روز جدید در شرایطی که پس از عملکرد نامناسب حجت عبدالمالکی در وزارت تعاون، کار و رفاه و سوء مدیریت های فراوان وی در حوزه های مدیریتی، بسیاری از تحلیلگران احساس کردند که در حوزه مدیریت کلان خبری از وی نخواهد بود. کشور اما ناگهان ورق برگشت و دیروز خبر رسید که با موافقت رئیس جمهور و با ابلاغ وزیر اقتصاد خاندوزی، عبدالمالکی به جای سعید، دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری شده است. محمد. مردی که پیش از این به شدت از مناطق آزاد تجاری کشور انتقاد می کرد و می گفت: «مناطق آزاد لطمه زیادی به عملکرد و فرهنگ اقتصادی کشور وارد کرده است!» و در واکنش به اقدام مجلس دهم برای ایجاد مناطق تجاری جدید، اعلام کرد: «مجلس». انتظار می رفت با تقاضای غیرمنطقی افزایش 7 منطقه آزاد تجاری مخالفت کند! اظهارات تند روز گذشته عبدالمالکی در رابطه با موضوع مناطق آزاد این ابهام را در بسیاری از محافل اقتصادی و سیاسی ایجاد کرد که چرا دولت رویکرد مناسبی را در قبال شخصیتی که نه در حوزه قبلی و نه در حوزه حکومتی خود نماینده مناسبی نداشت، ارائه کرد. حوزه فعالیت های جدید آیا او داده ها را برای چنین پست حساسی انتخاب کرده است؟
در پاسخ به همه این دلایل، بسیاری از تحلیلگران به قدرت طیف های مختلف اصولگرایان در مقابل یکدیگر اشاره می کنند. در واقع برخی تحلیل ها نشان می دهد که مهاجرت سعید محمد از مناطق آزاد و خروج حجت عبدالمالکی برای ماندن در این ساختار مهم حکایت از موفقیت جبهه پایداری در برابر نوبنیادگرایان نزدیک به کلیباف دارد. روایت دیگری نیز از تأثیر افراد دیگر در این نوع تصمیم گیری می گوید. رمزهایی که برخی افراد نزدیک به طیف اصولگرا از آن صحبت می کنند نشان از تأثیر «حاج خانم» و «سواتوف» در این نوع تصمیم گیری دارد. عبدالرضا داوری یکی از چهره های اصولگرا است که درباره علت این نوع تصمیم گیری ها نوشته است: «رئیس جمهور با انتصاب عبدالمالکی به عنوان دبیر مناطق آزاد می خواهد اخراج وی از وزارت کار را جبران کند و پیام بدهد. به مردم و نخبگان که کابینه من خوب بوده است.»، هست و خواهد بود. شنیده می شود که حاج خانم و داماد پشتوانه این تصمیم غیرمنطقی هستند.
چه بر سر شایسته سالاری می آید؟
اما سوال اصلی این بود که آیا رئیس جمهور بدون توجه به گرایش سیاسی وعده حضور کارشناسان و افراد شایسته را نداده است؟در 20 تیرماه سال 1400 و چند روز پس از انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم بود که سید ابراهیم رئیسی در پوشش فرد پیروز یکی از کم مشارکت‌ترین انتخابات‌های مردمی سال‌های بعد بود که از انقلاب، سامانه‌ای به نام «دستیاران رئیس‌جمهور» را برای مشارکت مردم در نمایندگی اعضای کابینه، وزرا، معاونان و مدیران دولت سیزدهم معرفی کرد. در همان زمان رئیسی و اطرافیانش که اکثرا از اعضای جبهه پایداری بودند، اعلام کردند که بدون توجه به جناح بندی های متعارف و هر فردی که تخصص لازم را داشته باشد، به دنبال تشکیل کابینه ای تخصصی و مردمی هستند. از این واقعیت که . چه در جناحی باشد چه نباشد انتخاب می شود. فرآیند استفاده از نیروهای متخصص در دنیای واقعی هرگز محقق نشده است. اتفاقات مربوط به تشکیل کابینه سیزدهم و تحولات بعدی نشان داد که دولت تنها از میان حلقه های محدودی از چهره های نزدیک به جبهه پایداری انتخاب شده است. دایره انتخابات دولت برای ترکیب کابینه و زیرگروه های اجرایی به حدی تنگ شده که حتی آرای چهره هایی چون محمدبکر کلیباف در سیمای هرم نوبنیادگرایی و اصولگرایان سنتی و معتدل سر به فلک کشیده است. فارغ التحصیلان دانشگاه امام صادق(ع) که اکثراً در طیف نزدیک به جبهه بیسندری نیز حضور دارند، دولت سیزدهم را از این منظر دولتی بی نظیر ساختند. در واقع در این دولت نه تنها رد پای خبرگان و بزرگان دیگر گروه های سیاسی و حتی مستقلین دیده نمی شود، بلکه حتی نشانی از حضور اصولگرایان اعتدالی و سنتی در دستگاه های مختلف رهبری به چشم نمی خورد. این جریان یک جانبه گرایی در دولت به حدی رسید که صدای اصولگرایان چون احمد توکلی، بهنار و آل اسحاق را به آسمان برد. انتقاد از عملکرد رستم قاسمی در زمینه توقف یا تعویق پروژه های مسکن مهر برخی را به این پرسش واداشته است که دلیل تداوم حضور این مدیران در کابینه، مسائل پشت پرده ای است که شاید منتقدان از آن بی اطلاع باشند.
