تداوم آثار روانی زلزله سرپل ذهاب پس از هشت سال / ضرورت شنیده‌شدن صدای مردم

به گزارش خبرنگار
اقتصادی
خبر خاکستری

، ستار پروین، عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، در صد و سی و نهمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی به مناسبت هشتمین سالگرد زلزله سرپل ذهاب اظهار کرد: زلزله و پیامدهای پس از آن، تروماهایی را برای مردم ایجاد کرد که با تجربه تلخ از دست دادن اعضای خانواده و احساس بی‌پناهی همراه بود. این احساس بی‌پناهی، که در ابتدا موقتی به نظر می‌رسید، اکنون به یک ترومای تاریخی تبدیل شده و حتی به نسل‌های بعدی منتقل شده است.

وی با اشاره به انتقال اضطراب‌ها و نگرانی‌های والدین به فرزندان افزود: هم‌زمانی پیامدهای زلزله با بحران کرونا فشار مضاعفی بر جامعه محلی وارد کرده و این سلسله ترومای‌ها تمامی مناسبات اجتماعی، ارزش‌ها و هنجارهای مردم را تحت تأثیر قرار داده است.

پروین تصریح کرد: ترومای جمعی نه‌تنها باعث کاهش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی می‌شود، بلکه بی‌انگیزگی و افت مشارکت اجتماعی را نیز به دنبال دارد؛ مسأله‌ای که می‌تواند زمینه‌ساز رشد آسیب‌های اجتماعی در جامعه باشد.

وی در ادامه با تأکید بر ضرورت مواجهه علمی با این پدیده اجتماعی گفت: یکی از اقدامات اساسی، جمع‌آوری داده‌های دقیق و میدانی است. دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تهران و سایر نهادهای علمی مرتبط باید داده‌های موجود را به اشتراک گذاشته و در صورت کمبود اطلاعات، از طریق پایان‌نامه‌ها، نشست‌ها و پژوهش‌های میدانی به تکمیل این داده‌ها بپردازند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: بازآفرینی ترومای جمعی باید از مسیر روایت‌گری و شنیده‌شدن تجربه‌های زیسته مردم انجام شود. آئین‌ها و مناسک عمومی از جمله سوگواری‌ها و جشن‌ها باید به رسمیت شناخته شوند تا مردم فرصت ابراز احساسات و بازگویی دردهای مشترک خود را پیدا کنند.

وی با اشاره به اهمیت عدالت ترمیمی در سیاست‌گذاری‌ها خاطرنشان کرد: دیده‌شدن و شنیده‌شدن مردم در فرآیند تصمیم‌گیری‌ها، می‌تواند به بازسازی سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی کمک کند.

پروین تأکید کرد: هدف ما سیاه‌نمایی درباره سرپل ذهاب نیست؛ این شهر و مناطق اطراف آن دارای ظرفیت‌های ارزشمندی در حوزه نخبگان، گردشگری و منابع محلی هستند و می‌توانند پایه توسعه پایدار قرار گیرند. توسعه باید از پایین به بالا و بر مبنای ظرفیت‌های بومی برنامه‌ریزی شود.

وی در پایان گفت: دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تهران آماده انجام بازدیدهای میدانی، جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل‌های تخصصی هستند. متأسفانه مطالعات طولی در کشور مغفول مانده است و تلاش داریم با حمایت نهادهای مسئول، این مطالعات را به‌روزرسانی کرده و وضعیت کنونی جامعه را مورد تحلیل قرار دهیم.