اکنون معدود مسئولان قوه مجریه در کشور باقی مانده اند که «تصمیم گیری فیلترینگ» را به فرماندهی تریبون های خارجی واگذار نکرده باشند. اگرچه وزیر ارتباطات و تعدادی از نمایندگان مجلس و رئیس جمهور و چند تن دیگر از مسئولان در طول هفت هشت ماه گذشته بارها این موضوع را برجسته کرده اند. محمدجعفر منتظری، دادستان کشور اما لازم دید در خصوص ادامه این ممنوعیت که قرار بود موقتی باشد، مجددا توضیحاتی ارائه دهد. وی بدون گفتن چیز جدیدی گفت: «فیلتر برخی از شبکه های اجتماعی راه حل ضروری است و تا زمانی که مدیران شبکه های اجتماعی مقررات ما را نپذیرند، وضعیت ادامه خواهد داشت». تاکید مجدد این نهاد قضایی بر محدودیت شدید اینترنت در ایران در حالی است که در روزهای اخیر یکی از حامیان دو فیلتر به نام روح الله مومن نسب، دبیرکل جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی و شخص وی که مدتی پیش ۲۵۶ اکانت خود را به توییتر انتقال داد، اذعان داشت که اخیراً «۲۰۰ میلیارد تومان برای فیلترینگ هوشمند هزینه شده که با تغییر مدل کد اینستاگرام، از آن عبور کرد».
نگاهی به آمارهای رسمی نشان می دهد که این تعداد زیاد تنها کسری کوچک از ضررهای ناشی از فیلترینگ است. نگاهی به اظهارات کارشناسان دیجیتال و البته صاحب نظران حوزه های اجتماعی نشان می دهد که این ضرر تنها جیب شهروندان را هدف قرار نمی دهد، بلکه کل نظام اجتماعی را هدف قرار داده و آسیب های زیادی را به دنبال دارد. رئیس سابق سازمان فناوری اطلاعات جمعه گذشته با انتقاد از سیاست فیلترینگ برنامه تلویزیونی تفوت که از شبکه اصفهان پخش می شود، آن را «ورود پورنوگرافی، مواد مخدر و سلاح به زندگی مردم» خواند. اما امیر نظمی با بیان اینکه کشش سیاست پرزیان و حتی بی نتیجه ماندن فیلترینگ به گفته بسیاری از حامیان وی در جهت منافع گروهی تاثیرگذار بوده است، گفت: در این راستا به نظر می رسد که این سیاست ها در جهت منافع گروهی و گروهی است. و این کنترل شدید ارتباطات در جریان اعتراضات است. حامیان این ایده مدت‌هاست که با همین توجیه تمامیت‌خواهانه، هزینه‌های زیادی از بودجه دولتی خرج کرده‌اند و چندان به منافع و فواید اثر آن گره نخورده‌اند. زیرا اساساً هیچ ریالی از جیب شخصی و گروهی آنها خرج نمی شود و تمام بار آن بر دوش افرادی است که در زندگی خود تحت تأثیر این محدودیت قرار گرفته اند. اما به نظر می رسد با گسترش روش های آسان تر دسترسی به اینترنت رایگان جهانی مانند استارلینک، این مزیت امنیتی رنگ خود را از دست می دهد و نارضایتی از هزینه بودجه عمومی اعتراضات جدیدی را در پی خواهد داشت.
با خرید فیلتر شکن فیلتر را دور بزنید
پس از آغاز اعتراضات در روزهای پایانی تابستان سال گذشته، اولین اقدامات دولت برای کنترل روند اعتراضات کاهش چشمگیر پهنای باند و گاهاً قطع اینترنت در سراسر کشور و فیلتر کردن واتس اپ و اینستاگرام بود. تصمیمی که با اجرای طرح پدافند سایبری به نظر می رسید زودتر محقق شود. اگرچه گفته شد در این طرح قیمت‌های داخلی برای ضرر کمتر کسب‌وکارهای داخلی در نظر گرفته شده است، اما اعمال تهاجمی محدودیت‌های اینترنتی فرصتی برای کاهش ضرر و زیان مردم باقی نگذاشته است. در همین حال، اگرچه رسانه‌ها و سازمان‌های دولتی تلاش کرده‌اند تا شهروندان را به سمت پلتفرم‌های داخلی سوق دهند، اما نتایج نشان داده است که مردم با خرید فیلترشکن‌ها بیشتر از فیلترینگ عبور می‌کنند. اخیراً حتی مقامات بلندپایه دولتی نیز بارها در تریبون های فیلتر شده خودشان حضور یافته و اظهاراتی کرده اند و حامیان فیلترینگ نیز به صورت گسترده در این شبکه های فیلتر شده ظاهر شده اند.
