آیا ماجرای ادامه رقابت های نفتی / اختلافات داخلی اصولگرایان با استیضاح جواد اوجی به پایان می رسد؟

دولت ابراهیم رئیسی نوروز 1401 را بدون تلفات و بدون ترک کابینه جشن می گیرد. این در حالی است که نمایندگان اقشار مختلف هر هفته یکی از وزرا را برای استیضاح منصوب می کردند که اکثراً اقتصاددان بود و پس از چندین جلسه خصوصی و جدی، کار به گوش وزیر هم نرسید. آخرین مورد مربوط به هفته جاری بود که مالک الشریعه، سخنگوی نماینده تهران نزدیک به زاکانی در توییتر خود از درخواست استیضاح وزیر نفت خبر داد.

شریعت می نویسد: «ما به دولت اعتماد داریم و به آن زمان کافی برای حل مشکلات اقتصادی می دهیم. اما برخلاف شایعه سازی و تقلب و سرنخ گرفتن از بنیانگذاران شرایط کنونی، این خط قرمز ماست. «استیضاح آقای اوجی وزیر نفت را پس از بررسی بودجه ثبت خواهم کرد.

مشخص نیست دقیقاً چه کسی مالک شریعت را «بنیانگذار وضع موجود» می نامد. تاکنون تیم های مختلفی در وزارت نفت نفوذ کرده اند. از جمله تیم مسعود میرکاظمی که در آن چهره هایی چون محسن هژسته مهر، مرتضی شهمیرزایی، مجید چگینی، عبدالحسین بیات، علیرضا زیگامی و جلیل سالاری حضور دارند که این روزها نبض وزارت نفت را در دست دارند. پیش از این شهمیرزایی مدیر بازرسی این وزارتخانه بود که اکنون به عنوان مدیرکل صنایع پتروشیمی کشور منصوب شده است و مجید چگینی نیز سرپرست وزارت نفت بسیج بود که اکنون مدیرکل شرکت ملی گاز ایران است.

علاوه بر این بیژن زنگنه سال هاست که تیم خود را در وزارت نفت دارد و برخی از آنها همچنان در بدنه این وزارتخانه حضور دارند که البته نه در دولت اصلی و نه نفوذی در وزارتخانه دارند. رستم قاسمی در مدت دو سال مسئولیت خود موفق شد تیمی نزدیک به خود در وزارت تشکیل دهد و خود در انتخابات هیئت دولت به عنوان وزیر معرفی شد و در آخرین لحظات جواد اوجی به جای او نماینده شد. سعید جلیلی نیز از جمله چهره هایی است که با توجه به سمتی که دارد، نفوذ خوبی در وزارت نفت دارد. اما مشخص نیست منظور دقیقاً چه کسی مالک الشریعه است که یکی از چهره های نزدیک به زاکانی است.

ناظران حوادث مجلس می دانند که وقتی مسعود فیاضی، برادر همسر زاکانی نتوانست به وزارت آموزش و پرورش برود، اختلافات میان جناح های مختلف مجلس و شهردار فعلی تهران، علیرضا، آشکار شد. تاجگردون که صلاحیتش با کاندیداتوری مجلس رد شد، به پنهانی بودن دلایل واقعی استیضاح وزیر نفت اشاره کرد و در پاسخ به مالک الشریعه نوشت: «شما باید شفافیت پس از بودجه را تایید می کردید. چه شد که استیضاح اوجی وسط آمد؟ …»

البته این استیضاح مخالفت های جدی در مجلس نیز دارد و ممکن است مانند تهدیدات قبلی مجلس انقلاب کنار گذاشته شود. هادی بیگی نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس یازدهم، گفت: «وزارت نفت در ماه‌های اخیر عملکرد خوبی داشته و هیچ‌وقت اینقدر در جریان انقلاب نبوده است. برای اولین بار پس از انقلاب، جریان انقلابی حاکمیت نفت را در دست گرفت، در مقابل دشمنی که به هر طریقی سعی در توقف این جریان دارد، نباید روحیه آنها از بین برود.

