صبح دیروز همانطور که اعلام شد جلسه غیرعلنی مجلس پشت درهای بسته و به دور از چشم اصحاب رسانه با حضور رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد و دارایی برگزار شد. صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی در جلسه غیرعلنی گزارشی از اقدامات ارزی دولت را به نمایندگان ارائه کرد و سپس نمایندگان گزارشی از خاندوزی وزیر اقتصاد و دارایی شنیدند.
کوسه: دیروز مجلسی میزبان دو تن از اعضای اصلی تیم اقتصادی دولت بود. وزیر اقتصاد و دارایی و رئیس کل بانک مرکزی؛ چرا که این روزها بیش از هر زمان دیگری شاهد گرانی لجام گسیخته ارز، کاهش بی سابقه ارزش پول ملی، کوچک شدن سفره های مردم و به خطر افتادن معیشت قشر قابل توجهی از جامعه هستیم. لذا با احضار اعضای اصلی تیم اقتصادی دولت در مجلس، خواستار ارائه گزارش وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی در خصوص نوسانات اخیر ارز و قیمت در بازار ارز و غیره شدند. بازارهای موازی مانند خودرو تا با شنیدن دلایل و توضیحات آنها پشت درهای بسته و به صورت رسمی غیر علنی علت این آشفتگی اقتصادی و بی برنامگی را در میان صحبت های خود بیابند و شاید چاره ای برای آن بیابند. . اما همانطور که از اظهارات و موضع نمایندگان در زمان علنی شدن جلسه مشخص شد، دولت ها به وضوح دلیل قانع کننده و مستدلی ارائه نکردند. به همین دلیل در صحبت ها و تلافی های خود خشم خود را ابراز می کردند و با انتقادات خود تا حدودی تیم اقتصادی دولت را بازی می دادند.
صبح دیروز همانطور که اعلام شد جلسه غیرعلنی مجلس پشت درهای بسته و به دور از چشم اصحاب رسانه با حضور رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد و دارایی برگزار شد. صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی در جلسه غیرعلنی گزارشی از اقدامات ارزی دولت را به نمایندگان ارائه کرد و سپس نمایندگان گزارشی از خاندوزی وزیر اقتصاد و دارایی شنیدند. پس از آن با گشایش تریبون مجلس، بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی درباره ارزیابی سیاست ها و اقدامات ارزی دولت در دستور کار قرار گرفت، اما در ادامه جلسه، رئیس مجلس و رئیس مجلس شورای اسلامی نمایندگان از مدیریت بازار ارز انتقاد کردند و خاندوزی و صالح آبادی از عملکرد خود دفاع کردند.
خاندوزی: استقراض دولت از بانک مرکزی به صفر رسیده است
احسان خاندوزی وزیر اقتصاد و دارایی روز گذشته ضمن ارزیابی سیاست ها و اقدامات ارزی دولت با اشاره به عملکرد و نتایج حاصل از نتایج مربوط به این سیاست های مالی خطاب به نمایندگان اظهار داشت: در تاریخ 10/1/1401 وام دولت به دلیل کسری و از وام گیرنده و بانک مرکزی به صفر رسید. شاید برای اولین بار در روزهای اخیر مشکل کسری بودجه و استقراض از بانک مرکزی به کمترین رقم ممکن رسید. وی همچنین اظهار داشت: 30 شهریور در نامه ای به رئیس مجلس خواستار ایجاد ابزار کنترلی برای کنترل مطالبات دلالی، سفته بازی و سفته بازی در بازار ارز شدم تا بتوانیم به این وضعیت پایان دهیم. یک بار برای همیشه. با تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه و سفته بازی به دوران سفته بازی و سفته بازی در بازار ارز پایان می دهیم. علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی نیز در سخنانی در جلسه دیروز مجلس گفت: نرخ سود بانکی یکی از تاثیرگذارترین مولفه های بازار ارز است که در همه کشورهای دنیا به عنوان یک نرخ ارز از آن استفاده می شود. سیاست پولی برای مدیریت بازار ارز.»
انتقاد صریح قالیباف از مدیریت بازار ارز
پس از سخنان رئیس کل بانک مرکزی و محمدبکر کلیباف وزیر اقتصاد و دارایی، رئیس مجلس در جمع بندی اتفاقات رخ داده و گفت: «وضعیت ارز قابل قبول نیست» در این جلسه گفت: از سران قوا مقرر شد موضوع ارز به صورت ویژه پیگیری شود و بازار ارز آن را رفع کنیم.
