روز جدید گزارش مرکز آمار حاکی از آن است که عمده هزینه یک خانوار شهری مربوط به «مسکن، سوخت و روشنایی» است که سهم 36 درصدی از هزینه های خانوار را به خود اختصاص داده است.
دنیای اقتصاد در گزارشی به تحلیل گزارش مرکز آمار ایران از دخل و خرج ایرانیان در سال 1400 پرداخت و نوشت:
مرکز آمار ایران تصویر دخل و خرج ایرانیان در سال 1400 را به روز کرد.
بر اساس این گزارش، متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری در سال 1400 با رشد 50 درصدی به بیش از 112 میلیون تومان رسید. از سوی دیگر میانگین درآمد سالانه خانوارهای روستایی با افزایش 51 درصدی به حدود 64 میلیون تومان رسید.
از سوی دیگر میانگین هزینه سالانه یک خانوار شهری با 49 درصد افزایش از 92 میلیون تومان گذشت. متوسط هزینه سالانه یک خانوار روستایی با رشد 52 درصدی به 52 میلیون تومان رسید. اما بخشی از این افزایش درآمد و هزینه تحت تاثیر تورم بالا قرار گرفته است.
تعدیل «دنیای اقتصاد» از افزایش درآمد و هزینه خانوارها با شاخص قیمت در سال 1400 نشان می دهد که آمارهای کاهش تورم موید افزایش واقعی درآمد و هزینه خانوار نسبت به سال قبل است. گزارش مرکز آمار نشان می دهد که در سال 1400 نابرابری درآمد خانوارها در کشور کاهش یافته است. این در کاهش ضریب جینی منعکس می شود.
گزارش جدید مرکز آمار نشان می دهد که درآمد و هزینه خانوارها در سال 1400 حدود 50 درصد رشد داشته است. میلیون تومان در سال 1400 این در حالی است که دخل و خرج سالانه یک خانوار روستایی از حدود 34 میلیون تومان در سال 1378 به سطح 52 میلیون تومان در سال 1400 رسیده است.
جزئیات آمارهای منتشر شده نشان می دهد در حالی که در خانوار شهری قیمت مواد غذایی بیش از غیرخوراکی ها افزایش یافته است، در خانوار روستایی قیمت این دو گروه به یک اندازه افزایش یافته است. از سوی دیگر این گزارش نشان می دهد که در سال 1400 درآمد خانوارهای شهری با 50.5 درصد افزایش به 112 میلیون تومان و درآمد خانوارهای روستایی با افزایش 51.5 درصدی به 64 میلیون تومان رسیده است.
آمارهای 5 سال اخیر نشان می دهد که رشد درآمد و هزینه خانوارهای شهری و روستایی شتاب گرفته و از رشد حدود 15 درصدی در سال 96 به رشد 50 درصدی در سال 1400 افزایش یافته است. لوازم خانگی، ماشین و خانه.
مرکز آمار ایران در گزارشی آمار مربوط به هزینه و درآمد خانوارهای ایرانی در سال 1400 را منتشر کرد که این گزارش بر اساس داده های به دست آمده از بیش از 19600 خانوار شهری و بیش از 18300 خانوار روستایی در سراسر کشور به دست آمده است. ، نشان می دهد که در سال 1400 کل هزینه یک خانوار شهری بیش از 92.5 میلیون تومان بوده است.
این عدد نشان می دهد که میانگین هزینه ماهانه یک خانوار شهری در سال 1400 حدود 7 میلیون و 700 هزار تومان بوده است. جزئیات این آمار نشان می دهد که در سال 1400 هر خانوار شهری بیش از 24 میلیون و 600 هزار تومان برای مواد غذایی و دخانیات هزینه کرده است. در همین مدت هزینه هر خانوار شهری برای کالاها و خدمات غیرخوراکی 67 میلیون و 800 هزار تومان بوده است. آمار خانوارهای روستایی نشان می دهد که در سال 1400 هر خانوار روستایی حدود 52 میلیون تومان برای کالاها و خدمات مصرفی عمومی هزینه کرده است.
یعنی هزینه ماهانه هر خانوار روستایی در کشور حدود 4 میلیون و 300 هزار تومان است. جزئیات این آمار نشان می دهد که سهم اقلام خوراکی از هزینه خانوار روستایی 20 میلیون و 700 هزار تومان و سهم اقلام غیرخوراکی 31 میلیون و 200 هزار تومان است. بخشی دیگر از گزارش مرکز آمار به درآمد خانوار اختصاص دارد.
بر این اساس به طور میانگین هر خانوار شهری در سال 1400 بیش از 112 میلیون و 400 هزار تومان درآمد داشته است. این یعنی درآمد ماهیانه 9 میلیون و 350 هزار تومان برای هر خانوار شهری. از سوی دیگر درآمد هر خانوار دهقانی در سال 1400 به بیش از 63 میلیون و 700 هزار تومان افزایش یافت که نشان دهنده درآمد ماهانه 5 میلیون و 300 هزار تومان است.
اگرچه افزایش حدود 50 درصدی هزینه ها و درآمد خانوارها در مناطق شهری و روستایی رقم قابل توجهی محسوب می شود، اما بیشتر این افزایش به دلیل تورم بالا است. برای حل این مشکل باید این اعداد را با شاخص قیمت 1400 تعدیل کرد. تعدیل رشد درآمد و هزینه با تورم نقطه به نقطه 34.7 درصد در سال 1400 موید رشد واقعی درآمد و هزینه خانوار در سال 1400 است.
