روز جدید وی گفت: ما به طور کلی به مذاکرات خوشبین هستیم. ما معتقدیم که مذاکرات باید ادامه یابد تا زمانی که به نقطه خوبی برسیم و تضمین کنیم که توافق خوبی وجود دارد.»
حسین امیرعبدالهیان وزیر امور خارجه به فایننشال تایمز انگلیس گفت: ما چند هفته است که با دولت جدید مذاکره می کنیم. آنچه در مذاکرات وین برای ما مهم است، لغو تحریم های یکجانبه آمریکا و بازگشت همه کشورها به تعهدات نهایی است. به نظر من یک تفاوت اساسی بین هیئت جمهوری اسلامی ایران و کشورهای غربی وجود دارد و آن این است که هیئت جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا با ابتکار و جدیت و برنامه مدون پای میز مذاکره آمدند. آخرین مذاکرات وین
وی ادامه داد: یکی از مشکلاتی که در این مدت با آن مواجه هستیم این است که طرف مقابل ابتکار جدی ندارد. حتی گاهی شک می کنیم که آیا کشورهای غربی واقعاً به دنبال توافق هستند یا خیر. آیا واقعا کشورهای غربی بر اساس قطعنامه 2231 شورای امنیت به دنبال رفع تحریم ها علیه ایران هستند یا تنها یک نگرانی دارند و آن برنامه صلح آمیز هسته ای ایران است و در این زمینه فقط می خواهند به نگرانی های خود بپردازند؟ ما حتی بارها در جریان مذاکرات به آنها گفته‌ایم که اگر می‌خواهید نگرانی‌های خود را در مورد برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران کاهش دهید، باید نگرانی‌های ما را در مورد تحریم‌هایی که باید در برجام لغو می‌شد، برطرف کنید. اتفاق دیگری در این زمینه افتاد و آن این بود که راب مالی، نماینده ایالات متحده آمریکا از طریق تبادل غیر کاغذی وارد مذاکرات شد.
وی گفت: طرف آمریکایی بارها به ما گفته است که رئیس جمهور آمریکا حسن نیت دارد و آنها به دنبال توافق هستند و زمان زیادی برای رسیدن به آن توافق ندارند. به آنها گفته ایم و تکرار می کنیم که ما هم به دنبال توافق خوب هستیم. ما نیز از یک توافق خوب در اسرع وقت استقبال می کنیم، اما این توافق باید شامل حقوق مردم ایران باشد.
به گفته وی، این توافق خوب به نظر ما باید شامل تمام تحریم هایی باشد که در سال 2015 توافق شد تا برداشته شود و به برجام معروف شود. امروز که صحبت می کنیم، پیشرفت هایی در مذاکرات حاصل شده است، اما هر آنچه که باید در چارچوب برجام به دست آوریم، محقق نشده است.
امیر عبداللهیان افزود: قسمت مربوط به تعهدات طرف ایرانی به صورت یک فرمول ریاضی مشخص است. بسیار واضح است که ما باید چه کار کنیم و اقدامات ما چگونه آزمایش خواهد شد. این کار از طریق آژانس انجام خواهد شد، بنابراین طرف مقابل نمی تواند نگران باشد، اما ما همچنان نگران هستیم. اول از همه، ما نگران گارانتی هستیم. طرف آمریکایی هنوز تضمین قوی به ما ارائه نمی دهد. آقای راب مالی، حتی با نقض قوانین بین‌المللی، اظهار می‌دارد که ما نمی‌توانیم دولت بعدی ایالات متحده را متعهد کنیم که به تعهداتی که ما متعهد به انجام آن هستیم پایبند باشد. می دانید که این خلاف قوانین بین المللی است. این با حقوق مسلم مندرج در متون حقوقی بین المللی در تضاد است.
