برخی کارشناسان دلیل اصلی این افزایش قیمت ها را سیاست محدودکننده واردات برنج می دانند. همان سیاستی که در صنعت خودروسازی منجر به افزایش جنون آمیز قیمت ها و به طور شگفت انگیزی بی کیفیت محصولات داخلی شده است. سیاست های کاهش واردات در صنعت لوازم خانگی نیز منجر به افزایش قیمت شده است که مورد انتقاد مسئولان قرار گرفته است. سروش خسروی، روزنامه‌نگار سرشناس اقتصادی درباره علت پیش‌بینی افزایش قیمت برنج در توییتی نوشت:
یکی از فعالان صنفی درباره دلایل گرانی برنج در بازار به افکارنیوز گفت: واقعیت این است که کشاورزان برنج خود را سپرده گذاری می کنند و به بازار عرضه نمی کنند.
وی که نخواست نامش فاش شود، از مسئولان خواست با کسانی که از عرضه برنج به بازار خودداری می کنند، جدی بگیرند.
«قیمت‌ها در هند نیز افزایش یافته است، اما این افزایش در کشور ما زیاد است. او نبود.»
وی با اشاره به اینکه قیمت ارز نیما نیز از 2 هزار تن به 25 هزار تن رسیده است و این موضوع در قیمت برنج نیز موثر است، افزود: همین طور است و کشتی ها به کندی تخلیه می شوند.
به گفته این فعال صنفی، تولید برنج در سال جاری حدود 40 درصد کاهش داشته است و این مهم ترین دلیل افزایش قیمت برنج ایرانی است.
وی با اشاره به توقف چهار ماهه واردات برنج به بهانه ممنوعیت فصلی، گفت: در آن زمان قیمت برنج ایرانی به بالای 50 هزار تن در هر کیلوگرم رسید. بارها به وزیر جهاد کشاورزی تذکر داده ایم که باید جلوی این افزایش قیمت گرفته شود، به دلیل کاهش تولید باید ممنوعیت فصلی برداشته شود اما به هشدارهای ما توجهی نشده است.
آنهایی که گفتند مردم نگران نباشند باید الان پاسخگو باشند
این فعال صنفی گفت: قیمت تمام شده هر کیلوگرم برنج خارجی بالغ بر 15 هزار تن است. تاثیر مثبت بر شرایط بازار وضعیت را بدتر کرده است.
وی از دولت خواست در بازار کالاهای اساسی از جمله برنج دخالت نکند و اجازه دهد بازار به حالت عادی بازگردد تا با چنین بحران هایی مواجه نشویم.
دلیل اصلی افزایش قیمت برنج
این فعال صنفی تصریح کرد: بسیاری از مسئولان از جمله مسئولان وزارت جهاد کشاورزی و بخش خصوصی موضوع کاهش تولید برنج را رد کرده و می گویند کاهش تولید 2 تا 6 درصد بیشتر نیست. این افراد گفتند جای نگرانی نیست و مشکلی برای عرضه و تولید وجود ندارد. درخواست ما این است که مسئولینی که لجاجت آنها به چنین وضعیتی منجر شده، اکنون پاسخگو باشند. این افراد یک بار دیگر باید جایگاه طلبکاری خود را رها کرده و مسئولیت این وضعیت را بر عهده بگیرند و توضیح دهند.
سالار ساکت، یکی از اعضای هیات نظارت انجمن واردکنندگان برنج ایران نیز درباره دلایل افزایش قیمت برنج در بازار به خبرنگار مهر گفت: یکی از دلایل آن این است که برنامه ریزی های انجام شده در اوایل سال جاری برنج بین سال های گذشته برآورد شده است. 2 میلیون و 2.2 میلیون تن بود، اما این اتفاق نیفتاد و شاهد کاهش چشمگیر در این حوزه بودیم.»
وی افزود: تولید برنج در سال جاری بسیار کمتر از میزان اعلام شده است و آمار ارائه شده با مخلوط کردن برنج پاکستانی محاسبه می شود.
این فعال صنفی افزود: همچنین امسال شرکت بازرگانی دولتی ایران به اشتباه در ابتدای فصل برداشت جهانی برنج مناقصه خرید 100 هزار تن برنج را برگزار کرد که منجر به جهش شدید قیمت برنج در بازار شد. آغاز فصل برداشت محصول در هند. «افزایش قیمت‌ها به حدی غیرقابل پیش‌بینی بود که کشاورزان و عرضه‌کنندگان پاکستانی برخلاف آداب و رسوم بازار تا چند هفته پیش از برنج هندی عقب‌تر و حتی از نظر قیمت پایین‌تر بودند.
ساکت گفت: افزایش قیمت واردکنندگان را شوکه کرد و نتوانستند در ابتدای فصل برنج بخرند و وارد کنند، اگرچه ثبت سفارش در کشور از 18 آبان ماه منتشر شد، اما یک ماه بعد واردکنندگان به دلیل گرانی واردکنندگان شدند. «بیشتر برنج هندی وارد نشد و 150 تا 170 هزار تن برنج مورد نیاز ماهانه وارد نشد.
وی گفت: در حال حاضر برنج با کیفیت و مقرون به صرفه در هیچ کجا (ایرانی و خارجی) وجود ندارد. سیاست های نقدینگی یا نرخ ارز موجود نمی تواند به اندازه کافی برنج وارد کند. علاوه بر این، برخی از انواع برنج در هند به امری کمیاب تبدیل شده و این امر قیمت آنها را به میزان قابل توجهی افزایش داده است.