شتاب فزاینده درآمد و هزینه
با بررسی تغییرات دخل و خرج خانوار ایرانی به نکته مهمی می توان پی برد. طی پنج سال گذشته روند رشد درآمد و هزینه خانوارها در شهرها و روستاها سریعتر بوده است. بر این اساس، در سال 1395 در حالی که میانگین هزینه سالانه یک خانوار شهری 15.7 درصد و متوسط هزینه سالانه خانوار روستایی 13.9 درصد افزایش یافته است، این رقم در سال 1377 به بیش از 20 درصد رسیده است که این روند در سال‌های بعد ادامه یافت و وارد شد. کانال 30% در سال 1999 و در نهایت به محدوده رشد 50% در سال 1400 رسید. جزئیات این حرکت فزاینده در گزارش آمار مرکزی منعکس شده است.
بر این اساس، کل هزینه خانوارها در سال 1400 نسبت به سال 1378 رشد 48.9 درصدی را ثبت کرده است. جزئیات این رشد نشان می دهد که بخش غذا رشد بیشتری داشته است. بر این اساس هزینه خوراک و دخانیات خانوارهای شهری در سال 1400 نسبت به سال قبل 53 درصد افزایش یافته است. در حالی که این رشد در هزینه های غیرخوراکی 47.4 درصد به ثبت رسیده است.
در بخش خانوار روستایی، کل هزینه ها در سال 1400 نسبت به سال 1999 رشد 52.4 درصدی را ثبت کرده است. جزئیات این افزایش نشان می دهد که در این مدت هزینه های غذایی 51.7 درصد و هزینه های غیرخوراکی 52.8 درصد افزایش یافته است. تغییرات بخش درآمد نیز نشان دهنده رشد 50.5 درصدی درآمد خانوارهای شهری و 51.5 درصدی در درآمد خانوارهای روستایی است.
وضعیت مسکن خانواده
گزارش مرکز آمار به تحلیل وضعیت مسکن خانوارهای شهری و روستایی در سال 1400 پرداخته است که بر این اساس در سال 1400 بیش از 68.3 درصد خانوارهای شهری دارای مسکن بوده اند. از سوی دیگر در سال 1400 حدود 23.1 درصد خانوارهای شهری مستاجر بودند. تجزیه و تحلیل آمارهای 5 سال اخیر نشان می دهد که نسبت خانوارهای شهری دارای مالک از 65.8 درصد در سال 95 به بیش از 68 درصد در سال 1400 افزایش یافته است. از سوی دیگر، خانوارهای روستایی درصد بیشتری از مالکیت مسکن را ثبت کرده اند. بر این اساس 87 درصد خانوارهای روستایی صاحب خانه و تنها 9/4 درصد آنها مستاجر هستند.
جزئیات هزینه های خانوار
جزئیات متوسط هزینه یک خانوار شهری نشان می دهد که اقلام خوراکی 27 درصد و اقلام غیرخوراکی 73 درصد از کل هزینه ها را تشکیل می دهند.
گزارش مرکز آمار نشان می دهد عمده هزینه های خانوار شهری مربوط به «مسکن، سوخت و روشنایی» است که سهم 36 درصدی از سبد هزینه ای خانوار را به خود اختصاص داده است. «بهداشت و درمان» و «حمل و نقل و ارتباطات» هر کدام با 10 درصد بیشترین سهم هزینه‌های غیرخوراکی خانوارهای شهری در سال 1400 را به خود اختصاص داده‌اند.
از سوی دیگر، در بخش مواد غذایی، گوشت با سهم 21 درصدی از کل مخارج غذایی، گران‌ترین گوشت است. «آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده های آن» با 20 درصد و «میوه و سبزی» با 19 درصد در رتبه های بعدی گران ترین اقلام خوراکی خانوارهای شهری قرار دارند.
در بخش خانوار روستایی، مخارج مواد غذایی و دخانیات 40 درصد و هزینه های غیرخوراکی 60 درصد از کل هزینه های خانوار روستایی را تشکیل می دهد. جزئیات این هزینه ها نشان می دهد که یک خانوار روستایی در سال 1400 19 درصد از کل هزینه های خود را صرف مسکن کرده است و از سوی دیگر «حمل و نقل» با سهم 12 درصدی از هزینه خانوار روستایی دومین هزینه غیرخوراکی است.
«بهداشت و درمان» نیز با سهم 10 درصدی از کل هزینه های خانوار روستایی در رتبه سوم هزینه های غیرخوراکی قرار دارد. «آرد، غلات، نان و فرآورده های آن» با 22 درصد، «گوشت» با 21 درصد و «میوه و تره بار» با 18 درصد بیشترین سهم را در هزینه های خوراک خانوار روستایی دارند.
ضریب جینی 1400
یکی از شاخص های نابرابری درآمد اجتماعی ضریب جینی است. ضریب جینی عددی بین صفر و یک است که صفر به معنای توزیع کاملاً برابر درآمد یا ثروت و یک به معنای نابرابری مطلق در توزیع است. آمار منتشر شده توسط مرکز آمار نشان می دهد که ضریب جینی در سال 1400 نسبت به سال گذشته کاهش یافته و به 0.4003 به 0.3938 رسیده است.
جزئیات این آمار نشان می دهد که ضریب جینی برای مناطق شهری کاهش یافته و از 0.3835 به 0.3757 رسیده است. اما روند نابرابری در مناطق روستایی معکوس است و از 0.3590 در سال 1999 به 0.3594 می رسد.