مسکو خواهان یک «پاسخ بسیار روشن» در این زمینه است و ما خواهان تضمین کتبی هستیم که روند کنونی که توسط ایالات متحده آغاز شده است، به هیچ وجه حقوق ما را برای تجارت آزاد و کامل اقتصادی و سرمایه گذاری و همکاری فنی نقض نخواهد کرد.» لاوروف گفت.جنگ با جمهوری اسلامی [ایران]- دخالت نمی کند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در پاسخ به این درخواست گفت: تحریم‌ها علیه روسیه هیچ ارتباطی با توافق هسته‌ای با ایران و چشم‌انداز بازگشت به آن توافق ندارد. امیرعبداللهیان در ایران به عنوان یکی از بازیگران اصلی مذاکرات وین موضع دوجانبه ای اتخاذ کرد: اجازه نمی دهیم هیچ عامل خارجی بر منافع ملی کشور در وین تأثیر بگذارد. عبارتی خنثی و کلی که از تعابیر مختلفی استفاده می کند.
سعید حاطب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه با تشکر از مافوق خود و دو روز پس از مواضع مخرب وزیر امور خارجه روسیه، از رویکرد سازنده این کشور در مذاکرات وین قدردانی کرد و به اختصار گفت: منتظر شنیدن آنها از مجاری دیپلماتیک هستیم (ایسنا) کافی است. خبرگزاری رویترز چند روز پیش از این به نقل از یک منبع نزدیک به مذاکرات اعلام کرد که «بعد از سفر باقری به تهران، موضع ایران سازش ناپذیرتر شده و آنها مطالبات جدیدی را مطرح کرده اند». تاکنون هیچ منبع موثقی در ایران درباره وضعیت کنونی مذاکرات صحبتی نکرده است و تنها وزیر امور خارجه گفته است که «ایران آماده رفتن به وین در صورت رعایت خطوط قرمز است». پیش از آغاز جنگ در اوکراین و دور جدید مذاکرات 11 ماهه، تصور می شد که واشنگتن و مسکو با وجود اختلاف نظر در موضوعات مختلف از جمله اوکراین، بر سر احیای شورای امنیت سازمان ملل توافق کنند. چند هفته پیش، در جریان دیدار بین بلینکن و لاوروف در ژنو، این دو مقام با اعتراف به شکست مذاکرات خود در مورد اوکراین، به “موضع مشترک” خود در مورد مذاکرات وین اذعان کردند. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در این مذاکرات، تا حد امکان به وضوح درباره نقش روسیه و چین در تأثیرگذاری بر موضع ایران و پس گرفتن «مطالبات حداکثری» صحبت کرد. این اظهارات با واکنش تند بسیاری از فعالان سیاسی مواجه شد. یکی از روزنامه های مطرح کشور به شدت از تیم مذاکره کننده جدید انتقاد کرد: «ولی اولیانف یکی از والدین ماست که باید هر چه او می گوید بپذیرد».
نماینده روسیه در چند ماه اخیر به عنوان فعال ترین عضو گروه 1+4 در رسانه ها عملاً به نمایندگی از هیئت ایرانی حاضر در مذاکرات صحبت کرده است. با این حال، برخی معتقدند تلاش‌های قابل توجه آقای اولیانوف بیشتر در جهت خنثی کردن نقش منفی کشورش در مذاکرات 1+5 بوده است.
وی در واکنش به اظهارات ظریف اولیانف با توئیتی توهین آمیز وزیر امور خارجه کشورمان را مورد تمسخر قرار داد و پس از واکنش تند مردمی کنار کشید. از آغاز تهاجم نظامی روسیه، اوضاع بین المللی و در نتیجه روابط روسیه با غرب به رهبری آمریکا به کلی تغییر کرده است. غرب که قادر به پاسخ نظامی به تجاوز روسیه نبود، تحریم های گسترده ای را علیه روسیه اعمال کرد. تحریم هایی که پوتین آنها را اعلان جنگ علیه کشورش توصیف کرد، از تأثیر مخرب آن بر اقتصاد کشورش آگاه است. در چنین شرایطی است که لاوروف با چرخشی محسوس، ضمانت غرب در زمینه اقتصادی، تجاری، فنی، تسلیحاتی و غیره را قرار می دهد. روابط با تهران شرط موافقت کشورش برای احیای برجام. تضمینی که در صورت موافقت غرب نقض آشکار تحریم های اعمال شده است و اگر آن را نپذیرد به معنای مشروط کردن مذاکرات به نتیجه جنگ در اوکراین است.
