پیش بینی تورم پایان سال فشار تورم مواد غذایی بر توده پردرآمدها چقدر است؟

مرکز آمار ایران در تاریخ 14 اسفند ماه شاخص بهای مصرف کننده کل کشور را بر اساس دهک های هزینه ای در بهمن ماه 1401 منتشر کرد. این گزارش به تشریح فشارهای تورمی بر گردن دهک های مختلف می پردازد. بر این اساس دهک های هشتم، نهم و دهم درآمدی با 3.8 درصد بیشترین تورم ماهانه کل کالاهای مصرفی و خدمات خانگی کشور را در بهمن ماه به خود اختصاص دادند. بنابراین پایین ترازوی تورم ماهانه دهکی به سمت دهک های پردرآمد سنگین است.

عمده این افزایش تورم ماهانه برای پردرآمدها ناشی از تاثیر تورم مواد غذایی بر این دهک ها است. تورم دهکی بهمن ماه با تفکیک «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» و «خوراکی ها، نوشیدنی ها و دخانیات» نشان می دهد که دهک دهم درآمدی با 2.5 درصد بیشترین تورم را در گروه غذایی داشته است. در این میان کمترین دهک درآمدی یعنی. دهک اول گروه غذایی، تورم 3.7 درصدی دارد. آمارها نشان می دهد شکاف تورم اعشاری در این ماه به 9.8 واحد درصد رسیده که نسبت به ماه قبل 0.2 واحد درصد افزایش داشته است. شکاف تورمی در گروه عمده «خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات» نسبت به ماه قبل 0.1 واحد درصد و در گروه اصلی «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» 0.4 واحد درصد نسبت به ماه قبل افزایش یافت. ماه قبل

مرکز آمار ایران با انتشار گزارش تورم دهک بهمن ماه، تصویر تورم دهک درآمدی را به روز کرد. بر این اساس در حالی که تورم نقطه به نقطه در بهمن ماه به 53.4 درصد رسیده است، نرخ تورم نقطه به اعشار بین 53.1 تا 58.7 درصد بوده است. بر این اساس، در حالی که دهک اول درآمدی با 58.7 درصد بیشترین تورم نقطه به نقطه در بهمن ماه را در بین دهک های درآمدی داشت، دهک نهم درآمدی با 53.1 درصد کمترین تورم نقطه به نقطه را داشت. مقایسه آمار تورم نقطه ای باخمن با D نشان می دهد که تمامی دهک های درآمدی افزایش تورم را تجربه کرده اند. جزئیات آمار تورم نقطه به نقطه بهمن حاکی از آن است که در بخش تورم خوراکی ها و آشامیدنی ها، بیشترین تورم خوراکی ها در دی ماه مربوط به دهک اول درآمدی با 72.6 درصد بوده و کمترین تورم مربوط به دهک دهم با نرخ تورم بوده است. 69.5 درصد اما وضعیت تورم کالاها و خدمات غیرخوراکی متفاوت است.

دهک دهم بیشترین تورم را به همراه دارد. در این بخش در حالی که دهک سوم با 40.8 درصد کمترین تورم را داشت، دهک دهم تورم 49 درصدی را ثبت کرد. آنچه در مورد تورم غیرخوراکی قابل توجه است افزایش قابل توجه آن در تمامی دهک های درآمدی است. بر اساس اعداد مربوط به تورم در بین دهک های مخارج مختلف، شکاف تورمی دهک در این ماه به 9.8 واحد درصد رسید که نسبت به ماه قبل 0.2 واحد درصد افزایش داشت. شکاف تورمی در گروه عمده «خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات» نسبت به ماه قبل 0.1 واحد درصد و در گروه اصلی «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» 0.4 واحد درصد نسبت به ماه قبل افزایش یافت.

تحلیل گزارش مرکز آمار نشان می دهد که دامنه تغییر تورم سالانه در بهمن ماه امسال برای دهک های مختلف از 45.1 درصد برای دهک دهم تا 54.9 درصد برای دهک اول است. تحلیل دقیق‌تر تورم دهکی نشان می‌دهد که در این ماه دهک‌های درآمدی هشتم، نهم و دهم بیشترین تورم دهکی در بهمن ماه را دارند. تورم 3.8 درصد این در حالی است که نرخ تورم دهک اول درآمدی 2.3 درصد است. تورم دهکی در بهمن ماه با تفکیک «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» و «خوراکی، آشامیدنی و دخانیات» نشان می دهد که دهک دهم درآمدی با 2.5 درصد بیشترین تورم را در گروه غذایی داشته است.

