سرخورده از اشرف، آواره به تیرانا

سازمان تروریستی مجاهدین الحلق دوباره به اخبار رسیده است. طی چند روز گذشته، خبر یورش پلیس آلبانی به کمپ این گروه در تیرانا، کانون تحلیل و تفسیر بوده است. حدود 1000 نیروی پلیس آلبانی بامداد روز سه شنبه 9 خرداد برای بازرسی و تحقیق از مقر سازمان مجاهدین خلق وارد کمپ اشرف 3 شدند که با مقاومت اعضای آن سازمان مواجه شدند. مقاومتی که در نهایت چندین زخمی و مجروح برجای گذاشت. در همین رابطه کشور آلبانی زیر اعلام کرد: اعضای سازمان خلق مجاهدین (منافقین) تنها به دلایل بشردوستانه در کشورمان پناهنده شدند، اما با انجام فعالیت های تروریستی و سایبری این قرارداد را زیر پا گذاشتند.

به گزارش رسانه ها، ماموران پلیس تنها برای اجرای حکم قضایی مبنی بر توقیف برخی وسایل الکترونیکی نامتعارف از این کمپ بازدید کردند. برخی از ساکنان کمپ تلاش کردند پلیس را از انجام وظایف خود بازدارند که برای مصادره کامپیوترهای واقع در 17 ساختمان کمپ به آنجا رفتند و رهبران آنها با پلیس همکاری نکردند. رئیس پلیس ملی آلبانی گفت: در جریان درگیری که به دلیل ممانعت اعضای کمپ در انجام وظیفه قانونی پلیس رخ داد، 15 مامور پلیس مجروح شدند. موضوعی که بار دیگر جایگاه و سرنوشت این گروه تروریستی را مورد توجه قرار داد و تفسیرها و تحلیل هایی را برانگیخت.

تعیین سرنوشت و آینده هر گروه بر اساس خاستگاه و ریشه تاریخی آن امکان پذیر است. به عبارت دیگر، با توجه به شخصیت یک گروه می توان به اصل آن رسید و آینده آن را پیش بینی کرد. بلاتکلیفی و التقاط در تعیین خط مشی سیاسی یکی از عوامل تغییر مراحل و نگرش است. به عبارت دیگر، گروه های التقاطی بیش از هر گروه و جناحی دستخوش تغییر فاز می شوند و این تغییر فاز دائمی موجب دشمنی و بی اعتباری سیاسی می شود. با این حال، تغییر نگرش و تفکر افراد و گروه های سیاسی در طول فعالیت بسیار رایج است.

به گونه ای که اندیشه کارل مارکس جوان و کارل مارکس پیر قابل مقایسه نیست و تحولات عظیمی در آن دیده می شود. این مقاله برای شخصیت های ایرانی نیز صادق است. افرادی مانند «احمد کسروی» و «سید حسین تقی زاده» مصداق بارز این سخنان هستند.

تغییر و دگرگونی گاه ناشی از تغییر رهبر است و گاه مبتنی بر تغییر شرایط زمانی است. مجاهدین خلق به عنوان یک گروه سیاسی-نظامی از گذشته تاکنون چندین بار تغییر فاز داده و نگرش خود را تغییر داده است. گاه یک گروه سیاسی مبتنی بر باورهای التقاطی (اسلامی- مارکسیستی) است و گاه با اسلام زدایی هسته مارکسیستی خود را آشکار کرده است. بر اساس این تغییرات، فعالیت مجاهدین پس از 9 خرداد 1360 در ایران غیرقانونی اعلام شد و افراد وابسته به این سازمان در اردوگاهی به نام «اشرف» به مساحت 24000 متر مربع و مسافت 100 مستقر شدند. کیلومترها از بغداد و در 80 کیلومتری کرمانشاه در عراق علیه جمهوری اسلامی اقدام کردند.

قرارگاه اشرف در جریان حمله آمریکا و پس از آن

با حمله آمریکا به عراق در سال 2003، سازمان مجاهدین خلق خلق اعلام بی‌طرفی کرد و نیروهای آمریکایی سلاح‌های این گروه را برای حفاظت از سازمان ضبط و در منطقه‌ای مخفی کردند تا افراد این سازمان در «کنوانسیون چهارم ژنو» گنجانده شوند. به عبارت دیگر، سیاست آمریکا حمایت از سازمان مجاهدین بود، سیاستی که بعداً به وضوح نمایان شد، مسئولیت این گروه تا سال 2008 بر عهده مقامات آمریکایی مقیم عراق و سپس ارتش عراق بود. نیروهای عراقی پس از هشدار به سازمان مجاهدین خلق چندین بار و بی توجه به آن، در تیرماه 1388 اردوگاه سازمان را به آتش کشیدند که طی آن 9 نفر از اعضای این سازمان کشته و 36 نفر دستگیر شدند که این امر باعث شد افراد سازمان یافته به زندان و بیرون از زندان بروند.

