محمدرضا نیکجد، معلم و کارشناس آموزش و پرورش خبرآنلاین گفت: تصویب لایحه حسن خاتم پایان «مطالبات معلمان» نیست، بنابراین شاید فصل دیگری از تلاش معلمان برای احقاق حقوقشان آغاز شده باشد.
دیروز پس از گذشت ده سال از اولین طرح موضوع رتبه بندی معلمان، این لایحه در مجلس به تصویب رسید. زمزمه های نظام رتبه بندی و تقویت انگیزه کار معلمان از سال 1390 در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی به گوش می رسد، اما ماجرای تکراری تمدید تصویب مصوبه ای در کابینه تکرار شد تا به نظام رتبه بندی معلمان عمری ده ساله بدهند، عمری که بسیاری از معلمان در حالی که امیدوارند این لایحه هر سال اجرا شود، اکنون چشم از روز تصویب آن یا کسانی که قبل از شهریور مرده اند می بندند. 21 هزار و 400 بازنشسته مشمول این قانون نیستند.
رتبه تصویب شد، اما معلم از خط فقر فراتر نرفت
از بدبینی دولت تا اعتراض معلمان به تصویب لایحه رتبه بندی
برای اولین بار در سال 1392، حاجی بابای وزیر وقت آموزش و پرورش در دولت دهم از بررسی این لایحه خبر داد، اما در نهایت اسفندماه سال گذشته (1395) سخنگوی کابینه حسن روحانی در دولت سیزدهم اعلام کرد که این لایحه، به نام رتبه بندی معلمان، به تصویب هیأت وزیران رسید و برای برخورد قضایی به مجلس فرستاده شد. نیک ناد در گفت و گو با خبرآنلاین، شاید فراکسیون ها مانع از تصویب این لایحه در مجلس شده اند: «مجلس مشکلات زیادی برای دولت قبل ایجاد کرده است، اما وقتی به این دولت که همسو بود، اوضاع فرق می کرد. “
وی ادامه داد: معلمان از پتانسیل های مختلف از جمله فضای مجازی، رسانه ای و حضور میدانی استفاده کردند تا اینکه در نهایت توانستند این لایحه را در مجلس به تصویب برسانند که اگرچه به طور کامل توسط معلمان تامین نشد اما به خواسته دولت نرسیدند زیرا دولت و سازمان فعلی برنامه و بودجه اولین قدمی که برای رتبه بندی لایحه برداشتند این بود که می خواستند لایحه را پس بگیرند تا تغییراتی در آن ایجاد شود، لایحه نمی خواست توسط دولت جدید حداقل توسط سازمان برنامه و بودجه اجرا شود، اما به هر حال انجمن هایی در مجلس ایجاد شد و در نهایت به مرحله اجرا رسید، از طرفی معلمان واقعا تلاش کردند و از نهاد صنفی خودشان برای تصویب این لایحه حمایت کردند. آنچه اکنون تصویب شد به دلیل حضور درخشان معلمان بود.
وی ادامه داد: متاسفانه برخی از رسانه ها معلمان را به دلیل تضییع حقوق دانش آموزان در تجمعات مورد هجمه قرار دادند، اما در تمام مدت اگر تجمعات برگزار می شد، تمام تعطیلات آخر هفته آسیبی به دانش آموزان وارد نمی کرد، این اواخر که دولت و مسئولان به حرف ما گوش نکردند. معلمان در یک روز رسمی و در وسط هفته اعتراض کردند و این یک نوع مبارزه مدنی است.»
حقوق معلمان از 8 تا 16 میلیون تن
البته این لایحه پیش از این به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است. در مهمترین بند که مربوط به نظام افزایش حقوق است، آمده است: «برای معلمان با رتبه کمک معلم ده درصد (10%)، مربی معلم پانزده درصد (15%) علاوه بر افزایش قبلی رتبه استادیار دوازده درصد (12%) علاوه بر افزایش عناوین قبلی، دانشیار ده درصد (10%) علاوه بر افزایش عناوین قبلی و استاد پنج درصد (5%) علاوه بر افزایش عناوین قبلی. عناوین، میزان حقوق، مزایا و فوق العاده های مستمر و ارقام در «احکام جذب معلم افزایش می یابد».
به عبارت دیگر، در نظام جدید افزایش حقوق و مزایای معلمان، رتبه دستیار معلم 10 درصد، معلم 25 درصد، دستیار 37 درصد، دانش آموز 47 درصد و معلم 52 درصد افزایش می یابد.
در تبصره دیگری در این بند آمده است: «در صورتی که حقوق و مزایا هر معلم کمتر از هشتاد درصد کل حقوق و مزایا هیئت علمی اصلی دانشگاه تهران باشد، مابه‌التفاوت سقف آن را «تفاوت رعایت» می‌گویند. قوانین “درج خواهد شد”.
علیرضا منادی سفیدان، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در خصوص اعلام درصد افزایش حقوق ها گفت: 16 میلیون تن.
رتبه تصویب شد، اما معلم از خط فقر فراتر نرفت
افزایش حقوق کمتر از وعده اولیه
با توجه به افزایش حقوق از 8 به 16 میلیون تومان، محمدرضا نیکجد در گفت و گو با خبرآنلاین معتقد است این افزایش حقوق کمتر از آن چیزی است که باید در حساب رتبه بندی معلمان به درآمد معلمان اضافه می شد. وی گفت: مهمترین بخش لایحه رتبه بندی توزیع عناوین بود یعنی از معلم تازه منصوب به معلم با 30 سال سابقه به پنج گروه تقسیم شد. «این پنج مدرک در لایحه اولیه باید با پنج مدرکی که اکنون در آموزش عالی وجود دارد مقایسه شود. هر کلاس باید حداکثر 20 درصد اختلاف درآمد برای معلمی با همان نمره در آموزش عالی داشته باشد.
وی ادامه داد: مجلس شورای اسلامی ابتدا این بند را که مربوط به 80 درصد درآمد معلمان نسبت به همکارانشان در آموزش عالی بود حذف کرد، اما با اعتراض معلمان، اقدام بعدی مجلس این بود که 80 درصد در سال 96 به مجلس بیایند. کلمات و عبارت را در صورتحساب نگه دارید، اما فقط 80 درصد از کمترین حقوق در دانشگاه را در نظر بگیرید. به عنوان مثال اگر یک مدرس ارشد در دانشگاهی حدود 10 میلیون تن حقوق دریافت کند، 80 درصد آن مبلغ حدود 8 میلیون تن می شود، یعنی معلم دیگری کمتر از 8 میلیون تن حقوق دریافت نمی کند. در حالی که به عنوان مثال، یک استاد دانشگاه تمام وقت حدود 30 میلیون دلار درآمد دارد، بنابراین اگر 80 درصد از همان بند درآمدی در قبض آموزش عالی همچنان در صورتحساب رتبه بندی معلمان باقی بماند، معلم مدرسه باید حدود 24 میلیون حقوق دریافت کرده باشد. “در لایحه مصوب این مبلغ کاهش یافته است.”
معلمان هنوز زیر خط فقر هستند
لایحه رتبه بندی معلمان اکنون باید با بودجه 12500 میلیارد تنی اجرایی شود. نیک‌نهاد گفت: رتبه‌بندی معلمان به عنوان محل بحث برای دولت و دولت‌های بعدی باقی می‌ماند و سال‌ها بعد دوباره تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرد زیرا افزایش حقوقی که باید داده می‌شد انجام نشده است. «معلمان با حداقل حقوق 8 میلیون تومانی هنوز با خط فقر 11 میلیون تومانی فاصله دارند.