بازنشستگان اقشار پرتلاش جامعه بودند که سالهای کاری خود را به پایان رسانده بودند. برخلاف تصور عموم، بازنشستگان با هزینه های بالای زندگی دست و پنجه نرم می کنند. مستمری بگیران برای حفظ سلامت خود نیاز به معاینات پزشکی مستمر دارند، از طرفی مستمری بگیران عموماً بزرگان خانواده محسوب می شوند که این امر برای بازنشستگان در مسائل مالی بسیار مهم است.
در همین حال، مدیران ارشد این سازمان وعده پرداخت «همه معوقات بازنشستگان» را در اردیبهشت ماه دادند. این وعده به این معناست که 25 درصد از 1400 حکم تناسب برای مشمولان صادر می شود و مطالبات به حساب بازنشستگان واریز می شود. مدیران سازمان به صراحت قول پرداخت در این زمینه را داده اند.
با این حال، برخی از سوالات اساسی مطرح می شود. نحوه محاسبه و پرداخت به نسبت موجودی؟ معوقات چه زمانی و به چه ترتیبی پرداخت می شود؟ برای کارگران، افزایش کمک هزینه خوراک و مسکن، مجموع این دو جزء دستمزد را به دو میلیون تومان رساند که البته در بسیاری از کارگاه های متوسط و کوچک کشور پرداخت نمی شود. برای بازنشستگان افزایش مزایای مزدی چقدر باید باشد؟
حسن صادقی (رئیس اتحادیه ایثارگران جامعه کارگری کشور) در رابطه با افزایش حقوق کارگران بازنشسته می گوید: افزایش حقوق در اردیبهشت ماه اجرا می شود حتی اگر روند صدور رای دادگاه ها طولانی تر شود. خوشحالیم که اراده مدیران سازمان بر این است که کار به سرعت و به موقع انجام شود.
صادقی در خصوص پرداخت های اردیبهشت ماه و مشکل معوقات و به ویژه معوقات باقیمانده تناسب 1400 می گوید: بر اساس اظهارات مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی، افزایش دستمزدها در این ماه (اردیبهشت) علاوه بر دستمزدهای معوقه و پرداخت از 30 اردیبهشت شروع می شود اما اگر تا آن زمان (مهلت پرداخت حقوق) احکام جدید صادر نشود تا پایان ماه خواهد بود. آنچه به طور غیرمستقیم شنیده ایم این است که همه چیز طبق روال قانونی پیش می رود.
وی می افزاید: معوقات 25 درصدی نسبت 1400 که متعلق به بخشی از مستمری بگیران سایر مقاطع است در اسفند 1300 محاسبه شد و نسبت به سال گذشته 38 درصد افزایش نیز اعمال شد و بنابراین این قسمت از حقوق بازنشستگان. همچنین مشمول افزایش حقوق 21 درصدی به 1402 می باشد. افزایش 21 درصدی نیز به مزایای جانبی داده می شود. هفته گذشته افزایش 21 درصدی سایر سطوح بازنشستگی در هیئت دولت تصویب شد. امسال تعلل هایی از سوی دولت صورت گرفت و اگر دولت زودتر افزایش مستمری بازنشستگان را تصویب می کرد، تا امروز کارها پیش می رفت و دستورات جدیدی صادر می شد.
یکسان سازی حقوق بازنشستگان
صادقی تاکید کرد: مهم این است که افزایش علاوه بر معوقه تعهدات متناسب مشمولان اجرا و در حقوق این ماه پرداخت شود. معوقات باید محاسبه و پرداخت شود. به نظر می رسد اراده سازمان تامین اجتماعی در جهت رفع این معضل و اقدام در زمان مشخصی است. حال اگر احکام به موقع صادر نشود اما دستمزدها با نرخ جدید پرداخت شود، به زودی شاهد صدور احکام و بارگذاری آن در سامانه مربوطه خواهیم بود.
بیست و پنج درصد باقیمانده تناسب چگونه محاسبه می شود. آیا معوقات وی مربوط به یک سال کامل (1401) است و یکباره به حساب مستمری بگیر واریز می شود؟ رئیس اتحادیه ایثارگران کار پاسخ می دهد: «برای همه 25 درصد نیست، برای مشمولان است، یعنی کسانی که در احکام 1400 آنها ثبت نام کرده اند، 75 درصد تناسب اعمال می شود. ; تعداد این گروه تقریباً 900 هزار نفر است. در روزهای پایانی اسفند 1401، سازمان 25% را به این گروه اعمال کرد و 38% افزایش در سال 1401 را به مجموعه خود اضافه کرد که 21% افزایش در سال 1402 بود. این کار درستی است که انجام شده است، اما هنوز بحث پرداخت معوقات وجود دارد، بنابراین باید بنشینیم و با کارشناسان سازمان در این باره صحبت کنیم. اگرچه ظاهراً سازمان گفته است که من ذی نفعان را طلبکار و خودم را بدهکار اعلام می کنم تا به مرور زمان پرداخت شود. اگر سازمان بیمه در حال حاضر نقدینگی ندارد، این فرمول یک فرمول طبیعی است و راه دیگری وجود ندارد».
دغدغه بعدی کارگران بازنشسته در بحث غرامت به بحث «مزایای مزدی» و افزایش این مزایا برمی گردد. مبلغ بن‌خربر و حق مسکن کارگران به دو میلیون تومان رسید. در این میان تکلیف افزایش درآمد بازنشستگان چیست؟ صادقی در این باره توضیح می دهد:
برای بازنشستگان، مزایای دستمزد بر اساس مصوبه دولت است. مهم نیست که چند نفر از کارمندان دولت افزایش حقوق دریافت می کنند، بازنشستگان تامین اجتماعی نیز افزایش می دهند. امسال بر اساس فرمول ارائه شده حق زوجه از 400 به 917 هزار تومان افزایش می یابد. کمک هزینه عائله مندی از 100 تومان به 450 هزار تومان افزایش یافت. مابقی مزایا برای افراد دارای حداقل درآمد 27 درصد و برای سایر سطوح 21 درصد افزایش می یابد. در واقع مزایا متناسب با درآمد بازنشستگان افزایش خواهد یافت.
این فعال بازنشسته صنفی روند انجام کار و اجرای افزایش دستمزد 1402 بازنشستگان را ارزیابی و تحلیل می کند: «به هر حال بازنشستگان نگران افزایش دستمزد امسال نباشند. به نظر می رسد اراده مدیر عامل سازمان افزایش به موقع حقوق و معوقات مستمری بگیران است و اگر اراده ای برای این امر وجود نداشت، گفتمان و مطالبات ما تغییر می کرد. ما فعالان صنفی از اقدامات مثبت قدردانی می کنیم و بر رفع کاستی ها و نواقص اصرار داریم. بازنشستگان باید بدانند که اقدام سریع مدیرعامل سازمان قابل تقدیر است نه جای نگرانی.»
صادقی در پایان یک دغدغه مهم و ساختاری را مطرح می کند: امیدوارم دولت نیز دغدغه های درآمدی و نقدینگی سازمان تامین اجتماعی را به درستی درک کرده و به تعهدات خود در قبال این سازمان بزرگ بیمه ای عمل کند. تعهدات پرداختی آن به سازمان تامین اجتماعی، کار این سازمان به خوبی پیش خواهد رفت و بسیاری از مشکلات و نواقص موجود برطرف خواهد شد.