پس از این حادثه نیروهای عراقی برای دومین بار در سال 2011 به کمپ اشرف حمله کردند و این بار با سلاح و مهمات سنگین به تأسیسات، ساختمان ها و افراد ساکن در این اردوگاه حمله کردند. آمار دقیقی از میزان خسارات و تلفات بعد از این حمله در دست نیست، اما آمار منتشر شده بر اساس احتمال، حاکی از کشته شدن 36 نفر و زخمی شدن 300 نفر است.

در نهایت نوری مالکی (نخست وزیر وقت عراق) بنا به درخواست بان کی مون (دبیرکل وقت سازمان ملل) به این گروه تا پایان سال 2011 مهلت داد تا مجاهدین عراق را ترک کنند.

افراد سازمان طی چند مرحله به «کمپ آزادی» نزدیک فرودگاه بغداد منتقل شدند. اما قرارگاه اشرف به طور کامل تخلیه نشد و حدود 100 نفر از اعضای سازمان در این اردوگاه باقی ماندند که در جریان حمله نیروهای عراقی در سال 2013 حدود 52 نفر از این افراد کشته و 6 نفر اسیر شدند.

از کمپ آزادی تا کمپ تیرانا (اشرف 3)

افراد زیادی از این سازمان تا سال 2015 در کمپ لیبرتی ماندند، اما طبق قرارداد بین مالی آمریکا و آلبانی، اردوگاه تیرانا در اختیار سازمان مجاهدین قرار گرفت تا این افراد بتوانند به زندگی خود ادامه دهند و به دشمنان ایران کمک کنند. به اهداف خود برسند. آمریکا با پرداخت 25 میلیون دلار به آلبانی برای استقرار افراد این سازمان در آن کشور مهمترین نقش را ایفا کرد، در حالی که سازمان مجاهدین خلق تا سال 2013 در لیست سیاه آمریکا در فهرست گروه های تروریستی قرار داشت.

با توجه به ماهیت سازمان مجاهدین خلق و سیاست های آن سازمان پس از انقلاب، نکته اصلی در مورد تغییر موضع آمریکا و حمایت آن از یک گروه تروریستی جای سوال دارد.

به عبارت دیگر سازمانی که تا دیروز در لیست سیاه آمریکا قرار داشت و ارتباط با آن ممنوع بود چگونه و چرا مورد حمایت آمریکا قرار می گیرد؟ نکته مهم در این پشتوانه ها، مبدأ و زمان آغاز آن است; یعنی آمریکا از سال 2003 (تهاجم به عراق) با سازمان مجاهدین خلق رابطه مسالمت آمیز داشته و به نوعی نقش حمایت از این سازمان را ایفا کرده است، پس از عقب نشینی اجباری از کمپ اشرف، کمپ لیبرتی را در اختیار این سازمان قرار داده است. کمپ تیرانا را برای این سازمان خریداری کرد. از طرفی تأسیس این سازمان را در آلبانی از طریق سازمان (UNHCR) قانونی و مسالمت آمیز می کند. به عبارت دیگر، آمریکا حامی 100 درصدی سازمان مجاهدین خلق است، چه زمانی که به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می شد و در لیست سیاه آمریکا قرار داشت و چه پس از خروج آن گروه از لیست سیاه آمریکا. حضور مایک پنس (معاون رئیس جمهور سابق آمریکا) در نشست مجاهدین گواه این مدعا است.

حمله پلیس آلبانی به کمپ تیرانا

ماهیت نظامی – سیاسی سازمان مجاهدین خلق برای هر حکومتی مشکل ایجاد می کند.
به عبارت دیگر امکان زندگی این گروه در کشور دیگری وجود ندارد. از آنجایی که قوانین هیچ کشوری را رعایت نکردند و قوانین خاص خود را دارند، مسلح نیز هستند و جاسوسی را یک ضرورت برای زندگی خود می دانند. این مشکلات را نمی توان به راحتی نادیده گرفت و دولت ها را ملزم به پاسخگویی می کند.

بنابراین برخی از رویارویی ها و تقابل های دولت های مختلف از جمله عراق و آلبانی با این گروه به دلیل ماهیت و اصرار سیاست نظامی-جاسوسی این گروه قابل مشاهده است. اما رسانه های خارجی قصد دارند با انگشت اتهام به سوی ایران و مقصر اصلی قرار دادن ایران بر ماهیت مجاهدین مذکور سرپوش بگذارند. اما دلیل حمله پلیس آلبانی به کمپ در تیرانا، جاسوسی سایبری بوده است. علاوه بر این، روابط ایران با آلبانی به طور کلی قطع شده است. یعنی ایران در این کشور سفیر ندارد و سال هاست که سفارت ایران در این کشور تعطیل است. بنابراین حمله پلیس آلبانی به این گروه در 9 خرداد 1402 برخاسته از ماهیت سازمان مجاهدین خلق بود.