دومین سفر ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران به روسیه صبح پنجشنبه انجام شد. رئیس جمهور ایران در بدو ورود رایزی و پس از استقبال الکساندر نواک، معاون نخست وزیر و سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه در فرودگاه بین المللی ونوکوا مسکو، با ولادیمیر پوتین همتای روس خود در کاخ کرملین دیدار کرد. به گزارش ایسنا، ابراهیم رئیسی در دیدار با رئیس جمهور روسیه ضمن ابراز خرسندی از روابط رو به رشد دو کشور، همکاری با روسیه را در راستای سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران مهم دانست.
رئیس جمهور با اشاره به همکاری های خوب ایران و روسیه در حوزه انرژی، کشاورزی و شرکت های دانش بنیان، بر فراهم شدن زمینه برای برداشتن گام های موثرتر در توسعه همکاری ها به نفع دو کشور و دو ملت تاکید کرد. رئیسی در بخشی دیگر از سخنان خود به حوادث غزه پرداخت و جنایات اسرائیل علیه ساکنان بی دفاع غزه را نسل کشی و جنایت علیه بشریت توصیف کرد که با حمایت آمریکا و کشورهای غربی و یا با سکوت و بی تفاوتی سازمان های بین المللی مواجه شد. و سازمان های مدعی حقوق بشر که به گفته رئیس جمهور ایران، این امر نشان دهنده ناکارآمدی آنهاست.
رئیسی خواستار توقف هر چه سریعتر بمباران و جنایت علیه فلسطینیان در غزه به عنوان مهمترین دغدغه امروز جهان شد. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با ابراز خرسندی از سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به مسکو، گفت: روابط دو کشور در بهترین سطح است و ما معتقدیم که با حمایت رهبر معظم انقلاب. انقلاب در ایران، این روابط گسترده تر و پویاتر خواهد شد. رئیس جمهور روسیه استقبال چشمگیر تجار روسی از نمایشگاه های ایران و رشد 20 درصدی مبادلات تجاری دو کشور با گردش مالی پنج میلیارد دلاری در یک سال گذشته را نشان از عزم تهران- مسکو برای افتتاح یک نمایشگاه جدید ارزیابی کرد. فصل روابط است و افزود: پروژه های حمل و نقل جاده ای و ریلی در حال پیشرفت است و اتفاقات خوبی بین دو کشور در حال رخ دادن است و همکاری های قبلی ایران و روسیه در بخش انرژی شرایط رو به رشدی دارد. پوتین همچنین با اشاره به اشتراک نظر دو کشور در خصوص مسائل منطقه، بحث و تبادل نظر در مورد فلسطین و غزه را یکی از محورهای گفتگوهای دوجانبه ایران و روسیه عنوان کرد.
پس از دیدار دوجانبه ابراهیم رئیسی و ولادیمیر پوتین، هیئت های عالی رتبه اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران و روسیه در نشستی مشترک پیرامون موضوعات مورد علاقه گفت وگو و تبادل نظر کردند. در این نشست که با حضور وزرای امور خارجه، راه و شهرسازی، نفت، رئیس سازمان انرژی اتمی و رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همتایان روسی برگزار شد، کشورها در حضور روسای جمهور دو کشور در خصوص موضوعات دوجانبه و مورد توافق از جمله حوزه انرژی، بانک و پول، حمل و نقل و کشاورزی بحث و تبادل نظر کردند و ابتکارات جدیدی برای تسریع در اجرای توافقات انجام شده پیشنهاد شد. .
روایت های متفاوت از دیدار سه ساعته رئیسی و پوتین
یکی از موضوعات مهم سفر رئیسی به مسکو، دیدار سه ساعته روسای جمهور ایران و روسیه است. در همین راستا، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین، دیروز (جمعه) به جمع بندی دیدار رئیسی و پوتین پرداخت و مذاکرات روسای جمهور روسیه و ایران در مسکو را که در طیف وسیعی از موضوعات مختلف بود، بسیار هدفمند ارزیابی کرد. مسائل خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از پسکوف گفت: «مذاکرات مفصلی بیش از دو ساعت انجام شد و وزیران درباره کشورهای خود صحبت کردند و به تفصیل بحث کردند که مشکلات چیست، در کدام حوزه هستند، چه راه حل هایی وجود دارد و چه باید کرد. آنها برای تسریع در توسعه و همکاری گفتگو و مشورت کردند. بنابراین مذاکرات بسیار متمرکزی انجام شد. سخنگوی کرملین همچنین گفت: در این مذاکرات موضوع تعامل و همکاری با اوپک و تصمیمات اتخاذ شده در اوپک نیز مطرح شد.