محمدباقر قالیباف ادامه داد: در موضوع ارز در ایران باید کار را به سه قسمت تقسیم کرد و سپس خلاصه کرد. این یک سری مشکلات اقتصادی است یعنی موضوع چاپ پول و نقدینگی و روند آن باید در مدار خودش قرار گیرد. موضوع عدم تعادل بودجه و اصلاح ساختار بودجه نیز از مبانی اقتصادی است که باید مورد توجه قرار گیرد. این باید سیاست دولت و مجلس باشد و بر آن پافشاری کنند. همچنین موضوع نرخ ارز باید تک نرخی باشد، شناور یا ثابت. اینها مسائل مهمی هستند که باید در نظر گرفته شوند. سخنگوی وزارت امور خارجه با تاکید بر اینکه در همه این موارد قانون راهنما است، ادامه داد: امسال قانون را تصویب کردیم اما اجرا نمی شود که این یکی از مشکلات است. بحث دیگر مربوط به آقای صالح آبادی و مسائل حکومتی است. قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز را تصویب کردیم. علاوه بر این موضوع ارز، سکه و ریال و سیاست های مدیریتی اتخاذ شده بانک مرکزی مطرح است. البته دست بانک مرکزی از نظر حاکمیتی باید باز باشد تا بتواند بر امور خود نظارت کند.
واکنش منتقدان سیاست ارزی دولت در فضای عمومی
نمایندگان مردم نیز در نطق های خود در صحن علنی مجلس در ارزیابی سیاست ها و اقدامات ارزی دولت اظهارات مختلفی داشتند. حسین حسین زاده بحرینی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: اگر به واقعیت های میدانی توجه نکنیم، فقط خودمان را فریب می دهیم و اطلاعات نادرست به مردم می دهیم. به هر دلیلی تصمیم بگیرند از این فضا برای تبدیل ارز داخلی خود به ارز خارجی یا انباشت یا برداشت سرمایه استفاده کنند. اینها حقایق است و انکار آن اشتباه است و انتساب این واقعیت فقط به بانک مرکزی اشتباه دوم است. این واقعیت در اقتصاد ایران شکل گرفته و در بسیاری از کشورها وجود ندارد. مقابله با این واقعیت مستلزم برنامه ریزی از سوی مجلس است. این نماینده مجلس ادامه داد: اگر کسی مبنایی برای احتکار ارز دارد، مجلس باید برای اینکه طرح مالیات بر عایدی سرمایه چیست، برنامه ریزی کند. اگر کسی سرمایه را برداشت، سایر دارایی های او در ایران باید مورد توجه دولت قرار گیرد. چرا این مرد در ترکیه خانه می خرد؟ اموال او در ایران نیز باید زیر چاقو دولت بیفتد که ما هیچ مخالفتی نداریم. گفته می شود که این حق یک فرد است که پول ملی کشور را تضعیف کند و به ضرر همه مردم باشد، تمام دارایی خود را از کشور خارج کند و به صورت دارایی فیزیکی در کشور دیگری نگهداری کند. مجلس باید وارد این حوزه شود و فقط در اختیار بانک مرکزی نیست. حمله به بانک مرکزی از مسئولیت ما به عنوان نمایندگان مجلس کم نمی کند.
گزارش کمیسیون اقتصادی مستدل است
از سوی دیگر روحلا ایزدی نماینده مردم تهران در مجلس گفت: سیاست های ارزی ما اشتباه است و مدیریت درستی بر بازار غیررسمی ارز وجود ندارد.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: گزارش کمیسیون اقتصادی نیز گواهی بر تاریخ است، ما بازار ارز را رها کرده ایم و اقتصاد را دلاری کرده ایم و به توافقات دوجانبه توجه نمی کنیم. اصلا به صادرات ریالی توجه کنید. تیم آقای روحانی همچنان در بانک مرکزی کار می کنند. چون در سازمان برنامه تیم آقای روحانی کار می کند. این رویه وضعیت را تغییر نخواهد داد.”
انتساب همه مسائل و مشکلات به ضعف سیستم بانک مرکزی غیرصادقانه است
مسلم صالحی، یکی دیگر از نمایندگان مجلس نیز در این خصوص انتقاد کرد: ما قبول داریم که در بانک مرکزی ضعف هایی وجود دارد، اما اینکه همه سوالات و مشکلات را به ضعف سیستم بانک مرکزی ارجاع دهیم، کمی دست کم گرفته شده است. زیرا بانک مرکزی تنها نیست و در این زمینه هماهنگی تیم اقتصادی مهم است. ما از عملکرد بانک مرکزی انتقاد می کنیم و در عین حال پیشنهادات خود را می دهیم.