فیلترینگ به بهانه «تداخل»
اگرچه سال‌هاست که فیلترینگ در کشور به تدریج رو به افزایش است، اما در شش ماه گذشته و از آغاز اعتراض‌ها، محبوبیت قابل توجهی پیدا کرده و اکثر تریبون‌های خارجی توسط شورای عالی امنیت ملی با تاکید بر جلوگیری از «تشدید» مسدود شده است. دخالت”. وزیر ارتباطات بارها از مسئولیت فیلترینگ شانه خالی کرد و با اعتقاد بر اینکه رفع فیلترها منوط به پایان اعتراضات است، تصمیم گیری درباره این مقوله مشکل ساز و ناراحت کننده را به نهادهای امنیتی منتقل کرد. اما وقتی اعتراضات فروکش کرد، فیلترینگ حل نشد و حتی دامنه آن را چنان گسترش داد که بسیاری آن را نه سیاستی موقت، بلکه اجرای طرحی گسترده برای حفاظت از فضای مجازی دانستند که بدون آن در شورای اسلامی شهر اجرا شد. تایید وضعیت او
این در حالی است که مقامات مجری این فیلترینگ بارها بر شنیدن پیام رسان های خارجی از منوهای داخلی تاکید کرده و اصلاح این فیلتر را ضروری می دانند که به گفته کارشناسان اینترنت، شرکت متا صاحب دو پلتفرم محبوب اینستاگرام و واتس اپ (دو اپلیکیشن فیلتر شده در ایران) است. ) بجز آمریکا در کشور دیگری چنین نمایندگی وجود ندارد. به همین دلیل طرح این موضوع و رفع فیلتر مسئولیت و پاسخگویی به بیگانگان با ایجاد دفتری در کشور اساساً جایی برای اعراب ندارد.
در این میان، کاربران اینترنتی که مدت هاست متوجه شده اند به این راحتی نمی توانند از شر فیلترینگ خلاص شوند، از هزینه های مختلف ناشی از استفاده از VPN گله مند هستند.
چندی پیش استاتیستا به نقل از Top10VPN مدعی شد که فیلترینگ و قطع شدن اینترنت در ایران ۷۷۳ میلیون دلار خسارت اقتصادی به بار آورده است.
بر اساس تحقیقات این شرکت؛ این خسارت جان 72 میلیون مصرف کننده ایرانی را تحت تاثیر قرار داده است و اگر میانگین قیمت دلار در ایران در سال 2022 را حدود 30 هزار تومان فرض کنیم، اقتصاد 23 هزار میلیارد تومان زیان دیده است.
گزارش Top10 VPN همچنین به فیلتر اینستاگرام و واتس اپ از اوایل اکتبر 1401 اشاره می کند که تقاضای VPN را بیش از سه هزار درصد افزایش داده است. این مجموعه خاموشی شبکه های اجتماعی در ایران در سال ۲۰۲۲ را حدود ۴۸۶۳ ساعت تخمین زده است.
بحث داغ درباره فیلترینگ
پس از مدت ها فیلترینگ گسترده در ایران، به نظر می رسد بسیاری از حامیان دو عطسه به این مشکل پی برده اند که نتیجه آن چندان مطلوب نبوده و خسارات زیادی به مردم و کشور وارد کرده است.
در روزهای اخیر بحث «فیلترسازی و فضای مجازی» با حضور «محمد کیشوری» و «روحلا مؤمن نسب» فعال و کارشناس فضای مجازی بازتاب گسترده ای در رسانه ها داشت.
این در حالی است که با روند فیلترینگ اینستاگرام و واتس اپ و محدودیت ظرفیت پلتفرم های داخلی، این روزها مردم با vpn و پروکسی سر و کار دارند و طبق آمار، درخواست خرید vpn سه هزار برابر شده است.
