باران طلایی قلم
رئیس کل بانک مرکزی در حالی نرخ ارز را در بازار آزاد نمی پذیرد که دلار در خیابان فردوسی و سبزه میدان در کانال 50 هزار تومانی خرید و فروش می شود.
زمانی که علی صالح آبادی برای جلوگیری از افزایش قیمت ارز از ریاست بانک مرکزی برکنار شد، فرزین قول داد که ثبات به این بازار بازگردد.
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و دارایی نیز تاکید کرد که تغییر صالح آبادی البته به معنای تغییر سیاست هاست و این واگذاری تنها باعث جابجایی افراد نمی شود.
اکنون نزدیک به پنج ماه از تاسیس فرزین در بانک مرکزی می گذرد. تغییر سیاست بانک مرکزی در واقع برعکس سیاست ارزی دولت سیزدهم بود. دولت با استناد به اینکه یارانه ارز به هدف خود نمی رسد، تصمیم گرفت ارز را از 4200 تومان حذف کند اما در نهایت در نیمه دوم سال موج جدیدی از گرانی ارز فرا رسید.
حال رئیس کل بانک مرکزی در تازه ترین سخنان خود نرخ ارز در بازار را تکذیب کرد بدون اینکه اعلام کند از شکست سیاست های این موسسه در دوران تصدی خود صحبت می کند. وی گفت: 28 هزار و 500 تومان در کشور نرخ ارز داریم که ثابت است و می تواند یک تا دو درصد تغییر کند.
فرزین تاکید کرد: نرخ ارز بازار آزاد را قبول نداریم. این نرخ صرفا بر اساس انتظارات تورمی ناشی از اخبار منفی است و به هیچ وجه با واقعیت اقتصاد ما مطابقت ندارد.
این سخنان محمدرضا فرزین با واکنش کارشناسان و فعالان اقتصادی مواجه شد. برخی به این سخنان انتقاد می کنند که حتی عرضه سکه ربع بهار آزادی توسط بانک مرکزی نیز با 80 هزار تومان انجام می شود. در همین زمینه بهنام صمدی در صفحه شخصی خود نوشت: «فرزین گفت در کشور فقط دو نرخ داریم 28500 تومان و نرخ دلار و مابقی مخدوش است. آقا فرزین شما ربع سکه را 80 هزار تومان در تابلوی بورس می فروشید.
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در دولت حسن روحانی نیز به این سخنان واکنش نشان داد و در صفحه شخصی خود نوشت: علیرغم وجود سه نرخ متفاوت ارز در بازار، با فاصله 25 تا 30 درصدی و در حالی که برخی مردم تمایلی به خرید و فروش ارز با نرخ های متفاوتی با نرخ مرجع بانک مرکزی دارند و گاه مابه التفاوت نرخ مرجع پرداخت می شود، قطعاً نوعی بازار شکل می گیرد. وی تاکید کرد: نام گذاری این بازار به نام نبازار چیزی را تغییر نمی دهد.
البرت بگزیان در گفت و گو با خبرنگار «توسعه ایران» گفت: بانک مرکزی باید به جای مقام ارشد سیاست خارجی، بازار ارز و سامانه نیما را به گونه ای مدیریت کند که منجر به کاهش نرخ سود در بازار آزاد شود. گفتن، “من این قیمت را قبول ندارم و نحوه صحبت کردن در این تاپیک است.” ضمناً درخواست ما این است که بگویند چرا در بازار آزاد قیمت بالا می رود؟».
سیدعلی، معاون اسبق ارزی بانک مرکزی نیز در واکنش به این سخنان با اشاره به اینکه اتخاذ یا عدم پذیرش نرخ در شرایط فعلی تاثیری در مشکل ندارد، گفت: اکنون شاید در این بین فرضیه دیگری مطرح شود. چه معتقد است که یک شوک در راه است. این شوک می تواند باعث شود که ما به اندازه کافی نفت بفروشیم و سیستم بانکی خود را به دنیا متصل کنیم. از طرفی تحریم برداشته شده و معاهدات و قراردادهای ما با کشورهای همسایه و حتی چین محقق خواهد شد. در یک کلام، روابط ما با دنیا عادی شده، جارخند و تحریم های احیا باید برداشته شود. در این صورت در کوتاه مدت شاهد کاهش نرخ ارز خواهیم بود و در بلندمدت این سیاست های اقتصادی بر نرخ ارز تاثیر می گذارد.
