرد عادی باشد. نوع کار من فیزیک سلامت است. سابقه کار و نوع پروژه هایی که انجام داده ام کاملا مشخص است. این دانشگاه با سایر دانشگاه ها و سازمان های مدنی ارتباط نزدیک دارد. شهرام امیری سرانجام در 22 مرداد 1395 در تهران اعدام شد. جالب اینکه نیویورک تایمز در سپتامبر 2019 گزارش داده بود که منبع اطلاعات لو رفته از سایت هسته ای فورد یک جاسوس انگلیسی بوده است. در همان سال، یونیکورن، که در آن زمان رئیس دفتر وزیر دفاع اسرائیل بود، در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۹ گفت: «اطلاعات مربوط به سایت فورد ما را شوکه کرد».
جاسوسی ممکن نبود
این در حالی است که رسانه های خارجی در حال بررسی ادعای بارگیری فردو هستند که فریدون عباسی، رئیس وقت سازمان انرژی اتمی در سال 91 گفت: اطراف سایت فردو منطقه حفاظت شده است و امکان جاسوسی وجود ندارد. ابزار در این مناطق سال 1400 بود که یک تیم خرابکاری که قصد خرابکاری در تاسیسات فورد را داشت توسط اطلاعات سپاه منهدم شد. «مهر» نوشت: افسر جاسوس رژیم صهیونیستی ابتدا در پوشش یک شرکت هنگ کنگی و با کمک یک واسطه با کارمند فورد ارتباط برقرار می کند و در همین رابطه نرم افزاری را سفارش می دهد و به تدریج در طرح های مختلف به این کارمند نزدیک می شود. جاسوس واقعی او را کشف می کند و با او همکاری می کند. اما تمام مراحل در تور اطلاع رسانی سربازان گمنام سپاه برای رسیدن به شبکه اصلی بود.