آیا سهام عدالت به پنج میلیون نفر باقی مانده واگذار می شود؟

با انتشار سهام عدالت در اردیبهشت ماه 1399 و قیمت قابل توجه آن دسته از سهام متاثر از وضعیت آن روزهای بازار سرمایه، بحث شامل شدن یا نشدن سهام عدالت شدت گرفت. در حالی که طبق آمار حدود 49 میلیون نفر مشمول سهام عدالت هستند، همواره صدای اعتراضی به گوش می رسد که چرا با وجود اینکه جزو دهک های کم درآمد هستند چرا مشمول این اقدامات نمی شوند.

به هر حال دولت دوازدهم کار خود را به پایان رساند تا اینکه اعلام شد ثبت سهام عدالت به پایان رسیده و امکان پذیرش موضوع جدید وجود ندارد. در دولت جدید هنوز هیچ یک از مسئولان توزیع سهام عدالت بین بازماندگان را تایید نکرده اند. حتی حسین گربان زاده، رئیس سازمان خصوصی سازی نیز در گفت و گوی اخیر خود گفته است که هنوز تصمیمی در خصوص ثبت بقایای دادگستری صورت نگرفته است.

وی افزود: تعامل بین سازمان خصوصی سازی و وزارت رفاه وجود دارد و تا زمانی که به جمع بندی برسیم و به طور رسمی به مردم اعلام کنیم جلساتی برگزار می شود.

قربانزاده در پاسخ به این سوال که آیا منابعی برای توزیع سهام عدالت بین بازماندگان تخصیص داده شده است، گفت: تخصیص منابع باید مورد توجه قرار گیرد چرا که در قانون بودجه وظایف دیگری نیز وجود دارد. در مجموع 200 هزار میلیارد تن بدهی در قانون بودجه برای فروش سهام وجود دارد و باید بررسی شود که کدام یک در اولویت است. رئیس سازمان خصوصی سازی همچنین درباره تعداد بازماندگان نیز گفت: تعداد آنها هنوز مشخص نیست.

چهار تا پنج میلیون بقایای عدالت

با این حال، مانند دو سال گذشته، نمایندگان پارلمان اروپا نیز به همان اندازه در مورد تخصیص سهام عدالت به باقیمانده‌ها سخن گفتند. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بورس و اوراق بهادار، محمدرضا پورابراهیمی در برنامه تلویزیونی با موضوع «تكلیف قانونی باقیمانده سهام قضایی» گفت: افراد تحت پوشش كمیته امداد، كمیسیون بهزیستی، رزمندگان، ایثارگران، فصلی. کارگران و غیره از دریافت این سهام محروم شدند. کمیسیون اقتصادی مجلس یازدهم این موضوع را در دستور کار قرار داد و پس از بررسی و برگزاری جلسات مشترک با دولت، ظرفیت این واگذاری را ایجاد کرد.

وی ادامه داد: ظرفیت آن به اندازه ای است که بتوان با اولویت های تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی به چهار تا پنج میلیون نگاه کرد و مابقی را اضافه کرد. سقف آن تا 20 میلیون است، اما البته با نزدیک شدن به پایان، «می شنویم که اولویت های ما در حال کاهش است یا ممکن است سهم ما از سهام تغییر کند.

مخالفت دولت قبل به دلیل کمبود منابع

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: در مجموع گفتیم واگذاری انجام شود، تصویب شد اما دولت قبل مخالفت کرد و اعلام کرد که منابع لازم را ندارد. در نهایت با تغییر دولت نامه ای به رئیس جمهور ارسال کردم که با توجه به تصمیم کمیسیون و تمهیدات در این خصوص، این واگذاری در ابتدای دولت صورت گیرد. رئیس جمهور آن را به سازمان برنامه و وزارت اقتصاد ارسال کرد و طی بررسی هایی که در نیمه دوم سال گذشته داشتیم، بودجه به اطلاع عموم رسید و یک پیشنهاد کلی در آنجا مطرح شد.

پورابراهیمی افزود: دولت در سال جاری بر اساس قانون بودجه موظف است نسبت به رهاشدگان اعم از مشمولان کمک های اجتماعی، کمیته امداد و کلیه افرادی که واجد شرایط اعمال عادلانه هستند و هیچگونه دریافتی دریافت نکرده اند در اولویت قرار گیرد. دلیل باشد، حتی کسانی که سهام عدالت آنها صادر شده است.

چه تعداد از اعضای کمیته مددکاری و رفاه اجتماعی باید در عدالت سهامدار شوند؟

وی افزود: بر اساس آمار حدود یک میلیون و 300 هزار نفر تحت پوشش کمیته امداد هستند که سهام قانونی دریافت نمی کنند و بر اساس این قانون باید سهام به آنها واگذار شود. علاوه بر این، حدود 2.3 میلیون نفر تحت پوشش مزایای اجتماعی هستند. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسئولیت مهمی بر عهده دارد و در صورت عدم ارائه بانک اطلاعاتی در اختیار وزارت اقتصاد، شناسایی افراد غیر از مشمولان کمیته مددکاری، رفاه اجتماعی و معلولان امکان پذیر نخواهد بود.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: مردم در مرحله اول که اولویت اصلی ما هستند حدود چهار تا پنج میلیون نفر هستند. اولویت بعدی افرادی هستند که مشمول نیستند، اما طبق قانون از قبل تعیین شده و بر اساس اطلاعاتی که دارایی، درآمد و شرایط زندگی آنها را مشخص می کند، باید در همان کارگروه تخصصی که قانون تعیین می کند، شناسایی علمی شود.

جایگاه بقایای عدالت در قانون بودجه شرکت می کند

به گفته پورابراهیمی، به نظر می رسد مجلس مصمم به تعیین تکلیف است. اما مهمترین نکته در ثبت نام بازماندگان منابع مورد نیاز است. زیرا این سهام باید بین ذینفعان سهم دولت تقسیم شود. لازم به ذکر است که دولت در بودجه امسال افزایش چندانی در هزینه ها نداشته و تمرکز خود را از تضمین فروش اوراق بهادار به سمت مالیات و البته نفت معطوف کرده است. همانطور که طبق آمار منتشر شده در پیش نویس قانون، واگذاری دارایی های مالی برای سال 1401 299 میلیارد تن مورد بررسی قرار گرفت که نسبت به سال 1400 که بیش از 427 میلیارد تن است، 30 درصد کاهش داشته است. البته جدول نهایی هنوز منتشر نشده است.

تنها نکته ای که در مورد سهام عدالت در قانون بودجه آمده است در تبصره دو این قانون آمده است: دولت موظف است در هر بازار مشمول گروه هایی از سهام باقی مانده دولت یا شرکت های دولتی در بنگاه های قابل واگذاری استفاده کند. (1) و (2) ماده (2) قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مورد واگذاری سهام عدالت به مشمولان کمیته معاونت امام خمینی (ره) مددجویان. سازمان بهزیستی و کلیه افراد واجد شرایط طبق قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی.