با توجه به آمار و نگاهی گذرا به وضعیت نسل جوان و دیالوگ های روزمره آنها می توان دریافت که میزان مهاجرت یا انگیزه آن افزایش چشمگیری داشته است. به ویژه افزایش این تعداد در بین نسل جوان و نیروی کار فعال به دلیل کمبود این افراد و تمرکز بر کاهش انگیزه مهاجرت از طریق افزایش جاذبه های داخلی از جمله در زمینه اقتصادی، می تواند روند مهاجرت را کاهش دهد.
دکتر شهلا کاظمی جمعیت شناس درباره افزایش مهاجرت در سال گذشته و دلایل آن گفت: به طور معمول آمار مهاجرتی خاصی نداریم و آمار فعلی بر اساس افرادی است که خیلی دقیق نیستند. آمار دقیقی از مهاجرت های داخلی نداریم. این در حالی است که طبق مشاهدات ما، مهاجرت در سال گذشته افزایش یافته است.
وی افزود: وقتی مهاجرت مطالعه می شود دو عامل وجود دارد، یک سری عوامل دافعه در مبدأ و یک سری عوامل جذاب در مقصد. عموما مهاجرت های خارجی اگر از طریق بورسیه و اشتغال زایی انجام شود به دلیل جذابیت مقصد است. اگر فردی به دلیل مشکلات داخلی از جمله مسائل سیاسی و اقتصادی و چالش های اجتماعی از جمله مخالفت های خانوادگی وطن را ترک کند، به دلیل عوامل دفع کننده مبدا مهاجرت کرده است.
این کارشناس ادامه داد: بسیاری از دانش آموزانی که مهاجرت کرده اند به ما می گویند که به دلیل کیفیت پایین آموزش محلی مهاجرت کرده اند. اکثر کسانی که خانوادگی می روند به خاطر مسائل دافعه می روند. در ابتدا، آسیب های اجتماعی بالا و محدودیت های اقتصادی، بسیاری از افرادی که می توانند مهاجرت کنند، این کار را انجام می دهند. بخش آسیب زا این موضوع پناهندگانی است که با قایق مهاجرت می کنند.
وی در ادامه در خصوص طیف مهاجرت افزود: از نظر جامعه خودمان آسیب شناسی مهاجرت عمدتاً مربوط به قشر تحصیلکرده است یعنی کسانی که سال ها کشور برای آنها سرمایه گذاری کرده است به دلیل بیکاری مهاجرت می کنند و این برای دولت بسیار مضر است، بحث جوانی جمعیت هم مطرح است، وقتی جوان ها می روند ساختار سنی جامعه به هم می خورد و زاد و ولد کاهش می یابد. از نظر مردم ممکن است طرف خارج از کشور جذب آن کشور نشود و دچار فقر و گاهی افسردگی شود و یا در صورت جذب دوست داشته باشند به کشور خود بازگردند.
کاظمی پور گفت: سال هاست که می گوییم فرهنگ در ایران دچار مشکل است. ما نمی توانیم با بهتر کردن کشور هویت کودکی را که در مدارس و دانشگاه های ایران هویت ضعیفی داشت، برگردانیم. بیشترین تلاش ما باید این باشد که شرایطی فراهم کنیم که جوانانی که آنجا هستند بیرون نروند. جلوگیری از این است که به آنها دلیلی برای امید به آینده بدهیم، نه بستن مرزها.