روز جدید تصدی 10 ماهه علیرضا زاکانی باعث شد تا اعضای شورا با صراحت بیشتری از عملکرد او انتقاد کنند. انتقاد از Threats به حدی افزایش یافته که برخی حتی از احتمال اخراج او صحبت می کنند. اما آیا چنین چیزی ممکن است؟
علیرضا زاکانی سال گذشته به دلیل تغییر عجیب در قانون با مدرک تحصیلی نامرتبط به عنوان شهردار تهران انتخاب شد. در واقع انتخاب زاکانی به عنوان شهردار بهای کاندیداتوری وی در انتخابات ریاست جمهوری به عنوان پوششی برای ابراهیم رئیسی بود.
اصولگرایان معتقد بودند که زاکانی مرد اعدامی است و همین برای آوردن او به شهرداری تهران حتی با تغییر قانون کافی است اما اکنون پس از گذشت 10 ماه از حضور وی انتقادات شهروندان و فعالان سیاسی به گوش اعضا رسیده است. شورای شهر و به استثنای چند نفر از تیم شهدا و زائران که به هیچ وجه مخالف او و عملکردش نیستند، بقیه صداها به گوش می رسد. این سوال روزهای مختلفی را در شورای ششم ایجاد کرد. اعضای شورا که در ورودی شهردار سکوت کردند و در پایان «احسن احسن کننان» او را راه انداختند، مدتی است که از کارنامه زاکانی انتقاد می کنند. یکشنبه هفته جاری با صراحتی غیرقابل پیش بینی با شهردار تهران صحبت کردند.
اعضای منتقد و پرسشگر که این بار به معاونان سابق شهرداری تهران ختم نشد و تعداد آنها بیشتر بود، از شهردار سوال و کارشناسی کردند و این در حالی بود که پرویز سروری، صمیمی ترین دوست زاکانی در شورای شهر و نایب رئیس شورا می توانست شرایط را تحمل کند و به همه گفت. او به اجبار در مقابل شهردار سکوت کرد.
انتقاد شورای شهر از زاکانی موضوعات مختلفی را شامل می شد. ناصر امانی منتقد زاکانی معتقد است شهردار نه برنامه ای ارائه کرد و نه گزارشی از عملکرد خود به شورا داد. به گفته امانی زاکانی تعداد زیادی از برنامه ها را خدشه دار و نیمه تمام کرد: شهردار تهران به جای آسیب رساندن به 100 برنامه و موفق نشدن هیچ کدام، بهتر است 30 درصد از مشکلات اولویت دار تهران را حل کند.
اما ناصر امانی تنها کسی نبود که از عملکرد زاکانی انتقاد کرد. حبیب کاشانی، یکی دیگر از اعضای شورا، حتی با انتقاد از اینکه زاقانی روی سکوی نماز جمعه اجرا داشته است، گفت: «آقای زاقانی قبلاً در نماز جمعه این سخنان را بیان کرده بودند، اما جای سوال است که کجا دیده است. آنها را در عمل عملی این کلمات.» آیا ممکن است؟
مهم ترین انتقادات به عملکرد زاکانی به ماجرای پرداخت حقوق در خرداد بازمی گردد که حبیب کاشانی فاش کرد شهرداری تهران به جای درآمدزایی، زمین بیت المال را برای پرداخت حقوق فروخته است! وی خطاب به زاکانی گفت: گزارش مالی فروردین و اردیبهشت 3270 میلیارد تومان است و شما 6000 میلیارد تومان کسری دارید و برای حقوق خرداد ساختمان و زمین شرکت را به مبلغ 1600 میلیارد تومان فروخته اید. و من پیش بینی می کنم در ماه های آینده با این رویه قطعا شهر را به آفتاب حتی شهروند و حتی همشهری خواهیم فروخت و باید برنامه ریزی کنیم و اگر نتوانیم درآمد داشته باشیم. در یک ربع سال، که سال اوج است، نمی‌توانیم رویاهایی را که در ذهن داریم محقق کنیم.»