در واقع پوتین با اتخاذ این رویکرد به مذاکرات در وین سرعت بخشیده و بخشی از بار سنگین پیامدهای عملیات نظامی علیه اوکراین را بر دوش ایران گذاشته است. علاوه بر هزینه چند میلیارد دلاری برنامه هسته‌ای در دو دهه گذشته، ضرر و زیان ایران از هر روز تاخیر در اجرای برجام 150 میلیون دلار برآورد شده است. با احتساب قیمت های نجومی 130، 140 دلار در هر بشکه پس از جنگ در اوکراین، اوکراین خسارت ناشی از تاخیر در توافق را روزانه 250 میلیون دلار برآورد کرد. ضمن اینکه ورود ایران به بازار تاثیر بسزایی بر ثبات نسبی بازار و قیمت نفت خواهد داشت. تحلیلگران بازار کاهش 15 تا 20 درصدی قیمت هر بشکه نفت را پیش بینی می کنند که در شرایط فعلی که کرملین با آن مخالف است مورد استقبال آمریکا و غرب قرار خواهد گرفت.
روسیه بازگشت ایران به بازار نفت را در شرایطی که نیاز شدیدی به درآمد حاصل از فروش روزانه 10 میلیون بشکه نفت برای پوشش هزینه های هنگفت جنگ دارد، صلاح نمی داند. علاوه بر این، اگر ایران به بازار نفت بازنگردد، غرب به دلیل افزایش فشار بر قیمت انرژی بر مصرف کنندگان، تمایلی به اعمال تحریم های نفتی علیه روسیه نخواهد داشت. تاثیر درخواست روسیه بر مذاکرات در حال انجام را نمی توان با قطعیت گفت و تا حد زیادی به موضع ایران مرتبط است. حرکت های عجولانه نخست وزیر اسرائیل به عنوان یکی از سرسخت ترین مخالفان احیای برجام و دیدار طولانی با پوتین باید جدی گرفته شود. خطری که در حال حاضر احیای برجام را تهدید می کند، تسطیح مواضع مسکو و تل آویو است. حملات نظامی اسرائیل به پایگاه های نظامی ایران در سوریه نمونه بارز همکاری مسکو و تل آویو علیه ایران است. در شرایطی که پوتین در باتلاق اوکراین گرفتار شده است، برای اسرائیل چندان کار دشواری نیست که با هماهنگی روسیه دست به ماجراجویی بزند، موضوعی که به دلیل احتمال واکنش ایران و پیامدهای آن، فشار بر روسیه را کاهش می دهد.
بر اساس مواضع آمریکا که درخواست لاوروف از طرف وزیر امور خارجه را نامناسب اعلام کرد، توپ از هم اکنون در زمین ایران است. فرصتی که به دلیل محاسبه اشتباه نباید از دست داد. مهمترین نقش ایران در خنثی کردن تله انفجاری پوتین اعلام آمادگی برای مذاکره با آمریکا و کاهش برخی خواسته های جزئی برای دستیابی به توافق در اسرع وقت است. اگرچه مقامات احتمالاً برای اظهارنظر در مورد شرایط جدید روسیه با کرملین مشورت خواهند کرد، اما پوتین نباید اجازه داشته باشد دوباره از نقشه ایران استفاده کند. روس ها در هر شش قطعنامه شورای امنیت در کنار آمریکا قرار گرفتند و به بی سابقه ترین تحریم ها علیه ایران رای دادند. واضح است که هیچ کس دشمنی با روسیه را تجویز نمی کند، اما اشتباه فاحشی برای ایران خواهد بود که جنگ در اوکراین و مداخله آمریکا و اروپا را فرصتی برای امتیاز دادن و همچنین افزایش شدید قیمت نفت را به عنوان یک منبع تلقی کند. کسری درآمد نفتی روسیه را همراهی خواهد کرد. اولویت باید حل مشکل کشور و عبور از وضعیت نامطلوب فعلی باشد و در صورت موافقت آمریکا با لغو تحریم ها و ارائه ضمانت، مذاکرات هسته ای نباید با قضاوت نادرست به بحران اوکراین پرچ شود.