اگرچه استیضاح اوجی چندان مورد استقبال نمایندگان مجلس نیست، اما رسانه های محافظه کار آشکارا از عملکرد اوجی ناراضی هستند. باشگاه خبرنگاران جوان در خبری می نویسد: «وزارت نفت یکی پس از دیگری متضرر شده و این وزارتخانه به نوعی روایت در فضای مجازی و رسانه ها تبدیل شده است. از استخدام غیرقانونی دختر نماینده گرگان در مجلس و لغو کار او تا حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت و بروز نقص فنی در پالایشگاه شازند! اسناد محرمانه حقوق و مزایای پیام پایین انور مشاور و مدیرکل وزارت نفت منتشر شده است و منتشرکنندگان این اسناد مدعی هستند که حتی فعالیت وی در وزارت نفت اساساً مغایر با قانون بوده است. حقوق 32 میلیون تن هر ماه دریافت کنید.

فارس نیوز در گزارشی تفصیلی که در دیگر رسانه‌های اصولگرا بازنشر شد، نوشت: در مجموع 10 موضوع کلیدی و مهم در صنعت نفت ایران را می‌توان تعریف کرد که وزارت نفت یا اصلا به آن‌ها پرداخته و یا تنها به چند مورد اشاره کرده است. موضع کوتاه بود و اقدام عملی صورت نگرفت و یا اقدامات وزارت نفت خلاف تکلیف قانونی این نهاد بود».

مدتی پیش محسن هژسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، از «یافتن بازارهای جدید برای فروش نفت» صحبت کرد که منظورش صادرات نفت به اروپا بود. البته خبر صادرات نفت به اروپا با تصمیم نهادهای بالادستی به وضوح با مخالفت مواجه شد و به همین دلیل این قسمت از خبر توسط ایرنا حذف و فشار بر تیم اوجی افزایش یافت. انتقادها این بود که در بحبوحه جنگ نفتی روسیه و غرب بر سر بحران اوکراین، وزارت نفت ایران آمادگی خود را برای تامین نیازهای نفتی اروپا اعلام کرده است. اصولگرایان به دلیل این موضع معتقد بودند که هژسته مهر نمی تواند روابط بین الملل را درک کند و به همین دلیل در موقعیتی قرار دارد که مناسب او نیست.

از سوی دیگر جواد اوجی نیز با مشکل بزرگی مواجه شد. او برای حفظ سمت خود مجبور به اعطای سمت های رهبری به جناح های مختلف سیاسی حاضر در وزارت نفت شد و همین امر دست او را بر روی تصمیم گیری یکسان در این وزارتخانه بسته بود. نمونه آن بازداشت نمایندگان با استخدام دختر یکی از نمایندگان بود که البته با فشار افکار عمومی مجبور به تغییر نظر شد. در مثالی دیگر، پیام کمتر انور از چهره های غیرنفتی به دلیل نزدیکی او به سعید جلیلی با وزارت نفت است. همچنین چهار سازمان بزرگ وزارت نفت پیش از این نیز به نزدیکان مسعود میرکاظمی، رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه مراجعه کرده اند. در این راستا دلایل استیضاح ویر نفت و استفاده از «بنیانگذاران وضع موجود» را نه در سران دولت روحانی یا سران اصلاح طلبان، بلکه در دعواهای سیاسی و اختلافات داخلی اصولگرایان باید جستجو کرد. ; اختلافاتی که احتمالاً منجر به برکناری یک یا چند مدیر از چهار مدیر (توزیع و پالایش، شرکت ملی نفت، پتروشیمی و شرکت ملی گاز) و انتصاب مدیر نزدیک به کشور بحرانی می شود و در صورتی که اوجی نباشد. قبول شد، حتی و استیضاح وزیر نفت تمام شود.