مدیرعامل سازمان بستانه: اگر ما نبودیم، امروز تهران کویر خشکی بود
بحران کم آبی پایتخت به حدی تشدید و جدی شده است که شرکت آبفای استان تهران اعلام کرده تنها 18 درصد از سدهای تهران آب دارند و بنابراین تهرانی ها باید در مصرف آب صرفه جویی کنند. این بحران شورای شهر را بر آن داشت تا شهرداری را موظف کند تا در قالب یک طرح مدیریت عملیاتی بازیافت آب، تمام تلاش خود را برای کنترل مصرف آب در تهران به کار گیرد. اما مدیرعامل باغات شهرداری مدعی است که اگر اقدامات شهرداری برای بررسی وضعیت مصرف آب و منابع آن نبود، امروز تهران به کویر خشک تبدیل می شد!
هشدار قبلی
بر اساس آمار به دست آمده در سال 99 تا 1400 کشور از نظر خشکسالی در 50 سال اخیر رتبه سوم و در سال 1400 تا 1401 از نظر خشکسالی رتبه یازدهم را به خود اختصاص داده است. همچنین آمار سرویس اطلاعات و داده آب کشور نشان می دهد که حجم آب 30 روزه سال آبی 1401 تا 1402 حدود 18.12 میلیارد مترمکعب بوده و شاهد کاهش 14 درصدی میزان آب ورودی به مخازن بوده ایم. نسبت به سال گذشته این بدان معناست که کمبود آب به ویژه در تهران آنقدر جدی است که همین چند روز پیش مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان و خدمات شهری شورای شهر تهران رسما اعلام کرد: سطح آب 5 سد اطراف تهران بسیار کم است و به گفته رئیس سازمان آبفای ما دچار مشکل هستیم و اگر باران نبارد تهران حدود 100 روز آب خواهد داشت. در سدهای اطراف تهران آب وجود ندارد و در پاییز و زمستان با کمبود آب مواجه هستیم که باید برای فصل تابستان و سال های بعد چاره ای اندیشید. پیرهادی همچنین گفت: از دولتمردان می خواهیم در وضعیت سکونت پذیری شهر تهران تجدید نظر کنند زیرا تهران بیش از 10 میلیون نفر را نمی تواند در خود جای دهد.
«کسری» در شورا
این هشدارها در کنار کاهش محسوس بارندگی ها در تهران به حدی جدی است که این بار مدیریت شهری را به اقدام وادار کرده است، زیرا به گفته کارشناسان، بسیاری از آب پایتخت در چرخه آبیاری درختان هدر می رود و هدر می رود. فضاهای سبز. به همین دلیل اعضای شورای اسلامی شهر تهران «درخواست از شهرداری تهران برای ارائه لایحه برنامه عملیاتی احیا و مدیریت بازیافت آب» را در دستور کار خود داشتند. این طرح از شهرداری می‌خواهد در چند مرحله برای صرفه‌جویی در مصرف آب در شهر و آبیاری باغ‌ها و به‌ویژه مدیریت آب‌های سطحی که به راحتی از بین می‌رود تلاش کند. اما اولین چراغ در جریان بررسی این لایحه توسط مهدی چمران، رئیس شورا روشن شد و وی با اشاره به بحرانی بودن وضعیت آب تهران، گفت: اگر بارندگی نداشته باشیم، معلوم نیست چه خواهد شد. وی افزود: وزارت نیرو نیز به طور مرتب دغدغه های خود را در این زمینه اعلام کرده و قرار بود وزیر نیرو امروز به صحن شورا بیاید اما به دلیل کارگاهی که داشتند این اتفاق نیفتاد و آنها به مناسبت دیگری به صحن شورا خواهند آمد.» چمران تاکید کرد: از همان ابتدا باید به گونه ای عمل کنیم که آب پاک به صورت جداگانه جمع آوری شود و نیازی به صرف هزینه برای این آب و استفاده از آن از طریق بازیافت نباشد. از طرفی برای جلوگیری از فرونشست زمین باید آب های سطحی را به داخل زمین نفوذ کنیم. بدون شک حوضه آبریز موضوع مهمی است، آبی که از کوه ها سرازیر می شود در پایین دست به سیل تبدیل می شود. بنابراین باید مدیریت آبخیزداری را جدی بگیریم.
تمام گوشه های صندوق
اما این تنها سخنان اعضای شورا در خصوص کم آبی و لزوم مدیریت مصرف آب توسط شهرداری تهران نبود. مهدی بابایی، رئیس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران نیز در این جلسه به استفاده بهینه از رواناب های سطحی که در لوله ها و کانال ها بوده است، اشاره کرد. تنها اقدامی که در این زمینه انجام شده است به این دلیل است که تصفیه خانه های محلی برای هر موردی ساخته شده است اما متاسفانه برنامه مستندی برای استفاده از پساب وجود ندارد. وی افزود: مهم ترین رویکرد مصرف آب در سازمان پارک ها استفاده از پساب تصفیه خانه های فاضلاب است که رویکرد بسیار مطلوبی است اما نمی توان به سادگی تمام امید خود را به استفاده از این پساب ها محدود کرد زیرا بخش عمده ای از آن تصفیه می شود. کارخانه ها در حاشیه شهر قرار دارند و احداث شبکه آبرسانی از حاشیه شهر به داخل با هزینه های هنگفتی همراه است که در برخی از قسمت ها بسیار زیاد است. لذا بر این اساس طرحی را ارائه کرده ایم که بر اساس آن شهرداری باید اقدامات ویژه ای انجام دهد و سیاست های لازم را در این زمینه انجام دهد. وی همچنین در تشریح تعهدات شهرداری در این زمینه گفت: با توجه به استفاده از پساب و رواناب سطحی باید تمامی دستورالعمل های لازم برای نظارت و کنترل کیفیت آب حاصل از بازیافت متناسب با محیط تهیه و جمع آوری شود. استانداردهای بهداشت و ایمنی شهرداری تهران موظف است با توزیع آب خام از طریق شرکت آب منطقه ای تهران از تامین فاضلاب رایگان شرکت های آبفا و تامین بخشی از آب مورد نیاز پارک جنگلی تهران اطمینان حاصل کند.
سرنوشت آب در باغ ها
در ادامه این نشست، علی محمد مختاری، مدیرعامل سازمان پارک ها و عرصه های سبز شهرداری تهران که مخاطب اصلی این لایحه بود، به تشریح طرح «تعهد شهرداری تهران به ارائه لایحه برنامه عملیاتی احیا و مدیریت» پرداخت. بازیافت آب» و به تاریخچه این طرح اشاره کرد. مجتمع آب خام مناطق سبز شهر تهران از سال 71 شروع به کار کرد و برای این کار سه مشاور استخدام کردیم و در شرایط فعلی شهر تهران حتی به شرکت آب و فاضلاب و شرکت آب و فاضلاب کمک می کنیم. پیش بینی های دقیقی برای شهر تهران انجام شد در ضمن طرح جامع آب خام فضای سبز تهران به طور مرتب به روز می شود و این کار هم اکنون با مشاوران در 14 در حال انجام است و در تهران با کویر مواجه شدیم و فضای سبزی باقی نمانده است. مختاری با اشاره به اینکه در حال حاضر از آب 100 درصد خام برای آبیاری فضای سبز شهر تهران استفاده می کنیم، گفت: چیدمان کوزه. لایت در شهر تهران در دوره چهارم شورا انجام شد. در حال حاضر 133 میلیون مترمکعب آب از چاه ها، 19 میلیون مترمکعب از کانال ها، 12 میلیون مترمکعب از رواناب و هفت میلیون مترمکعب از منابع فاضلاب مصرف می شود، البته میزان مصرف فاضلاب به 14 میلیون مترمکعب افزایش یافته است. و در دو هفته آینده 2.5 میلیون متر مکعب اضافه خواهد شد. بی شک مصرف آب پساب باید به 30 میلیون متر مکعب در سال افزایش یابد.
750 منبع ذخیره آب باران در پارک ها
وی با اشاره به اینکه پنج تصفیه خانه ساخته شده توسط شهرداری به بهره برداری رسیده و چهار تصفیه خانه دیگر نیز در دست ساخت است، گفت: 750 منبع ذخیره آب باران در بوستان های تهران نصب شده است.
در پایان اعضای شورای شهر تهران پس از بحث و بررسی با 18 رأی موافق با طرح «الزام شهرداری تهران به ارائه لایحه برنامه عملیاتی احیاء و مدیریت بازیافت آب» موافقت کردند تا شهرداری برای اجرای آن الزامی شود. اجرای راهکارهای اجرا شده در کوتاه ترین زمان ممکن برای اجرای طرح ساماندهی مصرف آب در هنگام آبیاری باغات و البته راهنمایی و استفاده بهینه و ذخیره سازی آب غیر مزرعه ای در شهرستان. راه حل هایی که می تواند تهران را از بحرانی که در آستانه آن است نجات دهد.