بیماری کلیوی را شاید باید یکی از خطرناک ترین بیماری ها دانست که به آرامی و به طور مداوم در بدن بیمار رشد می کند و در نهایت تنها با دیالیز یا پیوند اعضا می توان مرهمی را برای دردهای ایجاد شده در دارای دو کلیه است و در نهایت می تواند به راحتی با یکی زندگی کند و اینکه این ارتباط از بدن انسان زنده به بیمار برقرار می شود همیشه ابعاد مختلفی را در بر می گیرد.
اینکه کلیه عضوی از بدن است و افراد زنده می توانند آن را به بیماران نیازمند اهدا کنند باعث شده بازار سیاهی در اطراف این پیوند عضو مهم به وجود بیاید و اکنون با پیشرفت وضعیت بد اقتصادی بسیاری از شهروندان علاقه مند شده اند. در فروش کلیه نسبت به قبل، بنابراین با وجود اینکه انجمن کلیوی ایران مبلغ اهدایی کلیه را 80 میلیون تومان تعیین کرده است، اما گاهی هزینه خرید و فروش آن به 300 میلیون تومان و در مواردی بیشتر نیز می رسد.
تفاوت قیمت کلیه در انجمن کلیه ایران و بازار سیاه
این ارقام در حالی است که خرید و فروش اعضای بدن در ایران جرم تلقی می شود و تنها اهدا و اهدای آن قانونی است و طبق قانون می توان کلیه از فرد زنده نیز اهدا کرد. پیوند کلیه از یک فرد زنده انجام شد و به همین دلیل انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی ایران پس از مشاهده وضعیت کارگزاران اهدای کلیه تصمیم به انجام این فرآیند در چارچوب ثبت نام و تعیین تکلیف کرد. مبالغ مشخصی برای این کمک مالی
مبلغ تعیین شده از سوی انجمن ابتدا 12 میلیون تومان و کمی بعد 34 میلیون تومان بود و از سال 1398 به 80 میلیون تومان افزایش یافت، اما اکنون به نظر می رسد با تصمیم اولیه مغایرت داشته باشد که منجر به برکناری دلال به دلیل قیمت مشابه انجمن و بازار سیاه اکنون تفاوت قیمت اهدای کلیه از طریق انجمن و بازار سیاه خرید و فروش کلیه به قدری افزایش یافته که عملا به رونق بازار سیاه و بازگشت منجر شده است. از دلالان به بازار، که زمانی که انجمن رقم 12 میلیون تومان را تایید کرد، کلیه در بازار آزاد بین 10 تا 12 میلیون تومان خرید و فروش می شد، اما اکنون گفته می شود 80 میلیون تومان و گاه تا 250 و 300 میلیون تومان در بازار سیاه از دلال ها خرید و فروش می شود.
مکانیسم های پیچیده و فروش سیاه که هنوز وجود دارد
سن اهدای کلیه از 22 تا 38 یا 40 سال می باشد و اهدا کننده باید آزمایشات کامل را انجام دهد تا از سلامت و توانمندی وی اطمینان حاصل شود و اهدای آن آسیبی به او وارد نمی کند و کلیه اهداکنندگان و گیرندگان باید تحت آزمایش HLA قرار گیرند و ثبت نام کنند. در سیستم این در حالی است که هیچ تماسی بین اهداکننده و گیرنده وجود ندارد و زمانی که آزمایش HLA دو نفر اجازه پیوند را می دهد، از وزارت بهداشت مجوز می گیریم و آن افراد برای انجام عمل اهدا به بیمارستان مراجعه می کنند.
اگرچه انجمن سازوکار دقیق و گاه حتی پیچیده ای را تدوین کرده است، اما زمانی که اهدای عضو قانونی است و اهداکننده و بیمار توافق کرده اند، در عمل پرداخت و دریافت آسان مبالغ عجیب قانونی است. در حال حاضر قیمت مصوب برای خرید کلیه 80 میلیون تومان است، اما مشکلات اقتصادی باعث شد مردم تمایلی به فروش با این قیمت نداشته باشند و قیمت فروش کلیه به «150 تا 200 میلیون تومان» برسد.
حسین بیگلری همچنین گفت که به دلیل مشکلات اقتصادی، «بسیاری از مردم» در ایران می خواهند کلیه های خود را بفروشند، اما مشکل اصلی این است که «تقریباً همه بیماران ما نمی توانند هزینه خرید کلیه را پرداخت کنند» و دولت باید به این افراد کمک کند. وی همچنین درباره شایعه سفر ایرانیان به خارج از کشور برای فروش کلیه گفت: «اگر فردی بخواهد کلیه خود را به خارج از کشور بفروشد، دولت نمی تواند مانع رفتن آن فرد شود».