در این مناظره که در دانشگاه شهید برگزار شد، محمد کیشوری، مدیرعامل گروه اسپکتروم در مناظره ای با موضوع فیلترینگ تاکید کرد که فیلترینگ بی رویه منجر به افزایش استفاده از فیلترشکن ها شده است. این در حالی است که او می گوید آسیب فیلترینگ و تبلیغ فیلترشکن گریبان همه اقشار جامعه را گرفته است. وی تاکید می کند که این آسیب ها از نظر حاکمیتی بیشتر از مشکلات خود پلتفرم های فیلتر شده است.
وی در آن مناظره اظهار داشت: قطعا فضای مجازی باید سیاست و ضابطه داشته باشد اما بحث من این است که چگونه باید سیاست کرد.
این کارشناس فضای مجازی در پاسخ به این سوال که جایگزین فیلتر چیست، گفت: فیلترینگ همه چیز بد نیست. اما امروز به جایی رسیده‌ایم که میلیون‌ها دانشجو، کارشناس و مردم به دنبال فیلترشکن هستند: «مضرات این فیلترشکن‌ها خیلی بیشتر از نبود فیلتر است. فیلترشکن قبلا زشت بود، اما الان حتی روی گوشی بچه ها هم هست و به هر سایتی که می خواهند می روند».
کشیری معتقد است در مواقعی که فیلترینگ بی ضابطه نباشد، می تواند در مراحل بعدی گزینه های دیگری برای فیلترینگ در نظر بگیرد: «فیلتر باید با توجه به اندازه و ارتباط کاربران غالب باشد.
روح الله مومن نسب، دبیرکل جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی و فردی که چندی پیش حساب کاربری 256 توئیترش به شدت حاشیه ساز شد، اذعان کرد که اخیراً «200 میلیارد تومان صرف فیلترینگ هوشمند شده است که با تغییر مدل کد اینستاگرام دور زده شد. شد”
مدیرعامل گروه اسپکتروم با اشاره به اینکه سیاست فیلترینگ همواره در همه دولت ها قوی بوده است، تصریح کرد: در یک بازه زمانی نه تنها در بحث تریبون های بین المللی، بلکه در فضای وب فارسی نیز شاهد فیلترینگ گسترده بوده ایم. : «سکوی باشگاه، بیان و… در یک مقطعی یا فیلتر شدند یا آنقدر فیلتر و فیلتر نشدند که صاحبانشان برای ملاقات با آنها هدیه دادند. در سال 2017، همین اپراتور دستور داد که هر وب سایتی که محتوای تلویزیونی دارد فیلتر شود.
دبیرکل جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی که از اعضای «گروه تعیین مصادیق مجرمانه» است و در دهه‌های گذشته مسئولیت شناسایی سایت‌ها و شبکه‌های فیلترینگ در فضای مجازی را بر عهده داشته است، درباره هزینه‌های فیلترینگ نیز صحبت کرد. و با دور زدن این فیلتر می‌گوید: «به‌طور منظم و منطقی، اولویت باید مسدود کردن محتوا باشد، نه مسدود کردن پلتفرم‌ها، اما هیچ راهی بدون همکاری شرکت اصلی وجود ندارد». مومین نسب در ادامه سخنان خود همانطور که قبلا اشاره شد گفت: 200 میلیارد تومان صرف فیلترینگ هوشمند شد که با تغییر مدل کد اینستاگرام دور زده شد.
اما این مناظره حواشی هم داشت.کشیری در توییتی به لحظه تاریخی مناظره خود با مومن نسب پرداخت و نوشت: لحظه تاریخی مناظره زمانی بود که مومن نسب اعلام کرد استفاده از فیلترشکن برای نمایش در شبکه های فیلتر شده خلاف است. قانون و خلاف فتوای رهبری که دختر دانشجوی چادری از میان جمعیت گفت: حساب رهبری دیروز منتشر شد.
این در حالی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند روش هایی مانند فیلتر فضای مجازی، با وجود ابزارهای ارتباطی روزافزون و راه های فراوان دور زدن فیلترینگ، با روح زمانه سازگاری ندارد و صرفاً هدر دادن منابع عمومی است و دود آن به چشم می خورد. از سوی شهروندان و همچنین دولت