روز جدید وظیفه برنامه هفتم تهیه اخباری بود که روزانه برای توجیه برگزاری جلسه شورا به نحو مقتضی منتشر می شد. اما سوال اینجاست که آیا این مجمع به دنبال فعالیت بیشتر برای بازکردن بن بست اقتصاد کشور است؟
اخیرا یکی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته است که این هفته جلسات مجمع به صورت روزانه برگزار می شود. این در حالی است که قبلاً شورا هر دو هفته یک بار تشکیل جلسه می داد. اما با اکثریت اعضا مقرر شد که تعیین تکلیف برنامه هفتم توسعه در این جلسات به صورت روزانه برگزار شود.
تعیین هدف برنامه هفتم توسعه یکی از موضوعات پشتیبان این مجمع است. اما به نظر می رسد مجمع مصمم است با اجرای این برنامه نقش پررنگ تری در تصمیم گیری های ملی ایفا کند.
حجت الاسلام والمسلمین دری نجف آبادی، عضو شورای تحلیل سیستم با تایید این خبر، برنامه هفتم توسعه را یکی از دغدغه های اصلی اعضای شورای تحلیل سیستم دانست که متاسفانه هنوز به این موضوع رسیدگی نشده است. تعیین شده . تصمیم به برگزاری جلسات روزانه در صحن علنی مجمع با اکثریت اعضا اتخاذ و به تصویب رسید.
از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون شش برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اجرا شده است که هر برنامه پنج سال به طول می انجامد. قرار بود برنامه هفتم توسعه از سال 1400 شروع شود اما با مجوز مجمع تشخیص مصلحت نظام، برنامه ششم یک سال تمدید شد تا دولت و مجلس جدید با هماهنگی مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را بنویسند.
جلسات فشرده در روزهای اخیر
با توجه به اینکه هشتمین دوره مجمع تشخیص مصلحت نظام با پایان دوره پنج ساله خود در تاریخ 23 مرداد ماه سال جاری به پایان می رسد، این تصمیم مهم مجمع در روزهای پایانی این دوره اتخاذ شد.
رهبر معظم انقلاب در حکمی مبنی بر انتصاب اعضای هشتمین دوره مجمع تشخیص مصلحت نظام، با ایجاد تغییراتی از جمله «تنظیم مجموعه سیاست‌های کلی و بازنگری عناوین» و همچنین در فرآیند تعیین و تنظیم آن، “ساماندهی امر به منظور نظارت بر اجرای سیاست ها”، “سازوکار لازم برای ارزیابی کارایی و اثربخشی سیاست ها”، “ایجاد انسجام کامل در ساختار سازمانی و مدیریتی و تمرکز برنامه ها بر اساس آیین نامه های مصوب” و “انعطاف پذیری سازمان ها”. سازماندهی و حذف بخشهای موازی و غیر ضروری در ساختار و محتوای این مجموعه ضروری تشخیص داده شد.
عدم توافق اصولگرایان در مورد عملکرد دولت ریاست جمهوری دولت کارآمد نیست چه نیازی به بیان موارد بدیهی است؟
از این رو برخی معتقدند در حالی که کمتر از یک ماه تا پایان هشتمین جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام باقی مانده است، اعضای این مجمع جلسات فشرده ای را برای تکمیل دستور کارهای باقی مانده تا پایان جلسه جاری برگزار خواهند کرد.
تاییدیه هایی با آثار ناشناخته
این در حالی است که برخی کارشناسان از عملکرد شورای امکان سنجی انتقاد می کنند و معتقدند شورای امکان سنجی باید از وضعیت کنونی کشور تصوری داشته باشد نه سیاستمدارانی که اثرشان مشخص نیست.
ثبات قیمت ها و کاهش تورم نیز از دیگر موضوعاتی است که پیش بینی می شود در جلسات فوق العاده شورای تشخیص مطرح شود.
امکان تغییر اعضا
این در حالی است که جایگزینی اعضای کمتر فعال مجمع، موضوعی است که این روزها در حد گمانه زنی است.
روز گذشته غلامرضا مصباحی مقدم، یکی از اعضای شورای تخصیص اعتبارات گفت: معتقدم کسانی که در طول مدت حضور خود در مجلس سابقه و مشارکت فعالی نداشته اند و شاید سنشان برای شرکت فعال در جلسات شورا در حد مقتضی است. افراد جدیدی جایگزین خواهند شد
مصباحی مقدم در این خصوص افزود: علاوه بر این، تعدادی از اعضای مجمع نیز در این مدت به رحمت یزدی پیوستند و پست های آنان خالی شد و باید افراد به عنوان جایگزین وارد شوند.
خروج از انزوا
باید گفت که برخی از کارشناسان و مفسران سیاسی معتقدند مجمع تشخیص مصلحت نظام پس از رحلت آیت الله هاشمی دچار انزوا شده است. اتفاقاً سید محمدصدر یکی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره اداره مجمع تشخیص مصلحت نظام در دوره بعد از مرحوم آیت الله هاشمی گفت: با توجه به مسئولیت هایی که در قانون اساسی بر عهده مجمع تشخیص مصلحت نظام گذاشته شده است، می توان به عنوان یک قانون اساسی اقدام کرد. نهاد مؤثر در ساختار نظام. اما متاسفانه کار نمی کند.
وی افزود: شخصاً به صراحت گفته ام که همه مشکلاتی که در کشور می بینیم و در کشور اتفاق افتاده یا مشکلات مردم باید در این جلسات مطرح و بررسی شود و برای حل آن به نتیجه مهمی برسد. اما متأسفانه حساسیتی که شایسته و زیباکننده مونتاژ تشخیص باشد، به چشم نمی خورد.
صدر درباره علت رویکرد انفعالی مجمع تشخیص به مسائل و بحث های اصلی کشور می گوید: معتقدم برخی روحانیون حاضر در مجلس به درس، فقه و… اهمیت بیشتری می دهند.
شورای عقلا یا مستمری بازنشستگان؟
این سیاست‌های انفعالی بر عملکرد مجمع تشخیص مصلحت نظام تأثیر منفی داشت تا جایی که برخی آن را محل اجتماع دولتمردان سابق توصیف کردند.
این در حالی است که این روزها انتظار می رود مجمع تشخیص مصلحت نظام در حد توان قانون اساسی و با توجه به اصلاحات ساختاری به عنوان یک نهاد تأثیرگذار در کلان بحران کنونی کشور عمل کند.
این توقع حتی در بین دولتمردان نیز دیده می شود چرا که احسان خاندوزی وزیر اقتصاد به وظیفه انتخاب سیاست ها در برنامه توسعه اشاره کرد و به تصمیم گیران در هیأت بررسی امکان سنجی گفت: اگر رویکرد هیأت بازنگری در تدوین برنامه تغییر کند، تغییر خواهیم کرد. شاهد بهبود در برنامه باشیم توسعه هفتم خواهیم بود و اگر انتخاب سیاست در سیاست های کلی برنامه مشخص شود می توان به نتایج برنامه امیدوار بود.
باید دید در دوره آتی مجمع می تواند به جایگاه موثر خود در گذشته دست یابد یا خیر.