انتقاد از کجا می آید؟
یکی از مهمترین انتقادات عبدالمالکی، انتصاب افراد کم تجربه و کم تجربه مانند داریوش ابوحمزه به عنوان معاون بهزیستی بود که در اظهارنظری عجیب و برخلاف آمار رسمی کمیته امداد و سازمان بهزیستی که اعلام کردند. ، خط فقر 10 میلیون تومان، 4 میلیون تومان در نظر گرفته شده است. این اظهارات وی واکنش شدید فعالان جامعه کارگری را در پی داشت و در نهایت حتی مسئولان وزارت کار را نیز به منتقدان وی کشاند و اعتصابات عمومی در آن وزارتخانه شکل گرفت که جدای از این موارد، اظهارات وی در خصوص ایجاد اماکن کارگری با نقد یک میلیون تومانی و … و این حواشی زیادی را برای دولت ایجاد کرده بود. وی در مجلس نیز منتقدان زیادی داشت، سیدناصر موسویلرغانی یکی از نمایندگانی است که در حضور حجت عبدالمالکی انتقادات تندی را نسبت به سوء مدیریت، انتصابات و شیوه مدیریت وی مطرح کرد. نماینده مردم فلورجان در مجلس درباره معارفه عبدالمالکی به وزارت کار می گوید: وضعیت وزارت کار به قدری ضروری است که اگر تا فردا این روند متوقف نشود، به تنهایی برای فروپاشی آن کفایت می کند. دولت.”
وی از وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی پرسید که چرا اکثر انتصابات معاونان و روسای وزارتخانه ها و رؤسای سازمان ها از سوی افراد خارج از وزارتخانه بوده است؟ وی تصریح کرد: خالی شدن وزارتخانه از نیروهای مؤثر، مجرب و غیرسیاسی منجر به تجمعات جدید کارکنان این وزارتخانه و برخی سازمان های زیرمجموعه شده است که در تاریخ این وزارتخانه بی سابقه بوده و نشان از رواج استیصال دارد. یأس و بی علاقگی کارکنان و درماندگی و بی تدبیری وزیر و مدیران مسئول است. اگر وزیری در بین کارکنانش مقبول و مشروع نباشد، کارآمدی و مدیریت او در آن مجموعه زیر سوال می رود. وقتی بدنه وزارتخانه که سال ها کار کرده و آزمون و خطا را تجربه کرده است، متوجه می شوند که همه مدیران از بیرون آمده اند و همه نیروها توانایی و شایستگی لازم را ندارند و گاه مشکل ساز و وابسته هستند. وزیر و دستیارانش متکبرانه رفتار می کنند، پس انگیزه وجود دارد. نه کار و نه پیشرفتی دارند.» اگر این رویکرد در سازمان مناطق آزاد اقتصادی اتخاذ شود، یکی از گلوگاه های مهم اقتصاد و صادرات کشور با تکانه های جدی مواجه خواهد شد که بر اساس این جمع بندی، بسیاری از تحلیلگران از حضور عبدالله قدردانی می کنند. مالکی در رأس هرم مدیریتی این سازمان با ابهامات فراوان تحلیلی که برای شناخت کمی و کیفی آن باید منتظر روزهای آینده و تحولات آینده باشیم.
بسیاری از تحلیلگران به قدرت نسبی گروه های مختلف اصولگرا در برابر یکدیگر اشاره می کنند. در واقع برخی تحلیل ها نشان می دهد که مهاجرت سعید محمد از مناطق آزاد و خروج حجت عبدالمالکی برای استقرار در این ساختار مهم حکایت از موفقیت جبهه پایداری در برابر نوبنیادگرایان نزدیک به کلیباف دارد. روایت دیگری نیز از تأثیر افراد دیگر در این نوع تصمیم گیری می گوید. کدهایی که برخی افراد نزدیک به طیف اصولگرا از آن صحبت می کنند نشان از تأثیر «حاج خانم» و «خانوم» در این نوع تصمیم گیری دارد.