روز جدید در حالی که یکی از نمایندگان اتاق کشاورزی در اتاق بازرگانی ایران گمانه زنی مبنی بر پرداخت حدود 300 هزار تن از این یارانه به هر خانوار را مطرح کرده بود، برخی کارشناسان نسبت به حجم این طرح و تاثیرات پرداخت نقدی مستقیم بر یک خانوار واکنش نشان دادند. کارت
موضوع پرداخت یارانه گوشت و مرغ دهک های اول تا ششم جامعه در روزهای اخیر از سوی تعدادی از نمایندگان مجلس و اعضای کمیسیون تلفیق مطرح شده است.
در حالی که یکی از نمایندگان اتاق کشاورزی در اتاق بازرگانی ایران گمانه زنی مبنی بر پرداخت حدود 300 هزار تن از این یارانه به هر خانوار را مطرح کرده بود، برخی کارشناسان نظرات متفاوتی را در خصوص حجم طرح و آثار نقدی مستقیم بیان کردند. پرداخت به کارت بانکی سرپرست خانوار رایگان نیست.
یارانه نقدی مستقیم فقط اثر تورمی دارد
علی عسگر نجاری (معاون اجرایی خانه کارگر استان زنجان) در واکنش به تصمیم احتمالی دولت پیشنهادی مجلس، گفت: به نظر می رسد پس از حذف ارز 4200 تومانی بین مجلس و دولت در اجرای طرح ناهماهنگی وجود داشته باشد. مشخص است که چه بخشی از این کار کارشناسی باید انجام شود، تا چه حد و تا چه حد. نه تعداد دهک ها و نه حجم پرداختی های دولت در این زمینه مشخص نشده است.
این فعال صنفی با تاکید بر اخبار ضد و نقیض مسئولان و تاثیر روانی این نابسامانی بر جامعه، ادامه داد: اگر اصل بر حمایت از اقشار فرودست و آسیب پذیر باشد، اگر در این زمینه کارشناسی شود، دولت می تواند به این موضوع مراجعه کند. بازار و مافیای دلالان برای توزیع گوشت، این امر می تواند با پرداخت کوپن موثر باشد. اما وقتی دولت مستقیماً به سرپرستان خانوار پول می دهد و کارت جداگانه صادر نمی کند، دقیقاً بدون نظارت بر بازار تورم است. با توجه به اینکه یکی از معاونان رئیس جمهور رسماً افزایش قیمت را با افزایش 57 درصدی دستمزد کارگران توجیه کرد، این به معنای آماده کردن جامعه برای مقاومت دولت در برابر تورم کوبنده نیست.
نجاری گفت: در شرایطی هستیم که بسیاری از کارگران شرکت ها با پیام مدیران مبنی بر لغو کلیه ساعات اضافه کاری به دلیل افزایش حقوق از فروردین ماه امسال مواجه شده اند. و این سیاست های دولت بدون نظر اقتصاددانان منتقد و انجام این محاسبات راه به جایی نمی برد.
معاون اجرایی خانه کارگر زنجان در پاسخ به بحث رقم مطرح شده از سوی اعضای اتاق بازرگانی و احتمال پرداخت رقم 250 تا 300 هزار تنی، گفت: با وجود تورم و قیمت گوشت در سال جاری. این ارقام با خانوارها ارتباط دارد. هر چقدر هم که این مبلغ ناچیز به نظر برسد، اما دولت ها نمی دانند که کارگران اغلب نمی توانند این مقدار را وارد بازار گوشت کنند و می توانند از این پول برای تهیه نان و تخم مرغ و حتی حمل و نقل آن استفاده کنند. به همین دلیل به نظر می رسد دولت از اثرات تورمی این اقدام بر اقتصاد و وضعیت مالی خود اطلاعی ندارد.
وی با تاکید بر اینکه پرداخت این مبالغ برای تهیه گوشت از جمله پرداخت کمتر از 700 هزار گوجه فرنگی به عنوان حق مسکن اقدامی صوری و نمایشی برای حل مشکل است. آقای احمدی نژاد اکنون در دوره ریاست جمهوری خود 7000 تن هزینه دارد و در نهایت به زمان بستگی دارد و ارقامی مانند 300 یا حتی 500000 تن در آینده نزدیک ارزش چندانی نخواهد داشت.
نجاری در پایان خاطرنشان کرد: از هر دولتی که قصد کمک به اقشار پایین جامعه و کارگران را داشته باشد حمایت می کنیم و گرایش های سیاسی را وارد این بحث نمی کنیم اما به شرطی که اقدامات خودنمایی نباشد.