در عین حال حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به رایزنی و گفتگوی پنج ساعته روسای جمهور ایران و روسیه در مسکو، بخش مهمی از مذاکرات را بر مسئله فلسطین به گزارش ایسنا، حسین امیرعبدلاخیان در شبکه اجتماعی ایکس در گزارشی از سفر یک روزه ابراهیم رئیسی به مسکو و دیدار روسای جمهور ایران و روسیه نوشت: پنجشنبه 25 آذر 1402/ طی سفری کوتاه، مذاکرات و مذاکرات نشست کاری مهم روسای جمهور ایران و روسیه در کرملین مسکو پنج ساعت به طول انجامید. بخش مهمی از مذاکرات بر مسئله فلسطین متمرکز بود. طرفین بر لزوم توقف فوری جنگ و نسل کشی در غزه و کرانه باختری، توقف مهاجرت اجباری غزه و بازگشایی فوری مرز رفح برای ارسال کمک های بشردوستانه گسترده به سراسر غزه تاکید کردند. روسیه در حال بررسی ابتکار عمل است.” امیر عبدالخیان نوشت: در ادامه این نشست روابط دوجانبه از جمله مسائل بانکی و پولی، ترانزیت، راه آهن، همکاری در نیروگاه ها، کشاورزی، انرژی، علوم، علوم دانشگاهی، فناوری، گردشگری، صنعت… و همکاری های منطقه ای و بین المللی مورد بررسی قرار گرفت. مورد بررسی و پیگرد قانونی قرار می گیرد.» دو رئیس جمهور منصوب شدند. محمد جمشیدی، معاون سیاسی ابراهیم رئیسی نیز در شبکه اجتماعی ایکس به تشریح اتفاقات دیدار سه ساعته روسای جمهور ایران و روسیه پرداخت و نوشت: «در دیدار شخصی سه ساعته آقایان رئیسی و پوتین روسای جمهور ایران و روسیه، بحث های مفصل و بسیار مفیدی در خصوص همکاری های دوجانبه و اجرای منطقه غزه محور انجام شد.دکتر رئیسی با یادآوری تجربه موفق همکاری در منطقه، ابتکاراتی را پیشنهاد کرد و مقرر شد دو طرف در راستای اهداف و اقدامات با یکدیگر همکاری کنند.
البته واشنگتن در واکنش به سفر رایضی به مسکو تعبیر دیگری از حضور رئیس جمهور ایران در روسیه دارد و بر روابط دفاعی و نظامی مسکو و تهران تاکید می کند; همچنین جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در جریان سفر رئیس جمهور به روسیه در نشست خبری با خبرنگاران با اشاره به روابط دفاعی دو کشور (ایران و روسیه) گفت: ما این روابط را نگران کننده و رو به رشد می دانیم. رابطه تحت ما یک نظر داریم. از سوی دیگر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به سفر رئیس جمهور ایران به روسیه گفت که بارها شاهد تلاش ایران و روسیه برای دور زدن تحریم ها بوده ایم.
با این حال، چند ساعت قبل از دیدار روسای جمهور ایران و روسیه، ولادیمیر پوتین با شرکت در نشست اقتصادی و سرمایه گذاری که توسط بانک وی تی پی روسیه در مسکو برگزار شد، اعلام کرد که قصد دارد با ایرانی خود درباره پیشرفت کریدور بین المللی شمال-جنوب گفتگو کند. رئیسی همچنین صبح پنجشنبه قبل از عزیمت به روسیه گفت: اراده دو کشور برای تکمیل کریدور شمال – جنوب یکی از محورهای مذاکرات برای انجام این کار مشترک در این سفر خواهد بود. ارتباط ترانزیتی کشورهای اروپای شمالی و روسیه از طریق ایران به کشورهای اقیانوس هند، خلیج فارس و جنوب آسیا. پوتین البته پیش از میزبانی رئیسی، روز چهارشنبه در دو سفر کوتاه به منطقه به امارات و عربستان سعودی رفت و با سران این دو کشور درباره مسائل دوجانبه، اقتصادی و منطقه ای گفت وگو کرد.
ناگفته نماند که به نظر می رسد نتیجه دیدار رایضی با پوتین بیشتر بر رویدادهای منطقه از زمان آغاز جنگ بین حماس و اسرائیل متمرکز بوده است. از آنجایی که ابراهیم رئیسی که حوالی ساعت 3 بامداد روز گذشته به تهران بازگشته بود، طی سخنانی به تشریح نتایج این سفر و بررسی و پیگیری تفاهم نامه های دو کشور در حوزه اقتصادی و تجاری و همچنین بحث و تبادل نظر پرداخت. وی با اشاره به آخرین وضعیت غزه، بر لزوم توقف فوری آن تاکید کرد و حملات و رفع محاصره آن منطقه را یکی از مهمترین محورهای دیدار خود با پوتین خواند.