پرونده مسمومیت سریالی مدارس دخترانه قم بدون رسیدگی بسته می شود؟

معمای مسمومیت دختران دانش آموز در قم با اظهارنظر معاون وزیر بهداشت تا حدودی روشن شد و شواهد اولیه حاکی از آن است که این مورد نیز جزو موارد اقدامات تروریستی گروه های تندرو اصولگرا است. اما آیا این پرونده نیز به سرنوشت پرونده های قبلی دچار خواهد شد؟

مسئولیت طلاب قم

گره مسمومیت های سریالی دانش آموزان قم کشف شد و این مسمومیت ها یک اقدام تروریستی تشخیص داده شد. یونس پناهی، معاون پژوهش و فناوری وزارت بهداشت در نشست خبری در مشهد مقدس راز مسمومیت مدارس دخترانه قم را فاش کرد و گفت: پس از مسمومیت های پی در پی مشخص شد که مردم همه چیز را مدرسه می خواهند. به ویژه مدارس دخترانه تعطیل شود.

گزارش 24 پیش از این اتفاق به تغییر رویکرد برخی مسئولان در پی انتشار بیانیه ای از سوی گروه موسوم به «فداییان ولایت» اشاره کرد. این گروه در شبنمای مذکور مدعی شده اند که تحصیل دختران حرام مطابق با امام زمان است و مدارس دخترانه ایران باید تعطیل شود. مسئولان و نمایندگان استان قم که در روزهای ابتدایی مسمومیت های سریالی مدارس دخترانه استان اعلام کرده بودند این مسمومیت ها عمدی و احتمالاً مربوط به امنیت و تروریسم بوده است، پس از انتشار شبانه نامه ای توسط یک نفر، ناگهان تغییر رویکرد دادند. گروه موسوم به «زائران ولایت» در تلگرام و مسمومیت هایی که آن را ناشی از «بیماری زمینه ای»، «فوبیا» و «افزایش» نامیدند.

اکنون پس از اظهارات معاون وزیر بهداشت، موضوع روشن شده و انتظار می رود که مسئولین این حادثه معرفی و محاکمه شوند. اما سابقه برخورد با چنین حوادثی نشان می دهد که این انتظار به دور از منطق است.

محمدتقی فاضل میبدی روز یکشنبه با شبکه شرق گفت و گو کرد و در آن گفتگو از گروهی به نام هزاره نام برد. وی گفت: این گروه و ایدئولوژی معتقدند دختران نباید درس بخوانند یا در نهایت باید درس بخوانند [مقطع] آنها باید در کلاس سوم دبستان درس بخوانند.

اولین واکنش به مصاحبه فاضل میبدی توسط خبرگزاری ایرنا منتشر شد. این خبرگزاری با فاضل میبدی گفتگو کرده و اظهارات قبلی وی را تکذیب کرده است. در موردی دیگر خبرگزاری ایرنا سراغ پدر دانش آموز قمی رفت که به تازگی دختر 11 ساله خود را از دست داده است. این خبرگزاری در مصاحبه با پدر این دانش آموز تلاش کرد ارتباط مرگ وی با مسمومیت های سریالی در مدارس قم را تکذیب کند.

جلال رشیدی کوچی، رئیس کمیته حراست کمیسیون و شوراهای کشور با اشاره به مسمومیت سریالی دانش‌آموزان در قم و چند شهر دیگر به ایسنا گفت: با توجه به صحبت‌هایی که با رئیس کمیسیون داخلی کشور انجام شد، به زودی کمیسیون تحقیقاتی در کمیسیون داخلی کشور تشکیل می شود تا این موضوع را پیگیری و ابعاد آن را روشن کند.

عدم پاسخگویی مسئولان استان قم به پرونده مسمومیت دانش آموزان

در حال حاضر به گفته مسئولان استانی، وزارت اطلاعات وارد مشکل مسمومیت سریالی مدارس قم شده است و ستاد پدافند غیرعامل و ستاد مدیریت بحران استان قم مسئولیت پیگیری این موضوع را بر عهده دارند. اروجی، رئیس ستاد مدیریت بحران استان قم، در خصوص آخرین وضعیت این پرونده به رویداد۲۴ پاسخی نداد و پاسخگویی به این موضوع را «سخنگوی استاندار» بر عهده گرفت. متقیان، رئیس پدافند غیرعامل استان قم نیز پاسخ مشابهی به رویداد۲۴ داده اما مسئول این پاسخ را «سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی قم» خوانده است. متقیال به سوال رویداد۲۴ درباره نگرانی مردم و رسانه ها در مورد نظارت و فرار از مسئولیت کمیسیون بعدی پاسخی نداد و گفت: هرکس مسئولیت خود را دارد.

این انکارها و شانه خالی کردن از مسئولیت چیز جدیدی نیست. ماجرای گروه های افراطی تصادفی در چهار دهه اخیر کمتر از مسمومیت سریالی مدارس دخترانه به دلایل فسیلی نیست و به نظر می رسد نباید انتظار پایان متفاوتی برای این پرونده داشت.