دولت به جای یارانه دادن به مردم به کشاورزان یارانه می دهد
آلبرت بوگوزیان (استاد اقتصاد دانشگاه تهران و پژوهشگر اقتصادی) در پاسخ به اقدام پیشنهادی مجلس با بیان اینکه «اصل در اقتصاد ایران کنترل قیمت هاست» گفت: و جلوگیری از کنترل قیمت ها توسط مافیا و دلالان در این حوزه. ، این اقدام دولت چندان موثر نخواهد بود.
وی با بیان اینکه افزایش قیمت تمام شده دام و طیور افزایش یافته و بر قیمت ها تاثیر گذاشته است، گفت: دولت باید تلاش کند تا بازار را رها نکند و با اقداماتی مانند یارانه دوباره اقدامات تورمی انجام ندهد.
بزیان با تاکید بر اینکه “این اقدام تاثیری بر معیشت اقشار آسیب پذیر نخواهد داشت”، افزود: با توجه به اظهارات اخیر شخص رئیس جمهور در خصوص پرداخت یارانه به دولت احمدی نژاد، خود دولت باید به این نتیجه برسد که این اقدام تنها تحمیل یک اقدام مالی جدید و بی نتیجه است. بار دولت است
وی در پایان ابراز امیدواری کرد: امیدواریم دولت جلوی این اقدام را بگیرد و به خود کشاورزان یارانه بدهد. معمولا در دنیا برای کنترل بازار و بهبود شرایط زندگی در شرایط سخت، یارانه به تولیدکننده برای کاهش هزینه ها داده می شود و این کار را با نظارت همه جانبه تولیدکنندگان برای مصرف مناسب انجام می دهند، اما در ایران این سیاست به صورت نقدی مستقیم است. فراتر از فرآیند توزیع کاربرگ های الکترونیکی، همواره آثار تورمی نیز داشته است که در نهایت بر ضد آن بوده است. ما تعجب می کنیم که چرا به مشاوران کشوری مسائل بدیهی مسئولین یادآوری نمی شود و باید در این مورد فکر جدی تری کرد.
میزان بار مالی دولت از اجرای سیاست یارانه گوشت
توجه به موضوع یارانه نقدی در شرایطی بسیار حائز اهمیت است که در شهریورماه سال گذشته وزیر کار در گفت و گو با یکی از خبرگزاری ها عملا سیاست یارانه نقدی را رد و آن را بی فایده خواند. وی در پایان خاطرنشان کرد: این چرخه معیوب باعث ایجاد کسری دائمی بودجه در صندوق های دولتی و تامین اجتماعی می شود و در نهایت باید از هیچ درآمدزایی کنیم و با این چرخه همیشه باید به دنبال آن باشیم. بیایید تورم را کنترل کنیم!
وی با اذعان به اینکه پرداخت یارانه نقدی تاثیری در رفاه ندارد، تاکید کرد: افراد ثروتمند نباید از این یارانه ها بهره مند شوند. اکنون که دولت هفت دهم کمک گیرندگان را برای اجرای این طرح هدایت کرده است، بار مالی این طرح چقدر باید باشد؟
اگر در بهترین و کمترین حالت برای دولت جمعیت تنها شش دهک حدود 60 میلیون نفر (که در واقع بسیار بیشتر از این رقم است) دریافت ماهیانه 300 هزار تن برای هر سرپرست خانوار حداقل مورد پرداختی است. ضرب و تقسیم ساده بیش از 18 تریلیون تن در ماه و رقمی در حدود 220 تریلیون تن در سال را شامل می شود.
یعنی در حالی که خود مجلس به دولت دستور داده است با توجه به رفع 4200 تن، حدود 250 هزار میلیارد تن برای جبران کل کمبود مردم اختصاص دهد. اکنون با توجه به رقم 220 هزار تنی یارانه گوشت، تنها 30 هزار میلیارد تن از این رقم پیشنهادی مجلس برای سایر کالاهای اساسی مانند دارو و حبوبات باقی مانده تا بین مردم توزیع شود. در واقع برای اجرای مصوبه مجلس مبنی بر حفظ قیمت کالاها در حدود شهریور 1400، دولت تنها 30 هزار میلیارد تن جیب در سال دارد که هم از انتقال غلات و هم دارو حمایت کند! “
با این حال، باید دید تزریق مستقیم همین مقدار یارانه انبوه چه تأثیری مستقیم بر جامعه خواهد داشت. این رقم چندین برابر یارانه 45 هزار تنی است که خود آثار تورمی قابل توجهی بر اقتصاد آن زمان داشت.