با این نوع آرایش مجلس نمی توان ادعا کرد که قوه مقننه صدای همه ملت ایران است. مجلسی اگر مثل مجلس اول باشد می تواند مدعی خانه ملت باشد. در دوره اول مجلس، در اوایل انقلاب، مجلسی بدون رفراندوم تشکیل شد که در آن همه اقوام، مذهبی و جریان هایی که در شکل گیری انقلاب نقش داشتند، حضور داشتند و نماینده داشتند. می توان گفت یکی از مهم ترین سازوکارهای برون رفت از بحران، بازگشت به همان مجلس اول است. تندروهایی که بر طبل حذف حداکثری می کوبند، خیابان را به انتخابی اجتناب ناپذیر بخشی از جریان های جامعه تبدیل کردند. شناسایی و پاسخگویی به مطالبات معترضان باید بخشی از اهداف چنین کمیته ای باشد.
بسیاری از چهره های اصولگرا این روزها از جمله محمدباقر قالیباف و همچنین طیف منتقد دولت بر ضرورت اصلاحات در مدیریت کشور تاکید دارند، هرچند به ندرت به جزئیات و روند این تغییرات اشاره می کنند. حسن روحانی، رئیس‌جمهور پیشین کشور نیز اخیرا بر لزوم فراهم‌سازی آمادگی‌ها و بسترهای لازم برای پر کردن شکاف بین دولت و مردم تاکید و اصلاحات لازم را برای آشتی با صندوق‌های رای تایید کرد.
محمدعلی وکیلی نماینده سابق تهران در مجلس شورای اسلامی به آفتاب نیوز گفت: این حرف کاملا درستی است که بازگشت مردم به پای صندوق های رای نیازمند مبانی متفاوتی است. در همه جای دنیا عامل توزیع قدرت به عنوان یک موازنه‌کننده عمل می‌کند، به‌ویژه در بحران‌ها توزیع قدرت و توزیع واقعی آرا در صندوق‌ها است که گاه راه‌حلی برای خروج از بحران است. این صدای مردم است که می تواند مشروعیت ایجاد کند و صدای مردم در پای صندوق های رای به گوش می رسد.
وی در ادامه افزود: وقتی نهادهای سیاسی اعم از مجلس و قوه مجریه کارکرد خود را از دست می دهند و در نهایت نقش ضد کارکردی پیدا می کنند، مردم احساس می کنند که مشارکت آنها در تولید واقعی قدرت نقشی ندارد و این بر ناامیدی آنها می افزاید. . وقتی مردم از هر طیفی نتوانند صدای واقعی خود را از تریبون مجلس بشنوند و قدرت یکپارچه صدای بخش بزرگی از جامعه را خاموش کند، طبیعی است در چنین شرایطی صندوق وجود و کارکرد خود را از دست بدهد. در همین راستا برخی اصولگرایان گفتند که اصلاح طلبان نماینده واقعی معترضان نبودند، باید گفت که اصلاح طلبان برخلاف برخی جریانات هرگز ادعا نکردند که صدای همه طیف ها و نگرش های مختلف جامعه هستند، با این همه. پایگاه انتخاباتی اصلاح طلبان همیشه بیشتر از طیف مخالف است و در انتخاباتی که حضور حداکثری داشتند، مردم نیز مشارکت قابل قبولی داشتند. ثانیاً یکی دیگر از تفاوت‌های اساسی اصلاح‌طلبان واقعی این است که سعی کردند به قدرت نرسند، بلکه سعی کردند طنین صدای مردم در گوش دولت باشند و مطالبات مردم را به اشکال مختلف تکرار کنند.
وکیلی همچنین تصریح کرد: مجلس کنونی حتی صدای طیف اقلیتی که مدعی نمایندگی است نیست، مجلسی اگر مثل مجلس اول باشد می تواند مدعی خانه ملت باشد. در دوره اول مجلس، در اوایل انقلاب، مجلسی بدون رفراندوم تشکیل شد که در آن همه اقوام، مذهبی و جریان هایی که در شکل گیری انقلاب نقش داشتند، حضور داشتند و نماینده داشتند. شاید بتوان گفت یکی از مهم ترین سازوکارهای برون رفت از بحران، بازگشت به همان مجلس اول است، بعید می دانم این مجالس اصلاح طلب – اصولگرا با همان مدل آشنا و زیر نظر داوران بتوانند چالش ها را حل کنند. و بحران ها به خودی خود کشور این نوع مجلس کارکرد اقناعی و نهادی دارد که برای جامعه از دست رفته است. با این نوع آرایش مجلس نمی توان ادعا کرد که قوه مقننه صدای همه ملت ایران است. در طول سال ها، اکثر صدای جامعه در مجلس رد شده است. تندروهایی که بر طبل حذف حداکثری می کوبند، خیابان را به انتخابی اجتناب ناپذیر بخشی از جریان های جامعه تبدیل کردند.