سال 1392 برای اصفهانی ها سال تلخی بود. هنوز آثار ضربه های ناشی از آن سال در دختران اصفهانی وجود دارد و صدای موتور و پاشیدن آب می تواند آنها را تا مرز سکته کند. دلیل این ترس اسیدپاشی پی در پی به صورت زنان به دلیل رعایت نکردن حجاب است. در جریان این اسیدپاشی ها حداقل 15 دختر مورد حمله قرار گرفتند و یکی از آنها جان باخت. پس از مدتی مشخص شد که این اسیدپاشی ها تصادفی نبوده و جنبه «تروریستی» داشته است. ابعاد این حادثه زمانی مشخص شد که یکی از شهروندان اصفهانی از دریافت پیامک دو هفته قبل از شروع اسیدپاشی ها خبر داد. این شهروند اصفهانی گفت: مدت ها قبل از شروع اسیدپاشی به مدت 2 هفته پیامکی با مضمون «به صورت بی حجابان اسید پاشیده می شود» به تلفن همراه شهروندان اصفهانی ارسال می شد. .

همزمانی اسیدپاشی ها و افزایش هشدارهای سخنرانان و برخی گروه ها در زمینه «برخورد با بدخواهان» قابل توجه تلقی می شود. از سوی دیگر دو تن از روحانیون استان اصفهان پس از هفته ها سکوت، تلویحاً تایید کردند که اسیدپاشی های اخیر در شهر اصفهان مربوط به امر به معروف و نهی از منکر است.

سناریوی مقابله با اسیدپاشی های سریالی در اصفهان شباهتی به سناریوی حوادث اخیر قم ندارد. در این حادثه پس از مدتی تکذیب ارتباط اسیدپاشی و نهی از منکر (تکذیب نمایندگان مجلس و «غلو» خواندن اقدامات رسانه ها در پیگیری موضوع مدارس قم)، تهدید و برخورد با لینک دهندگان. اسیدپاشی علیه «فرمان قابل توجه» و اسرائیل و انگلیس را به دست داشتن در حادثه اسیدپاشی متهم کرد.

بیش از 8 سال از این حادثه می گذرد و با وجود شواهد و مدارک فراوان و دریافت پیامک از عاملان حادثه و در دسترس بودن تصاویر دوربین های مداربسته در صورت اسیدپاشی، هنوز کسی در ارتباط با این اسیدپاشی ها دستگیر نشده است. آزمایشی برایش نبود..

کشتار محفلیان در کرمان

کشتار باند کرمان نمونه جالبی از عدم رسیدگی به پرونده های مرتبط با گروه های تندرو است. در سال 1381 در اقدامی عجیب 5 شهروند کرمانی کشته شدند. قاتلان در بازجویی ها از شنیدن صحبت های یکی از روحانیون یاد می کنند و او را عامل اقدام خود می دانند. آنها به سخنان آیت الله مصباح یزدی اشاره داشتند که فرمودند: اگر شخصی خلاف شرع کرد، مؤمنان موظفند به او تذکر دهند و در مرحله بعد موظفند او را به پلیس معرفی کنند و اگر بعد از آن چندین بار به این نتیجه می رسند که پلیس و دستگاه قضایی نیز این افراد را مجازات نمی کنند، می توانند خودشان وارد عمل شوند و متخلفان را به سزای اعمالشان برسانند».

البته پس از این ماجرا، آیت الله مصباح یزدی با ارسال نامه ای به دادگاه، صدور فتوا را تکذیب کرد; اما توضیح داد که سخنان او در کرمان «نسخه از منابع معتبر فقهی» است.

قاتلان در چند مرحله به اعدام محکوم شدند، اما این پرونده در سال 1376 با اعلام به اصطلاح «رضایت والدین» بسته شد. چهره خندان قاتلان در دادگاه در حالی که با لباس شخصی ظاهر می شوند (بدون لباس زندان) یکی از تصاویر ماندگار رسانه ای ایران است.

زندگی عادی قاتل سعید حجاریان

همچنین ماجرای ترور سعید حجاریان، مغز متفکر اصلاحات و عضو سابق شورای شهر تهران در 31 اسفند 1378 و همچنین رویکرد برخورد با تروریست است. سعید اصغر با شلیک تفنگ ماکاروف از ناحیه صورت سعید خاجاریان را کشت. هاجریان به طرز معجزه آسایی از این ترور جان سالم به در برد، اما گلوله سعید اصغر تاثیرات جبران ناپذیری بر زندگی او گذاشت.

سعید حجاریان 15 سال بعد در مصاحبه ای نقش سعید اصغر در قتل او را یک محرک دانست و گفت: «من معتقدم سعید اصغر ربطی به قتل من نداشت.» اصغر تنها عامل این قتل بود. «این کسانی هستند که ماشه را فشار داده اند. اصغر به ۱۵ سال حبس محکوم شد اما پس از گذشت کمتر از یک سال مورد عفو قرار گرفت و از زندان آزاد شد.