وی گفت: در غیر این صورت در صورت تداوم شرایط موجود، در نهایت بازار نرخ خود را تحمیل خواهد کرد و تنها نتیجه اصرار بر کاهش قیمت و بی توجهی به واقعیت ها، توزیع رانت بیشتر و از دست رفتن ذخایر ارزی کشور خواهد بود. اتفاق افتاد.”
وی گفت: درست است که رئیس کل بانک مرکزی نرخ ارز بازار آزاد را قبول ندارد، اما باید به این سوال پاسخ دهد که بازار با چه نرخی معامله می‌کند. این پاسخ ساده ابعاد ماجرا را روشن می‌کند. .
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: به نظر می رسد هنوز اتفاق خاصی نیفتاده و با تغییر شرایط سیاسی مواجه نیستیم بنابراین افزایش نرخ ارز در نهایت وجود خود را در اقتصاد ثابت خواهد کرد.
حتما بانک مرکزی از محتوای دلارهای هراتی، نیمایی و افشاری اطلاع دارد، چرا آقای فرزین به جای ارائه اطلاعات خود در این زمینه به نهادهای قضایی و جلوگیری از تاثیرگذاری آنها، با حرف های مکرر سعی در مدیریت بازار دارد؟
گفتگوهای متعدد در مورد ارز
همچنین آلبرت بگزیان، کارشناس اقتصادی در پاسخ به سخنان فرزین به «توسعه ایرانیان» گفت: «این اولین بار نیست که رئیس کل بانک مرکزی درباره کارگزاری و کانال تلگرامی و… صحبت می کند: «پیش از آن، روسای بانک مرکزی بانک مرکزی سعی کرد تقصیر را متوجه خارج از این نهاد کند و بگوید دلال بازی عامل افزایش قیمت ارز است.
وی افزود: بالاخره رئیس جمهور چه قیمت دلار را بپذیرد چه نپذیرد، تاثیری در آن نرخ ندارد. مهم این است که بر اساس آن نرخ، معامله صورت می گیرد و پول می شود پرداخت. زمانی که معامله گران تمایل به خرید یا فروش دلار به آن قیمت داشته باشند، آن نرخ واقعی است و نظر رئیس کل بانک مرکزی باعث بی اعتباری معاملات در آن مسیر نمی شود.
بغزیان تصریح کرد: بانک مرکزی مسئول تامین نرخ سود در بازار آزاد یا ساماندهی آن نیست و باید با اتخاذ سیاست هایی بازار ارز و سامانه نیما را مدیریت کند، این مدیریت باید به کاهش نرخ سود در بازار نیز منجر شود. بازار آزاد، و نه بالاترین، مسئول سیاست ارزی باید بگوید من این نرخ را قبول ندارم و دیگر در مورد آن صحبت نکنم. ضمناً درخواست ما این است که ایشان و همکارانش بگویند چرا در بازار آزاد قیمت بالا می رود؟».
این کارشناس اقتصادی در ادامه در توضیح این مقاله گفت: میزان ارز معامله شده در بازار آزاد 10 درصد کل قیمت تمام شده ارز است. طبیعتاً سیاست های ضعیف 10 درصد هزینه های ارزی را مبنای قیمت گذاری ارز در اقتصاد ایران قرار داد. چگونه است که بخش مهمی از ارز در سامانه نیما و در بازار مبادلات ارزی معامله می شود اما قیمت کالا بر اساس همان نرخی است که رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده است که قبول نمی کند. ؟”
وی گفت: البته بانک مرکزی از محتویات دلارهای هراتی، نیمایی و افشاری اطلاع دارد. چرا آقای فرزین به جای اینکه اطلاعات خود را در این زمینه در اختیار نهادهای قضایی قرار دهد و از تاثیرگذاری آنها جلوگیری کند، با الفاظ مکرر سعی در کنترل بازار دارد؟”
بزیان توضیح داد: آقای فرزین با قیمت نیم ارز یا صرافی سیگنالی به بازار می دهد تا قیمت بازار آزاد مشخص شود و طبیعی است که اساس سیاست ایشان جلوگیری از این ایرادات است. “