همدلی «ما باید دختران و پسران دهه 60 را با هم ازدواج کنیم»، بله، نظر عجیب و غریب. اما این گفتگو چهار روز پیش توسط امیرحسین بانکی پور یکی از اعضای شورای اسلامی شهر مطرح شد.
ابتدا بیایید به آمار نگاه کنیم. بر اساس آمار، بیشترین جمعیت کشور در به اصطلاح دهه 60 متولد شد – 8 میلیون و 483 هزار و 893 مرد و حدود 8 میلیون و 318 هزار و 153 زن. 1740 نفر بیشتر از زنان هستند و 21 درصد جمعیت کشور را تشکیل می دهند. بچه های دهه 60 روزهای عجیبی را سپری کردند، در یکی از پرتلاطم ترین سال های کشور یعنی سال های جنگ و موشک و سپس رحلت امام به دنیا آمدند. در کلاس های 40 نفره درس می خواندند و پشت سه ردیف می نشستند. تغییر ارزش‌های اجتماعی سال‌ها آنها را در رقابتی سخت و نفس‌گیر قرار داد و در نهایت برای مشاغل و موقعیت‌های مهم اجتماعی بالا و پایین پریدند. آنها با شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» به دنیا آمدند، اما در سال‌هایی که کشور به ازدواج و فرزندآوری تشویق می‌کند و نیاز به افزایش جمعیت دارد، با بحران ازدواج مواجه هستند. یعنی با ارزشی برخلاف آنچه در گذشته با آن روبرو بوده اند و همه اینها نشان می دهد که جهان از دیدگاه دهه شصت بسیار پیچیده تر و دشوارتر از سایر متولدین دهه های دیگر است.
سخنان عجیب نماینده مجلس
این نماینده معتقد است باید دختر و پسر دهه 60 را مجبور به ازدواج کنیم، گفت: اگر دو فرزند داشته باشند تعداد قابل توجهی به جمعیت اضافه می شود.
امروز برای کشور مهم بحث هرم سنی جمعیت است یعنی اگر جامعه بخواهد کامل باشد باید نسبت سنی افراد جامعه طبق مدل علمی هرم سنی رعایت شود کشور ما در حال خروج است. هرم سنی و این برای جامعه خطرناک است.
با توجه به روند کنونی رشد جمعیت، کشور ما تا سال 1430 پیر می شود و یک سوم جمعیت ما را سالمندان تشکیل می دهند و این در حالی است که کشورهای همسایه ما در آن زمان جوان هستند که می تواند ایران را با بحران امنیتی مواجه کند. کشور رو به پیری است و جمعیت سالمندان در حال خروج از هرم جمعیتی هستند، نظام سلامت و بهداشت و درمان ما باید پنج برابر بیشتر هزینه کند که بیش از توان آن است، بنابراین وضعیت نگران کننده ای به وجود می آید که با برنامه ریزی ویژه و همکاری مشترک قابل حل است. از همه بخش ها مردم و جوانان بر این بحران غلبه کردند.
این عضو شورای اسلامی شهر با اشاره به اینکه برای این منظور تنها 6 سال فرصت داریم، ادامه داد: اگر جمعیت 60 ساله ما از دوران باروری بگذرد، نمی توان کاری در این زمینه انجام داد. طبق آمار از 35 سالگی تقریباً تولدها متوقف می شود و افراد 60 ساله به زودی از این چرخه خارج می شوند.
رویایی تازه برای دهه شصت
این آخرین نظر در مورد ازدواج و بچه دار شدن است. تلاشی که به نظر می رسد بسط قانون حمایت از خانواده و جوانان باشد. همان طور که بانکی پور در ابتدای سخنان خود گفت: «اگر دو میلیون نفر از آنها ازدواج کنند و صاحب دو فرزند شوند، تعداد قابل توجهی به جمعیت اضافه می شود.» هیچ فکری پشت طرح های جوان سازی که به مجلس ارائه می کنند نیست. به گفته کارشناسان، وقتی میزان زاد و ولد نزدیک به مرگ و میر و حتی کمتر از مرگ و میر باشد، رشد جمعیت منفی می شود. البته پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که رشد جمعیت در ایران در سال‌های 1425-1420 منفی خواهد بود، اما در انتقال جمعیتی دوم، علاوه بر رشد منفی جمعیت، شاخص‌های دیگری نیز دیده می‌شود که از جمله آنها می‌توان به افزایش جمعیت اشاره کرد. سن ازدواج کاهش زاد و ولد، افزایش تجرد، افزایش زوج های زیستی، افزایش طلاق و از همه مهمتر افزایش فردگرایی، در نسل های جدید شاهد فردگرایی هستیم. اما بعداً طلاق گرفتند و به تجرد رفتند، زیرا در طول تاریخ ایران، دهه شصت به دلیل انفجار جمعیتی که وجود داشت، استثنا بود و با ممنوعیت جلوگیری از تولد بچه، افزایش غیرطبیعی جمعیت داشت. این معضل مشکلات زیادی را نیز به همراه داشت و برای نسل دهه شصت ناامیدی های فراوانی داشت و برای نسل های آینده مشکلاتی ایجاد کرد، زیرا با توجه به انفجار جمعیتی که رخ داد، جامعه نتوانست خدمات مناسبی مانند اشتغال و مسکن به آنها ارائه دهد.
از سوی دیگر، برخی از افراد در این گروه سنی که از 40 سالگی عبور کرده‌اند، به تجرد مطلق فکر می‌کنند و چندان به عقیده ازدواج نزدیک نیستند.
امکان صدور بخشنامه در مورد مسائل شخصی وجود ندارد
اظهار نظر در مورد ازدواج دهه شصتی ها با هم مثل همان نقشه هایی است که فقط حرف می زند و هیچ فکری در آن نیست، پیشنهاد ازدواج دهه شصتی ها به هم به چند دلیل غیر ممکن است. اولاً نمی توان در مورد مسائل شخصی و فردی بخشنامه صادر کرد. اصولاً هیچکس نمی تواند برای مسئله فرزندآوری و ازدواج راه حل تجویزی بدهد، این موضوع حتی به مسائل اقتصادی هم مربوط نمی شود، زیرا تأثیر شرایط روانی و اجتماعی مهم است. همچنین در شرایط فعلی شرایط اقتصادی اجازه ازدواج را نمی دهد، حتی اگر بگوییم دهه 60 بیش از ده سال در بازار کار بود، باز هم احتمالاً نمی توانستند با این قیمت ها خانه یا ماشین بخرند، در حالی که بخش زیادی از این افراد هنوز شغل ثابت یا مرتبط با رشته تحصیلی خود ندارند.
با این حال بانکی پور معتقد است که اعطای امتیازات و تسهیلات ممکن است منجر به افزایش تعداد ازدواج شود: «در صورتی که تسهیلاتی که برای فرزندان سوم و چهارم در قانون جمعیت جوانان در نظر گرفته شده است، قبل از سال 1370 به اولین فرزند زوج داده شود. شرایط تسهیلات و مشوق‌ها نیز آسان‌تر می‌شود.» ازدواج تشویق نمی‌شود، شاید با تشویق و فراهم کردن تسهیلات، افراد در سوریه با یکدیگر ازدواج کنند، اما پس از استفاده از امکانات و تسهیلات ازدواج به عنوان خود، می‌توانند دوباره از یکدیگر جدا شوند. ازدواج بر اساس منافع مشترک و متقابل شکل نگرفته بود، احتمال داشت امتیاز و بسته های تشویقی ازدواج بگیرد، البته ازدواج قابل توصیه است اما دولت نمی تواند برای آن بخشنامه ای صادر کند.