جالب اینجا بود که علیرضا زاکانی با حضور در یک برنامه تلویزیونی موضوع فروش زمین بیت المال را برای پرداخت حقوق مطرح نکرد و شناسایی نقاط کور شهرداری را راه حل خود برای درآمدزایی معرفی کرد. حالا با افشاگری کاشانی این اظهارات تاسف بارتر خواهد بود.
یکی دیگر از منتقدان زاکانی تکشاری هاشمی است که می گوید شکاف آماری شدیدی بین شهردار تهران و معاونان شهردار وجود دارد. در بحث ارائه ارائه و گزارش کار نیز به آن اشاره شد. تشری گفت: هفته گذشته معاون شهردار در مورد ورود 50 اتوبوس دست دوم صحبت کرد اما اکنون شهردار می گوید این موضوع به ما ربطی ندارد و شهردار می گوید قرارداد 220 مربی با مپنا بسته شده است. ، اما معاون وی برای 155 واگن و “نکات آموزشی متفاوت و متضاد برای روش های مشکوک” گفت.
مهدی اهراریان، رئیس کمیسیون حقوقی و نظارت، ظاهراً از رعایت نشدن شأن شهرداری تهران در مدیریت شهری انتقاد کرده است. به گفته اهاریان، مدیریت زاکانی «گدایی» است و «آقای فلان وزارتخانه یا فلان سازمان به شهرداری کمک کنند».
زاکانی در روز اول با 18 رای به عنوان شهردار انتخاب شد، یعنی در ابتدا 3 مخالف در شورا وجود داشت و اکنون این تعداد به طور محسوسی در حال افزایش است. با این حال، با وجود اینکه منتقدان زاکانی یکی پس از دیگری در حال افزایش هستند، او طرفداران سرسختی نیز دارد. حامیانی که توانستند انتخاب کلیباف را برای شهردار شدن رد کنند و زاکانی را کرسی بهشت کنند. پرویز سروری از جمله حامیانی بود که حتی از همکارانش به خاطر حمایت از زاکانی انتقاد کرد و با لحنی محکم به آنها اولتیماتوم داد که سکوت کنند: «یعنی گزارش شهردار تهران هیچ نکته مثبتی نداشت و نمی دانم. دوستان چگونه تعامل بین شهرداری را می خواهند. و نصیحت را تعریف کنید؟
حقیقت این است که وقتی تخصص جای خود را به جناح بندی می دهد، تشکیل جلسه و تجلیل از فرمانده یکی از اقدامات اصلی شهردار محسوب می شود و منتقدان محکوم به سیاه نمایی می شوند. در چنین شرایطی است که به جای عملکرد، ترازنامه ایجاد می شود و گزارش عملکرد ارائه می شود که وجود خارجی ندارد. مثلا ساخت 1250 هکتار فضای سبز و جنگل در هشت ماه! آماری برابر با یک ششم احداث مناطق سبز در کل تاریخ تهران!
برخی بر این باورند که انتقادات آنقدر افزایش می یابد که بعید نیست تا چند ماه دیگر حتی همین اعضای حامی زاکانی مجبور به ایجاد تغییراتی در بدنه شهرداری شوند و برخی دیگر حتی بخواهند پوشش زاکانی را در همان دولت پرداخت کنند. نه در شهرداری به همین دلیل بحث حضور وی در دولت و به ویژه در وزارت کار را مطرح کردند. سوالی که مهدی چمران به آن اعتراض کرد و آن را شایعه خواند.
تجربه نشان می دهد که روابط سیاسی و روابط جناحی در ایران آنقدر قوی است که زاکانی ضعیفتر از زاکانی آنها را حفظ کرده و تشویق کرده است! اما آنچه بیشتر محتمل است این است که احتمال تمدید حضور زاکانی برای یک دوره دیگر بسیار کم است. در این مناسبت تنها باید شاهد باشیم که رهبری شهر چگونه روز به روز سرمایه های نامناسب بیشتری را به دست افراد بعدی می سپارد.