روز جدید دولت های پس از انقلاب اعم از اصلاح طلب، اصولگرا و اعتدال همواره تلاش کرده اند تا برای جبران کسری بودجه، قیمت ها را افزایش دهند و مابه التفاوت را به حساب مردم واریز کنند. این تصمیم نتیجه ای جز تورم مارپیچ نداشته است. دولت سیزدهم در سال اول کار خود اصلاح قیمت حامل های انرژی را آغاز نکرد، بلکه قیمت کالاهای اساسی را افزایش داد و شرط مجلس برای اجرای این طرح، دادن کاتالوگ الکترونیکی و بازگرداندن قیمت ها بود. شهریور 1400. اکنون دولت نه تنها این قانون را اجرا نمی کند، بلکه در لایحه ای خواستار تغییر برنامه بودجه شده است، در همین راستا ستاره صبح با دکتر هادی حکشنش، استاد اقتصاد گفت و گو کرد. می توانید در زیر بخوانید:
آیا با قانون مجلس امکان برگشت قیمت ها به شهریور 1400 وجود دارد یا خیر؟
بازگشت قیمت ها به شهریور 1400 اگرچه قانون و مصوبه مجلس است، اما چنین اتفاقی از نظر اقتصادی امکان پذیر نیست، مگر اینکه شوک مثبتی به اقتصاد وارد شود، بازگشت قیمت ها به شهریور 1400 تنها در صورتی امکان پذیر است که تحریم ها برداشته شده و دولت شروع به واردات انبوه کالا می کند.
قیمت تمام شده تولید کالا در تابستان 1401 با تابستان 1400 متفاوت بوده و در تابستان امسال دستمزد کارگران به عنوان یکی از هزینه های تولیدکننده نسبت به تابستان سال گذشته افزایش یافته است و علاوه بر دستمزد، سایر خام نیز بوده است. مواد نیز در قیمت افزایش یافت. امکان افزایش هزینه برای ما وجود ندارد اما می توان انتظار داشت که قیمت محصول تغییر نکند. بنابراین افزایش هزینه های تولید باعث افزایش قیمت ها می شود. علاوه بر این مشکلات، تقاضا در گذشته بیش از عرضه بوده است.بنابراین می توان نتیجه گرفت که ممکن است قیمت بازگردد.در شرایط فعلی تا شهریور 1400 وجود ندارد.
به نظر شما اگر پرداخت یارانه های 300 و 400 هزار تومانی ادامه پیدا کند، تورم و نقدینگی افزایش نمی یابد؟
تورم 12 درصدی خرداد امسال تورم بی سابقه ای بود، تورم یک ماه خرداد بالاتر از تورم سالانه بسیاری از کشورهای جهان بود و قطعا کاهش این تورم کار آسانی نخواهد بود. این تصور غلط در دولت وجود داشت که حذف ارز ترجیحی تنها 4 قلم کالا را افزایش می دهد. کالاها افزایش یافته است.
آیا می توان با روند فعلی از افزایش تورم جلوگیری کرد؟
تورم مارپیچ در اقتصاد ایران وجود دارد. در سال های پس از انقلاب قیمت بنزین تقریباً 16 تا 17 برابر شد، اما پس از چند سال مجدداً باید قیمت بنزین افزایش می یافت. بنابراین وقتی قیمت ارز و بنزین هر چند سال یکبار تغییر می کند، نشان می دهد که تعدیل قیمت یک کالا بدون تعدیل ساختار پولی و مالی کشور جوابگوی اقتصاد کشور نیست، آگاهی از قیمت زمانی نتیجه مثبت می دهد که سیاست گذاری اقتصادی باشد. از نظر علمی معتبر زمانی که نرخ رشد نقدینگی و پایه پولی دو رقمی باشد، اما رشد اقتصادی در سطح 2 تا 3 درصد باشد (به استثنای چند سال در دهه 90)، تناسبی بین این دو وجود ندارد، بنابراین اقتصاد از تورم دو رقمی رنج می برند تورم دو رقمی یعنی هر چند سال یکبار دولت باید قیمت را تعدیل کند تا زمانی که تصمیمات قاطع و ساختاری اتخاذ نشود این روند ادامه خواهد داشت.
به نظر شما تصمیم دولت برای کنترل تورم و اجرای قانون مجلس چیست؟
از سال 89 که موضوع هدفمندی یارانه ها مطرح شد، طبق ماده 3 قانون پنج ساله چهارم قرار نبود پرداخت یارانه ها دائمی باشد.
قصد دولت و مجلس پرداخت یارانه نقدی نبوده است. پرداخت یارانه 300 و 400 هزار تومانی برای روزگاری بود که مردم می توانند روزهای سخت را تحمل کنند. دولت باید به فکر اصلاح زیرساخت ها بود. زندگی مردم وابسته به حقوق نیست یارانه پولی باید اصلاحات ساختاری انجام شود. البته در همه کشورها بخش کوچکی از دهک درآمدها نیاز به حمایت دولتی دارد و این مشکل در کشورهای ما نیز وجود دارد و ایرادی ندارد اما پرداخت یارانه 90 درصد جمعیت کشور نمی تواند. دائمی باشد منابع پرداخت کمک های نقدی در دولت ها همواره با مشکل مواجه بوده است و از آنجایی که بودجه دولت سقف دارد، در نتیجه دولت ها با کسری بودجه مواجه هستند و مجبور به استقراض می شوند. بالا می رود.