رئیس کل بانک مرکزی اعتقادی به حفظ ارزش پول ملی ندارد
محسن زنگنه، نماینده مردم تربیت حیدریه نیز در سخنانی انتقادی عنوان کرد که ما فقط آقای همتی را در بانک مرکزی جایگزین کردیم، اما همچنان سیاست های بانک مرکزی همان سیاست هایی است که در دولت آقای روحانی دنبال می شد. نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در صحن علنی مجلس با انتقاد از سیاست ها و اقدامات ارزی دولت گفت: موضوع اساسی است، متاسفانه رئیس کل بانک مرکزی اعتقادی به حفظ ارزش ملی ندارد. ارز و معتقد است که نرخ تبدیل به نرخ تورم بستگی دارد و زمانی که تورم به آرامی افزایش می یابد، در نتیجه باید نرخ ارز افزایش یابد و به جای حفظ ارزش پول ملی، از حفظ ارزش واقعی پول ملی حمایت می کند. زنگنه افزود: متاسفانه گزارش کمیسیون اقتصادی نیز بر اساس همین مسیر تهیه شده است. کمیسیون اقتصادی در طرح بانک مرکزی و با این گزارش نشان داده است که به تعهد بانک مرکزی برای حفظ ارزش پول ملی اعتقادی ندارد.
برخی از وزرا و مسئولان گزارش های نادرست به دولت می دهند
این در حالی است که عزت الله اکبری تالارپشتی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، معتقد است که برخی وزرا و مسئولان گزارش های کذب به دولت می دهند و گزارش رئیس کل بانک مرکزی به جلسه مجلس را فرافکنی می داند و با اشاره به آنچه که می گوید، گفت: بی کفایتی برخی از مسئولان اقتصادی و گفتند دلار 40 هزار تومان شده و پول مردم روز به روز دود می شود. در این راستا تیم اقتصادی دولت که تیمی ناهماهنگ و بدون رهبری مشخص است باید پاسخگوی مجلس باشد اما محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس برخلاف سایر همکارانش گفت: ارز کشور. منابع نسبت به گذشته بهبود یافته است و پیش بینی می کند با اعمال مدیریت صحیح بازار شاهد کاهش نرخ ارز باشیم.
پشت تریبون حرف زدن مشکل بازار ارز را حل نمی کند
کاظم دلخوش، نماینده مردم صومعه سرا در مجلس، علاوه بر اظهارات مختلف نمایندگان درباره سیاست های ارزی دولت در یادداشتی گفت: صحبت پشت تریبون مشکل بازار ارز را حل نمی کند و با ادامه از سیاست فعلی بانک مرکزی تا شب عید معلوم نیست چه اتفاقی می افتد.» مردم می آیند. وی تاکید کرد: این سخنان در مورد کنترل بازار ارز تاثیری ندارد؛ زیرا 90 درصد ارز کشور در دست دولت است که از فروش نفت و پتروشیمی به دست می آید و درصد کمی در دست مردم است. در پایان از این سوال که آیا مدیریت درستی در این بازار وجود دارد، خوشحالم. و آیا دولت توانسته سیاست های درستی در این زمینه اتخاذ کند؟ وی در پایان سخنان خود بر این جمله تاکید کرد که «اگر برای مدیریت بازار ارز فاقد قوانین هستیم، کمیسیون اقتصادی باید برنامه ریزی کند».
انتقاد از اظهارات اخیر رئیس کل بانک مرکزی
علی بابایی کارنامی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز بر لزوم حفظ شأن و اقتدار مجلس بر اساس قانون تاکید کرد و گفت: اخیراً رئیس کل بانک مرکزی در تریبون رسمی اظهارنظر کرده است. جمهوری اسلامی ایران و به نوعی بی ثباتی بازار ارز و افزایش نرخ ارز را نسبت به افزایش دستمزد کارگران واقعا خنده دار دانستند. اگرچه رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد که برنامه ای برای تثبیت ارز در بازار دارند اما با توجه به شرایط اقتصادی کشور بعید به نظر می رسد سیاست فعلی دولت در کنترل قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی موثر باشد. . بنابراین نمایندگان مردم باید سریعا تدبیری بیندیشند تا سفره های خالی مردم بیشتر فشرده نشود.