چند صباحی است که فعالان بازار موازی کتاب با کوله پشتی ها و چمدان های پر از کتاب های قاچاق از کسب و کار ناشران سودجو و ویترین کتابفروشی ها و اقتصاد ناشران قانونی درآمد کسب می کنند.
پدیده های بازار کتاب کم نیستند. زمانی بود با فضاهای وسیع، زمانی با نمایشگاه های خیابانی و ایستگاه های مترو، زمانی در فضای وب. اما چند روزی است که با شروع فصل تابستان، حوزه بازارهای موازی کتاب در حال توسعه است. ابزار این بازیگران بازار موازی، کوله پشتی و چمدان است و محل کسب و کار آنها مقاصد گردشگری در مناطق سردسیر کشور است. به گفته این توسعه دهندگان بازار نشر، البته کتاب دارایی کتابفروشی ها نیست!
اگر به مناطق خنک تهران مثل طالقان، دربند، درکه، امامزاده داود یا دریاچه چیتگر رفته باشید، دختر و پسرهایی را می بینید که کوله پشتی دارند نه با 50 درصد تخفیف، بلکه گاهی تا 60 یا 65 درصد تخفیف کتاب می فروشند. بسیاری از آنها که در روانشناسی روابط با مشتری به خوبی آشنا هستند، فرآیند فروش کتاب را مانند بازاریابان با تجربه مدیریت می کنند. این افراد از عباراتی مانند «کتاب بدون سانسور»، «ترجمه انحصاری»، «تخفیف ناشر» و «نسخه نادر» استفاده می‌کنند. به نظر می رسد راز متقاعد کردن بسیاری از مشتریان را می دانند و جدا از روانشناسی ارتباط، با مهارت های کتاب نیز آشنا هستند.
مناطق اولویت دار برای خانه های ییلاقی
به گزارش اطلاعات و اخبار خبرنگار ابنا; شهرهای ییلاقی مانند همدان، تبریز، ارومیه و اردبیل که امروزه میزبان انبوهی از مردم هستند، بازار خوبی را برای فروشندگان کتاب قاچاق ایجاد کرده اند. همچنین رد پای این افراد در خیابان الخبال، ایستگاه های مترو، میدان شهرک غرب، میدان ونک و مجتمع های مسکونی در منطقه چیتگر دیده می شود.
اما در موضوع پدیده قاچاق کتاب، 2 جریان پولساز موازی در نشر کتاب در حال شکل گیری است. اولا؛ افرادی با عنوان ناشر و به صورت کاملا قانونی به سراغ چاپخانه کتاب های پرفروش بازار رفته و با تغییر نام مترجم و تغییر جملات اقدام به تولید کتاب می کنند! آن دسته از ناشران که به عنوان کتاب ساز شناخته می شوند. با داشتن پروانه نشر به راحتی می توانند از انواع امکانات برای دارندگان مجوز نشر بهره مند شوند. البته بدون پرداخت هزینه های جاری یک ناشر حرفه ای مانند پرداخت هزینه مترجم، ویراستار، طراح جلد و …. اما جریان دوم گروهی هستند که غیرقانونی و بدون مجوز کتاب تولید می کنند! کتاب های هر دو نهر را می توانید در غرفه های تاجران دوره گردی که این روزها در نقاط مختلف شهر پراکنده اند، مشاهده کنید. پرفروش‌ترین کتاب‌های ناشران که پس از سال‌ها و حتی ماه‌ها فعالیت، توسط ناشران دیگر در بازار غیررسمی به فروش می‌رسند و در کنار آنها کتاب‌های ممنوعه‌ای قرار می‌گیرند که ظاهراً بسیار قدیمی هستند، اما همگی در قالبی جدید و مدرن چاپ و تکثیر شده‌اند. سیستم زیرزمینی
نکته دیگر در مورد این گروه از «شبه ناشران» این است که اکثر این کتاب ها صحافی هستند و به دلیل گرانی این اثر، معمولاً از صحافی برای چاپ میلیونی و چاپ افست استفاده می شود. همین عدد نشان دهنده تعداد زیاد کتاب های تولید شده است. زیرا ساخت جلد کتاب های دیجیتال مقرون به صرفه نیست.
آیا گروه ویژه دفاعی احیا می شود؟
مدیر انتشارات ترمه با حضور در کارگروه حمایت از حقوق ناشران، مولفان و مترجمان با اشاره به فعالیت این کارگروه گفت: این کارگروه دیگر فعال نیست اما با توجه به با اطلاعاتی که دارم، اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تلاش هستند تا این کارگروه دوباره احیا شود.
عباس گمگسار با اشاره به روند جدید کاری قاچاقچیان کتاب، افزود: این گروه قبلاً روش مصرف و کار خود را تغییر داده است. در گذشته کتاب ها به صورت انبوه تولید می شد و آثار خود را در انبارها نگهداری می کردند، اما پس از کشف انبار کتاب و همچنین افزایش قیمت کاغذ و هزینه های چاپ، روش آنها تغییر کرده و کتاب ها به صورت POD تولید می شوند. مسیر؛ این به معنای چاپ بر اساس تقاضا است. با این کار، آنها دیگر هزینه ذخیره سازی را پرداخت نمی کنند. بنابراین، آنها زیرک تر عمل می کنند.
گمگسار ادامه داد: برخی از این گروه ها در برخی از چاپخانه های تهران، اطراف تهران و شهرهای مختلف به صورت زنجیره ای کتاب چاپ می کنند. تاکید بیشتری بر آثاری دارند که مجوز انتشار ندارند، به نوعی توقیف می شوند و از هر کتاب 10 نسخه چاپ می کنند. وی فعال سازی مجدد کارگروه تعمیرات را نیازمند اراده و بودجه آهنین عنوان کرد و گفت: پیگیری ها به نوعی کنار گذاشته شده و انگیزه همکاران از بین رفته است. با ادامه کار با این گروه ها، سودجویان به تدریج عقب نشینی کردند، به یاد دارم که در ساختمانی در خیابان کلهر که در آن محل در دو طبقه کتاب نگهداری می کرد، 150 کتاب نیسان پیدا شد. البته این مشکلات اکنون کم رنگ شده و مربوط به گذشته نیست. گمگسار با اشاره به حضور قاچاقچیان کتاب در شهرک های گردشگری بیان کرد: این گروه هر از چندگاهی سیاست و رویکرد خود را تغییر می دهد، گاهی در شهرهای گرمسیری، گاهی در مناطق سردسیر، گاهی در میدان انقلاب، گاهی در میادین پرتردد شهرها حائز اهمیت است. تا کتاب هایشان را بفروشند.
درآمد ناشران کتاب دختر و پسر که به نظر می رسد برنامه ریزی منظمی برای توسعه بازار تابستانی این کتاب ها به آنها داده شده چقدر است؟ این قطعا ضربه ای به گردش اقتصادی کتابفروشان و ناشران قانونی است. بنابراین به نظر می رسد باید تعامل چند جانبه اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیروی انتظامی برای نظارت مستمر بر فعالیت این گروه از ناشران شبه شکل گرفته و با اتخاذ سیاست های پیشگیرانه جلوگیری از فعالیت آن دسته از افرادی که از سود اندک توده صنعت به دنبال سود هستند. منتشر شود