این نماینده سابق که دارای مدرک دکترای علوم سیاسی، فقه و اصول است، ضمن تشریح ساختار قدرت در ایران، افزود: باید اذعان داشت که تریبون نهاد سیاسی در ایران برای احیای این ساختار و ارتقای آن آسیب دیده است. آشتی در همه ارکان جامعه 2 کار ضروری باید انجام شود، اولاً در رکن نظارت اختیاری تجدید نظر اساسی صورت گیرد، ثانیاً اگر نظارت اختیاری هم حذف شود، در نظام انتخاباتی کنونی بعید است که بتوانند یک نظام قوی و پویا تشکیل دهند. مجلس و دولت، بنابراین اصلاح نظام انتخاباتی نیز یکی از ضروریات و پیش نیازهای جذب مجدد توده مردم به پای صندوق های رای است.
وکیلی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دولت سیدابراهیم رئیسی می تواند بحران های مختلف به ویژه چالش بزرگ اقتصادی را حل کند، گفت: با این دستوری که از این دولت دیدیم، به سختی می توانیم کاری اساسی برای حل مشکلات اقتصادی انجام دهیم. مشکل “. از بسیاری از اعضای دولت و نهادهایی که برای حل مشکلات اقتصادی سرود می‌دادند، امروز چیزی جز سخنان و انبوه سخنان بی‌اثر دیده نمی‌شود.
چرا درباره انتخابات زودهنگام بحث نمی شود؟
جلال جلالی زاده، فعال سیاسی اصلاح طلب نیز در گفت و گو با خبرنگار آفتاب نیوز گفت: تشکیل کمیسیون فراگیر برای تحلیل آسیب شناسی اعتراضات اخیر برای دولت امری حیاتی است. شناسایی و پاسخگویی به مطالبات معترضان باید بخشی از اهداف چنین کمیته ای باشد. همچنین چنین هیئت و کمیته ای علاوه بر جامعیت، باید از ویژگی توانمند بودن و داشتن قدرت تصمیم گیری و اجرا نیز برخوردار باشد. بسیاری از مشکلاتی که در چند ماه اخیر به وجود آمده تنها نتیجه و نتیجه برخی علل است که باید برطرف شود. ساختار ناکارآمد کنونی دولت، مجلس و قوه قضائیه و عملکرد آنها بخشی از مطالبات است. در حال حاضر گشت ارشاد ظاهراً جمع شده است اما آزادی های سیاسی، مدنی و اقتصادی و رفاه اجتماعی مطالبه مردم ایران است. مجلس کنونی آنقدر منفعل شده است که تقریباً هیچ نقشی در مسائل مهم و حیاتی و حتی رویدادهای عادی حاکمیت ندارد.
جلالی زاده تصریح کرد: اگر تغییر قانون اساسی برای حاکمیت مطلوب نیست، حداقل اصول مغفول مانده آن را اجرا کنید. مشکلات معیشتی در حال حاضر امنیت مردم را بریده است، با چه منطق و درایتی نادیده گرفتن چنین بحران و چالش مهمی برای حاکمان جایز است. وقتی از آزادی های مدنی، سیاسی و اجتماعی صحبت می کنیم، یکی از نمونه های آن همین نظارت اختیاری است. سوال این است که با چنین شرایط بحرانی و دولت ناکارآمد و مجلس ناکارآمد، چرا انتخابات زودهنگام گزینه روی میز نیست؟ انتخاباتی که نتیجه آن نمایندگان و مسئولانی است که واقعاً در برابر مردم و وعده هایشان پاسخگو باشند. البته در این میان برخی از انفعال، سکوت و یا برخی اظهارات تعدادی از اصلاح طلبان انتقاد می کنند. این منتقدان حق دارند. برخی از اصلاح طلبان به فکر منافع شخصی خود و بازگشت به قدرت و بهره مندی از منافع مادی آن هستند. اگر مردم ببینند که اصلاح طلبان در شرایط سخت و فوق العاده غایب هستند و در انتخابات رای خود را مطالبه می کنند، قطعا این موضوع را درک خواهند کرد. هم دولت و هم اصلاح طلبان نیازمند تغییر، تحول و طرح جدید هستند.