وی گفت: بر اساس قوانین بین المللی، حتی اگر یک دولت یاغی یا برانداز در کشوری روی کار بیاید، آن دولت باید به تعهدات بین المللی دولت و دولت های قبلی آن کشور عمل کند. بنابراین اصلاً برای ما قابل قبول نیست که طرف آمریکایی بگوید با شما قراردادی می بندیم که تا پایان این دولت اعتبار دارد. می گویند حتی برای اعتبار آن تا پایان این دولت یکسری شرایط، حواشی و محدودیت هایی وجود دارد. با این حال، ما در میز مذاکره پیشرفت هایی داشته ایم و امیدوارم این پیشرفت ها به توافق خوبی منجر شود. واقع گرایی در غرب می تواند برای دستیابی به این توافق خوب حیاتی باشد.
امیر عبداللهیان ادامه داد: ما قطعاً علاقه مندیم که مذاکراتمان به لغو کامل تحریم ها منجر شود، اما به طور واقع بینانه، چارچوب تحریمی که در این دور از مذاکرات موسوم به مذاکرات وین، با هدف رفع هر دو کشور 1+5 و لغو تحریم ها صورت می گیرد. نماینده اتحادیه اروپا تاکید می کند که تحریم هایی که باید در سال 2015 توسط شورای امنیت سازمان ملل و سند شورای امنیت سازمان ملل لغو می شد، باید برداشته شود. در عین حال، تمامی تحریم های یکجانبه اعمال شده علیه افراد و نهادها در جمهوری اسلامی ایران در دوره ترامپ باید لغو شود.
وی ادامه داد: در مذاکراتی که تاکنون با طرف های دیگر در وین داشته ایم، آنها تنها لغو بخشی از تحریم ها را در دوره ترامپ می پذیرند که این موضوع مانع از منافع اقتصادی ما از برجام می شود. این تمام چیزی نیست که ما به دنبال آن هستیم. تحریم یکجانبه، ظالمانه و نادرست اشخاص حقیقی و حقوقی در ایران به دلیل برخی ادعاها مانند برنامه موشکی ایران، مشکلات منطقه ای یا مسائل حقوق بشری توسط ترامپ غیرقابل قبول است و زمانی که ما در تعهدات کلیدی هستیم، طبیعی است. ما در مورد همه چیز مربوط به تولید بیش از حد اورانیوم غنی شده و سانتریفیوژها توافق داریم و هر کاری که انجام می دهیم، انتظار داریم که وظیفه دولت آمریکا فراتر از دوران ترامپ باشد. این یکی از چالش هایی است که در حال حاضر روی میز وین قرار دارد.
وی ضمانت را یکی از بحث ها و چالش های بزرگ ایران بر سر میز مذاکره عنوان کرد و گفت: معتقدیم کشورهای دیگر باید ضمانت هایی به ما بدهند. این تضمین ها باید توسط طرف آمریکایی و سه کشور اروپایی علیه جمهوری اسلامی ایران به شدت نشان داده شود. اولین سطح تضمین، ضمانت سیاسی است. به ما گفته می شود که اظهارات جو بایدن در اجلاس اخیر G7، که در آن متعهد شد، می تواند یک تضمین قوی سیاسی باشد.
وزیر امور خارجه کشورمان افزود: به طور کلی در افکار عمومی ملت ایران به دلیل خروج آمریکایی ها از برجام و عدم تمایل کشورهای غربی، سخنان رئیس جمهور کشوری مانند آمریکا نیست. به عنوان ضمانت قابل قبول است.» حدود دو هفته و نیم باید در مجلس برای مذاکرات وین با نمایندگان مردم پاسخ می‌دادم. شاید این تعهد قوی نباشد، اما اعتماد سیاسی همچنان سطحی از اطمینان طرف آمریکایی است. و جزئیات این مذاکرات در وین انجام شد.
