روز جدید : کارشناس اقتصادی می گوید: در حال حاضر نقدینگی از مرز 4.5 هزار تن عبور کرده و نرخ رشد نقدینگی 40 درصد است و حتی اگر نرخ رشد نقدینگی در مدت کوتاهی با عملکرد موثر به 20 درصد برسد، قطعا از مرز 5 هزار میلیارد عبور خواهیم کرد. تن تا پایان امسال و در بهترین حالت سطح نقدینگی به 5.5 تریلیون تن خواهد رسید.
کامران ندری درباره میزان افزایش نقدینگی گفت: اگر اهمیت نقدینگی M2 به معنای مجموع اسکناس، مسکوک و سپرده های ایجاد شده توسط شبکه بانکی باشد، باید توجه داشته باشیم که اقتصاددانان دنیا به این نتیجه رسیده اند که M2 متغیر است. درون زا است و دولت نمی تواند رشد نقدینگی را از بیرون کنترل کند و در واقع هیچ مرجع پولی یا سیاستی در دنیا نمی تواند میزان نقدینگی را کنترل کند.
استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: اقتصاددانان دهه 70 و 80 به این نتیجه رسیدند که کنترل یا کنترل رشد نقدینگی توسط مقامات پولی و بانک مرکزی امکان پذیر نیست، زیرا رشد نقدینگی بر اساس موارد شناسایی شده درون زا است. نیازهای درون اقتصاد مشخص است و مقامات پولی نمی توانند مستقیماً تعیین کنند یا مانع رشد نقدینگی شوند.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: اما سیاستمداران امروز ایران هنوز در دهه 50 و 60 زندگی خود هستند. در آن زمان امکان کنترل رشد نقدینگی وجود داشت و قوانینی را برای محدود کردن رشد نقدینگی تعریف کردند، از جمله اینکه رشد نقدینگی باید به گونه‌ای کنترل شود که از رشد درآمد اسمی تجاوز نکند و اگر هدف این است که تورم را به صفر برسانیم. . نرخ رشد نقدینگی باید برابر با تولید واقعی باشد. اما اقتصاددانان در دنیای امروز بر این باورند که نمی توان مستقیماً رشد نقدینگی را کنترل کرد، زیرا این رفتار مردم و نیازهای شناسایی شده در اقتصاد تعیین کننده رشد نقدینگی است، بنابراین ابزارهای سیاستی خود را تغییر دادند، اما در ایران اقتصاددانان همچنان میوه های دهه 50 را داشته باشد.
ندری گفت: در دنیای امروز نرخ بهره ابزاری با نرخ متغیر برای کنترل رشد نقدینگی است و به عنوان مثال فدرال رزرو آمریکا دیگر هدفش کنترل مستقیم نرخ سود نقدینگی نیست، بلکه سیاست کنترل سود بانک ها را دنبال می کند. تحت کنترل مستقیم نیست، اما می توان آن را به عنوان یک هدف میانی تعریف کرد، وی ادامه داد: به عنوان مثال سیاست گذاری باید به گونه ای تعریف شود که نرخ سود افزایش یابد تا رشد نقدینگی کاهش یابد و قطعا رشد نقدینگی نمی تواند ابزار باشد. به خودی خود و توانایی دولت برای کنترل مستقیم نرخ رشد نقدینگی بسیار پایین است.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اقدامات انجام شده برای محدود کردن رشد نقدینگی، گفت: اقدامات اخیر در این زمینه در دولت قبل و در زمان حکومت همتی در بانک مرکزی انجام شد و محدودیت هایی برای رشد ترازنامه بانک تعیین کردند. اختصاص به بدهی بانک ها دارد و اگر بانک ها تا حدودی ترازنامه خود را توسعه ندهند بدهی هایشان افزایش نمی یابد. در عین حال بخشنامه ای مبنی بر عدم تجاوز از اعتبار بانکی در دولت سیزدهم اجرایی شد.
ندری افزود: اما همانطور که گفتم عامل درونزای رشد نقدینگی باید کنترل شود که یکی از آن ها کسری بودجه کشور است زیرا وقتی دولت ها با کسری بودجه مواجه می شوند تحت عنوان تبصره های تکلیفی از مجلس مجوز می گیرند و ترازنامه را توسعه می دهند. بنابراین اگر هدف کنترل رشد نقدینگی را دنبال می کنیم، دولت باید مخارج خود را کنترل کند تا با کسری بودجه ای که دستیابی به آن در اقتصاد ایران بسیار سخت است مواجه نشود.
وی گفت: اگر این نوع اصلاحات ساختاری انجام نشود، در نهایت می توان رشد نقدینگی و تورم را به صورت بسیار محدود از طریق مدیریت نرخ سود کنترل و کنترل کرد، اما در ایران به دلیل بی سوادی اقتصادی که رایج است، این امکان وجود دارد. کوچک است زیرا در مورد نرخ سود با نظرات عجیبی روبرو هستیم و گفته می شود هر چه نرخ سود کمتر باشد در هر شرایطی برای اقتصاد بهتر است.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در حالی که شاهدیم یکی از دلایل اصلی افزایش نرخ تورم در ترکیه به 60 درصد پایین بودن نرخ سود بانکی است و یا شاهد آن بوده ایم بانک مرکزی روسیه در مواجهه با تحریم ها نرخ بهره به سرعت دو برابر شد و هدف از این اقدام جلوگیری از افزایش تورم بود.
وی با بیان اینکه ادعاهایی مانند اینکه وضعیت اقتصادی ایران با سایر کشورها متفاوت است و این تجربه در ایران صدق نمی کند، نادرست است، تاکید کرد: سازوکار ایجاد پول در اقتصاد در همه جای دنیا یکسان است و بانک ها به همه جا وام می دهند یا اینکه سرمایه گذاری و سپرده ایجاد کند و بانک های ایرانی مانند همه بانک های دنیا کارکرد یکسانی دارند و تعهدات بانک های ایرانی با ترکیه، روسیه، آمریکا و … فرقی نمی کند، بنابراین نمی توان یک تعریف کرد. اقتصاد مجزا برای ایران
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه می توان از تجربه کارآمد دنیا برای کنترل تورم و رشد نقدینگی استفاده کرد، ادامه داد: قدرت. دوستت دارم.
ندری گفت: اصولا موضوع تورم در بیش از 90 درصد کشورها حل شده است اما در ایران بهانه های زیادی برای افزایش تورم وجود دارد. آلمان بین جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم دچار تورم شدید شده است یا روسیه از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی با تورم فزاینده مواجه بوده است و ترکیه در 30 سال گذشته با تورم بالا مواجه بوده است، اما در زمینه پولی موفق بوده است. و اصلاحات بانکی، از جمله انضباط مالی، هزینه های غیر ضروری، استقلال بانک مرکزی، لغو بانک های دولتی و غیره. برای مهار تورم و این اقدامات در ایران قابل انجام است و اصولاً اگر نخواهیم از تجربه این کشورها استفاده کنیم، اقتصاد معنا ندارد.
ندری با تاکید بر افزایش نقدینگی تا پایان امسال، گفت: قطعا تا پایان امسال از 5 میلیارد تن نقدینگی عبور خواهیم کرد، حتی اگر نرخ رشد نقدینگی در مدت کوتاهی به 20 درصد برسد. با عملکرد موثر، قطعا تا پایان امسال از مرز 5 تریلیون تن عبور خواهیم کرد و در بهترین حالت سطح نقدینگی به 5.5 میلیارد تن خواهد رسید.