تمامی مشاوران املاک در حال حاضر به سامانه خود نویسندگی متصل هستند و تنها مشاوران املاک دارای مجوز می توانند در این سامانه قرارداد ببندند.
سامانه خودتجارت با اهدافی همچون ایجاد شفافیت در بازار مسکن، تسهیل امور، دسترسی بهتر به آمار، حذف کارمزد شرکت ها و کنترل قیمت ها در بازار اجاره راه اندازی شد. برنامه ای که البته واکنش بنگاه های معاملات ملکی را در پی داشت.
به گزارش ایسنا، سامانه هودنویس بر اساس قانون جهش تولید و عرضه مسکن مصوب مرداد 1400 راه اندازی شد و در این راستا در 12 خرداد 1402 امکان انعقاد اجاره نامه رایگان بین موجر و مستاجر در منطقه فراهم شد. سامانه «املاک ایران» و سپس در پایان همان سال سامانه خودامضا در این زمینه ایجاد شد. خدمات این سامانه رایگان و 24 ساعته می باشد. در حال حاضر تمامی مشاوران املاک به این سامانه متصل هستند و تنها مشاوران املاک دارای مجوز می توانند در این سامانه قرارداد ببندند.
انعقاد قراردادهای مالک و مستاجر به صورت رایگان در سامانه مستقل khodnevis.mrud.ir به تدریج در حال افزایش است. بر اساس اعلام وزارت راه و فواید عمومی، بیش از 300 هزار قرارداد اجاره در سامانه مذکور منعقد شده است.
در این میان دلالان ایجاد سامانه مذکور را نوعی موازی کاری بین دولت و بخش خصوصی می دانند و معتقدند این اقدام ممکن است بر استخدام مشاوران املاک تاثیر بگذارد که تبعات اقتصادی و اجتماعی برای کشور به همراه خواهد داشت. مشاوران املاک می گویند مشکل اصلی در بازار اجاره رایگان بودن یا نبودن اجاره بها نیست بلکه مشکل مستاجران را افزایش نوسانات قیمت در بازار اجاره می دانند.
آخرین آمار بانک مرکزی در فروردین 1403 حاکی از آن است که در سال گذشته نرخ رشد اجاره بها در تهران 45.2 درصد و در کل کشور 52.4 درصد رشد داشته است. در حالی که سقف مجاز افزایش اجاره بها در تهران 25 درصد و در شهرستان ها 20 درصد تعیین شد.
مهدی کرباسیان،عضو هیات مدیره اتحادیه مشاوران املاک با اشاره به تاثیر سامانه خود امضا در کاهش معاملات مسکن گفت: مسئولان وزارت راه و شهرسازی مدام دستکاری می کنند. تبلیغات این سامانه و گفتن مردم بیایید و قرارداد خود را رایگان ثبت کنید. در واقع آنها رسماً شروع به حذف دفاتر مشاوران املاک کرده اند و اشتغال جامعه سرکوب می شود. در هر بازاری، واسطه‌ها اقتصاد را هدایت می‌کنند. جهش تولید به مشتریان نیاز دارد. این مشتری از طریق واسطه می آید. موضوع واسطه ها برای بازار مسکن به عنوان بازار پیشرو در اقتصاد از اهمیت دو چندانی برخوردار است.
وی بیان کرد: با راه اندازی سامانه خودامضا اکثر مشاوران املاک به سمت ابطال پروانه حرکت کرده اند. این معضل تبعات منفی برای بازار مسکن و اشتغال در کشور دارد که در آینده خود را نشان خواهد داد.
از سوی دیگر وزارت راه و شهرسازی در راستای شفاف سازی، تسهیل امور، آمارگیری، حذف حق الزحمه مشاوران املاک و کنترل قیمت اجاره بها، سامانه خودکار را راه اندازی کرده است. در فاز دوم قرار است قراردادهای خرید و فروش ملک وارد سامانه ثبت خود شود. همچنین اتصال پلتفرم ها و سایت های فروش املاک به این سامانه در دستور کار قرار گرفته است.
هادی عباسی عسل – معاون وزیر راه و شهرسازی – می گوید با راه اندازی سامانه خود نویسندگی مشاوران املاک بیکار نخواهند بود و فرصت کار خواهند داشت، بلکه باید خدمات خود را ارتقا دهند. افراد می توانند از طریق پورتال مجوز، پروانه ملکی دریافت کرده و کار کنند. اما باید به جایی برسیم که خدمات مشاوران املاک تخصصی شود. در سراسر جهان مشاوران املاک خدمات بسیار حقوقی را به مردم ارائه می دهند. اتحادیه صنف مشاوران املاک لغو نمی شود، اما این سامانه مشوقی برای مشاوران املاک خواهد بود تا خدمات صنفی خود را بهبود بخشند.
بر اساس آخرین آمار ارائه شده توسط مدیر سامانه خودامضا، تعداد قراردادهای ثبت شده در این سامانه از مرز 300 هزار قرارداد عبور کرده است.
به گفته مهدی ساسانی، در نسخه قدیم (سامانه املاک ایران) طی 50 روز اول سال 1402، 117 هزار و 881 قرارداد به ثبت رسیده است. این در حالی است که تعداد قراردادهای ثبت شده در نسخه جدید سامانه ثبت معاملات املاک (با خودنویس) در 50 روز اول سال 1403 به 166 هزار و 263 مورد رسید.
بر این اساس درخواست مالکان و مستاجران برای انعقاد قرارداد اجاره رایگان نسبت به سال گذشته ۴۱ درصد افزایش داشته است. پیش نیاز ثبت قرارداد اجاره در این سامانه، ثبت ملک مورد نظر در سامانه املاک و مستغلات است. برای استفاده از تسهیلات سپرده مسکن نیز ارائه کد رهگیری قرارداد اخذ شده از سامانه خود امضا الزامی است.