وی افزود: ضمانت های قانونی نیز برای ما مهم است. طرف آمریکایی از طریق میانجی اتحادیه اروپا در اسناد و مکاتبات غیررسمی که ارسال می کند به ما تاکید می کند که به هیچ وجه قادر به پذیرش این توافق در کنگره نیست. برای ما تضمین حقوقی طرف آمریکایی و طرف غربی هم مهم است. من حتی به همکارم دکتر باقری گفتم که در مذاکرات می توانند به احزاب غربی بگویند اگر در مجلس خود نمی توانید این توافق را به صورت قانونی بپذیرید، حداقل در مجلس کشورتان یا رئیس مجلس احزاب حزبی. در مذاکرات ما می توانند تعهد سیاسی خود را به این توافق اعلام کنند و به اجرای توافق برجام بازگردند.
وی گفت: به هر حال کشور مقابل یعنی آمریکا و سه کشور اروپایی ابتکار مشخصی در زمینه ضمانت های قانونی ندارند. امیدواریم واقع بین باشند. زیرا ما به سطح جدی ضمانت نیاز داریم.
وزیر امور خارجه افزود: در جلسه هفته گذشته مجلس دیدم که برخی از نمایندگان ما پیگیر این موضوع هستند که مجلس قانونی را تصویب کند که این بار اگر یکی از احزاب برجام از تعهدات خود عدول کرد، می توانیم بر اساس آن یک مدل ماشه، اجازه دهید فوراً به غنی سازی برگردیم، در هر سطحی که مجلس دولت را ملزم کند. این می تواند مسائل را پیچیده کند. بنابراین به نفع سایر طرف ها است که در موضوع ضمانت واقع بینانه عمل کنند و ابتکارات و اقدامات را مطابق با قوانین بین المللی به میز مذاکره بیاورند.
امیر عبداللهیان در بخشی دیگر از این گفتگو گفت: آمریکایی ها پیام های زیادی به ما می دهند تا مستقیم با ما صحبت کنند. آخرین پاسخ ما به آمریکایی ها و میانجی هایی که آمدند این بود که هرگونه گفتگو، تماس و مذاکره با آمریکا برای دولت من بسیار گران تمام می شود. ما آماده ورود به روند مذاکرات مستقیم با آمریکا بدون چشم انداز روشن و قوی برای دستیابی به یک توافق خوب با تضمین پایدار نیستیم. ما از طریق واسطه ها به آمریکایی ها گفتیم که اگر نیت واقعی دارید، قبل از هر گفت و گو و تماس و ابتکار عملی و ملموس، باید چند قدم عملی در میدان بردارید. مثلاً مقداری از پول های بلوکه شده ما باید وارد بانک های خارجی شود یا بخشی از تحریم های اعمال شده علیه ایران با دستور اجرایی رئیس جمهور فقط با حسن نیت لغو شود تا باور کنیم حرف هایی که آمریکایی ها می زنند قابل اجرا است. و اراده قوی برای اجرای آن دارند.
وی ادامه داد: همچنین این میز مذاکره است که مسیر تصمیمات بعدی ما را مشخص می کند. اما در کل، ما خوشبین هستیم. طرف مقابل با شوک دادن و استفاده از دیپلماسی سعی دارد بازی ما را با زمان محدود کند و بگوید که شما وقت را تلف می کنید و باید هر چه زودتر به توافق برسید اما معتقدیم به نقطه خوبی نخواهیم رسید و نمی شویم. در دسترس باش. مطمئن نباشید که توافق خوبی وجود دارد، مذاکرات باید ادامه یابد.
به گفته وی، اینکه چه زمانی به این توافق خوب برسیم بستگی به طرف مقابل دارد. آمریکا مسئول اصلی این فضای تحریمی علیه جمهوری اسلامی ایران است و آمریکا باید در عمل نشان دهد که آیا واقعا به دنبال یک توافق خوب و قابل قبول دوجانبه است که منافع جمهوری اسلامی ایران را در برجام کاملا تامین کند یا خیر.