یک کارشناس فناوری اطلاعات در زمینه مهاجرت استارتاپی بیان می کند که سایر مسائل به جایی رسیده است که جریان مهاجرت از حالت شخصی به مهاجرت استارتاپی و تجاری در حال تبدیل شدن است. بسیاری از آنها به کشورهای همسایه مهاجرت کرده و تیم های خود را در آنجا راه اندازی کرده اند و در خارج از مرزهای کشور نیز فعالیت هایی انجام می شود.
محمدرضا کلاناوی در پاسخ به این سوال که آیا امکان روشن شدن اینترنت در کلاس های درس در کشور وجود دارد، گفت: این اتفاقی است که سال ها بدعت بوده است. در زمانی که ISPها از دو ارائه دهنده بالادستی پهنای باند دریافت می کردند و ترافیک مشترکین خود را بین این دو ارائه دهنده بر اساس نوع مشتری و اهمیت خدماتشان تغییر می دادند. البته، در آن زمان، سیاست های کنترل و مدیریت حملات اینترنتی نیز شاهدی بر تبعیض مدیریت ترافیک مشتری بود. اما موضوعی که اخیراً کلاس اینترنت نامیده شده است، ابتدا با انتشار آیین نامه حمایت از مشاغل آزاد مطرح شد.
وی با تاکید بر اینکه تصویب آیین نامه مذکور به شهریور ماه بازمی گردد، افزود: اگر این آیین نامه در همان زمان ابلاغ می شد، شاید چنین تصوری ایجاد نمی شد، اما به دلیل همزمانی با محدودیت های اخیر اینترنت، شبهه وجود اینترنت طبقاتی از سوی برخی فعالان مطرح شده است. حداقل نیاز یک فریلنسر دسترسی به اینترنت پرسرعت و باکیفیت است که بتواند به راحتی و در مکان های مختلف خدمات مناسبی را به مشتریان خود ارائه دهد. اما وقتی با محدودیت‌های اینترنت مواجه شدیم، تفسیرها از آن بند متفاوت شد و به جایی رسیدیم که دولت می‌خواهد اینترنت را طبقه‌بندی کند، اگر این معیار نباشد.»
رئیس سازمان خدمات فناوری اطلاعات ادامه داد: در یک جمله هدف اصلی این مقاله تنها بهره مندی فریلنسرها از خدمات اینترنتی مناسب است نه موضوع ارائه اینترنت طبقه بندی شده که البته به نظر می رسد جای خود را با جدیدتری گرفته است. موضوع این موضوع که اخیرا بر اساس اعلام یکی از اتحادیه ها مبنی بر ارائه اینترنت بدون فیلتر به اعضای خود وارد فاز جدیدی شده است. البته کلاس اینترنت محسوب نمی شود و بیشتر به کلاس VPN تعبیر می شود.
کلانوی خاطرنشان کرد: به هر حال این سوال مطرح و شنیده شده است، اما نمی دانیم شکل گرفته است یا نه؟ آیا ساختار فیلتر تغییر می کند یا خیر؟ اینها مواردی است که باید توسط دست اندرکاران این موضوع روشن شود. در هر صورت موضع ما روشن است و تغییری نکرده و چیزی جز دسترسی رایگان به اینترنت و توسعه زیرساخت های مربوطه برای همه اقشار جامعه نیست.»
وی درباره مهاجرت استارتاپی نیز گفت: مسائل دیگر به جایی رسیده است که جریان مهاجرت از حالت شخصی به مهاجرت استارتاپی و تجاری تبدیل می شود. بسیاری به کشورهای همسایه مهاجرت کرده و تیم های خود را در آنجا مستقر کرده اند و فعالیت هایی در خارج از مرزهای کشور انجام می شود.»
کالانوی همچنین درباره مزیت کشورهای همسایه برای استارت آپ ها گفت: اگر چند ماه گذشته را در نظر بگیریم، تفاوت محسوس است. هم از نظر سطح دسترسی به اینترنت و هم ابزارهایی که کسب و کارها برای انجام کارهای روزمره خود به آن نیاز دارند، دلایل مهاجرت به کشورهای همسایه مانند ترکیه و امارات است.
این فعال فناوری اطلاعات ادامه داد: تعدادی از شرکت ها تنها به دلیل دسترسی به اینترنت رایگان و ابزار مورد نیاز خود، تیم های فنی خود را حتی در هتل های کشورهای همسایه مستقر کرده اند. این بدان معنی است که هزینه مسکن تیم های فنی و توسعه با دسترسی آزاد و نامحدود نسبت به هزینه های داخلی کلی مقرون به صرفه تر است. در این راستا می توان به زمان تلف شده در طول روز برای تست فیلترشکن های مختلف برای دسترسی به ابزارها و سیستم های مورد نیاز تیم های فنی و توسعه در مجموعه های مختلف اشاره کرد که بار روانی عظیمی نیز ایجاد می کند. با یک محاسبه ساده می‌توان نتیجه گرفت که صرفه‌جویی در این زمان‌ها چگونه می‌تواند برای کسب‌وکارها مفید باشد و به نتایج قابل قبولی در کسب‌وکارشان منجر شود».
رئیس سازمان خدمات فناوری اطلاعات درباره سایر عوامل موثر بر مهاجرت استارت‌آپ‌ها گفت: عوامل دیگری مانند نوسانات ارز و کاهش ارزش پول ملی نیز می‌تواند کارآفرینان و صاحبان مشاغل را به تجارت خارج از کشور ترجیح دهد. در سالی که حمایت از کارآفرینان و دانش بنیان ها باید رنگ و بوی جدیدی می گرفت، اما در واقع محدودیت اینترنت منجر به تغییر تعریف کلی حمایت، مهاجرت و حتی شکست پروژه های جدید شد.
کالانوی در پاسخ به این سوال که آیا آماری از استارت آپ هایی وجود دارد که شرایط مهاجرت را ندارند و ورشکسته و تعطیل شده اند، گفت: آمار دقیقی نداریم و همچنین از منابع مختلف مانند شبکه های اجتماعی یا اخبار منتشر شده توسط روابط عمومی اطلاعات دریافت می کنیم. از مجموعه‌ها، اما مطمئناً کم نیستند و جای تامل دارد.»