این در حالی است که پایین ترین دهک درآمدی یعنی. دهک اول گروه غذایی، تورم 3.7 درصدی دارد. بررسی تورم مواد غذایی نشان می دهد سبزیجات، گوشت قرمز و مرغ بیشترین تورم را در این ماه داشته اند. از آنجایی که گوشت قرمز از قبل از سفره خانوارهای کم درآمد خارج شده بود، افزایش قیمت آن تأثیر چندانی بر تورم مواد غذایی در دهک های کم درآمد نداشت. بررسی تورم کالاها و خدمات غیرخوراکی در دهک های درآمدی نشان می دهد که دهک دهم با تورم 3.4 درصدی بیشترین تورم را در گروه کالاها و خدمات غیرخوراکی به خود اختصاص داده است. در این ماه دهک اول درآمدی در بخش کالاهای غیر خوراکی و خدمات تورم 2.5 درصدی داشته است.

سهم هر عشر از کالا

مرکز آمار در گزارش های سطح قیمت خود، سبد مصرفی خانوارها را به دو گروه عمده «کالاهای خوراکی و آشامیدنی» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» تقسیم می کند. این دو گروه نقش مهمی در تعیین تورم اعشاری دارند. بر این اساس سهم محصولات غذایی در سبد مصرفی دهک های کم درآمد بیشتر و در سبد مصرفی دهک های پردرآمد کمتر است. گزارش مرکز آمار ایران نشان می دهد یک خانوار دهک اول 42.34 درصد از درآمد خود را صرف غذا و نوشیدنی می کند. این در حالی است که در دهک دهم درآمدی، سهم محصولات غذایی از سبد خانوار تنها 17.01 درصد است. این بدان معناست که سهم مخارج محصولات غذایی در دهک اول از کل هزینه خانوارها نسبت به دهک دهم حدود 2.5 برابر است. این موضوع نقش بسیار مهمی در تورم تجربه شده توسط دهک های مختلف درآمدی دارد. این مشکل باعث می شود دهک های کم درآمد در مواقعی که تورم خوراکی از تورم غیرخوراکی بیشتر شده و این تورم فشار کمتری به دهک های پردرآمد وارد می کند، بیشتر متحمل تورم شوند.

برعکس، تورم کالاها و خدمات غیرخوراکی منجر به افزایش تورم به سمت بالاترین دهک های درآمدی می شود. این بدان معناست که وقتی قیمت دارایی های سرمایه و مصرف به طور قابل توجهی افزایش می یابد، دهک های درآمدی بالاتر نرخ تورم بالاتری را ثبت می کنند. این مشکل در آمار تورم بهمن ماه به وضوح قابل مشاهده است. برنامه دولت برای حذف ارز ترجیحی و پرداخت مستقیم یارانه به خانوارها در اردیبهشت ماه منجر به افزایش موقت قیمت محصولات غذایی در کشور شد. این معضل در ماه‌های اخیر منجر به تورم بالای خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها شده و نرخ تورم اعشاری بر دهک‌های پایین درآمدی سنگین بوده است.

پیش بینی تورم در پایان سال 1401

گروهی از کارشناسان معتقدند در پایان سال جاری و ابتدای سال آینده وضعیت شاخص تورم مانند سال جاری خواهد بود. پیش بینی موسسات پولی و مالی بین المللی حاکی از تداوم روند صعودی تورم است. صندوق بین المللی پول در آخرین گزارش خود پیش بینی کرده است که تورم تا دو سال آینده بالای 50 درصد باقی بماند. بانک جهانی نیز تورم 40 درصدی را برای اقتصاد ایران پیش بینی کرده است. همچنین گزارش های تحلیلی مرکز تحقیقات از لایحه بودجه 1402 نشان می دهد که نرخ تورم در بودجه 1402 معادل 40 درصد است. این نشان می دهد که دولت نتوانسته تورم را به درستی کنترل کند. علامت آن تورم نقطه به نقطه بیش از 50 درصد در ژانویه و فوریه امسال است. در واقع، در صورت تداوم شرایط فعلی، رشد و ثبت تورم در ماه های آینده دور از انتظار نخواهد بود.