مجموع ارزش خرید و فروش بین 150 تا 500 میلیون تومان است
البته در این بین باید توجه داشت که برخلاف روند سال های 95 تا 98 که حداقل به دلیل نزدیکی انجمن و دلالی، ثبات زیادی در وضعیت اهدای کلیه وجود داشت، اما در حال حاضر این روند ادامه دارد. بسیار آشفته و برخی از فروشندگان کلیه. آنها به صراحت می گویند به دلیل مشکلات مالی حاضرند کلیه خود را تنها به قیمت 500 میلیون تومان بفروشند و به هیچ وجه قصد فروش زیر این رقم را ندارند و البته کم نیستند افرادی که آنقدر غرق در مشکلات هستند که آماده هستند. مبالغ بسیار کمتری بین 150 تا 200 میلیون تومان برای پیوند کلیه خود به بیمار بفروشند.
علیرضا که 27 سال سن دارد و گروه خونی او (O-) منفی است، جزو گروه اول است و به صراحت می گوید که گروه خونی استثنایی دارد و قصد ندارد به کمتر از 500 میلیون تومان بسنده کند. او می گوید اگر قرار است یک کلیه اهدا کند و بقیه عمرش را با خطر یک کلیه زندگی کند، با توجه به گروه خونی خاصش به چیزی کمتر از این تعداد فکر نمی کند و امیدوار است با چنین گروه خونی شرایط زندگی خود را بهبود بخشد. یک عدد.
احسان 25 سال سن دارد و فوق لیسانس دارد اما به مبلغ 300 میلیون تومان راضی است. او که پدرش یک مقام رسمی است می گوید برای مهاجرت به این رقم نیاز دارد و بعد از مدت ها فراز و نشیب متوجه شد که تنها با فروش کلیه اش می تواند به نتیجه مطلوب برسد.اگرچه احسان ساکن مشهد است اما با اجاره خانه خواهرش، او به عنوان ساکن تهران، در انجمن ثبت نام کرده است، زیرا می گوید در تهران راحت تر است که با شماره خود خواستگاری پیدا کند.
کلیه ها در تهران گران ترند و دلال ها بیشتر
مکانیسم اهدای کلیه در ایران به این صورت است که افرادی که متقاضی فروش کلیه هستند در انجمن های حمایت از بیماران کلیوی شهر خود اعلام تمایل می کنند و این انجمن ها لیست افراد زنده اهدایی کلیه را به وزارت بهداشت ارائه می دهند. فروش کلیه در تهران بیشتر است. ، زیرا در تهران دلالی وجود دارد که قیمت کلیه را تعیین می کند و به همین دلیل اکثر اوقات اهدا کنندگان کلیه به تهران مراجعه می کنند. طبق قانون، افراد باید ساکن همان شهر یعنی تهران باشند، اما در بسیاری از موارد گزارش می شود که فروشنده کلیه در یک شرکت مسکن، قرارداد رسمی امضا می کند تا نشان دهد که ساکن تهران است. .
خریداران و فروشندگان به روش های مختلفی پیدا می شوند. برخی با چسباندن تبلیغات به در و دیوار و برخی دیگر جلوی بیمارستان ها و مراکز. برخی از طریق یک دوست یا آشنا شخصی را پیدا می کنند. اما چند سالی است که راه های ساده تری مانند تبلیغات در سایت ها و شبکه های اجتماعی پیدا شده است و به این ترتیب به راحتی می توانند اعضای بدن را خرید و فروش کنند، اهدا کننده نیز عامل مهمی در تغییر قیمت کلیه است.
موضوع مهم دیگر زمان و فوریت اهداکننده و گیرنده است. مونا می گوید می خواست کلیه خود را به قیمت 250 میلیون تومان بفروشد و از نظر مالی در مضیقه بود اما در نهایت برای جلب رضایت طلبکارانش با 210 میلیون تومان موافقت کرد و در موردی دیگر علیرضا به مدت یک سال تمام درخواست ها را رد کرد زیرا می خواست کلیه خود را به آن اهدا کند. شماره ای که قبول می کند
در عین حال دکتر حسین بیگلری به عنوان رئیس دبیرخانه کارگروه سلامت و امنیت غذایی دانشگاه کرمانشاه می گوید: «گاهی اوقات افرادی که برای اهدای کلیه به انجمن مراجعه می کنند با مواجهه با قیمت تمام شده کلیه اعلام آمادگی می کنند. کلیه ها که می گویند کم است، به ما می گویند ما می رویم.» ما به عراق کلیه می فروشیم، تکرار این کلمه باعث شد که فرض کنیم عراقی ها به ایران می روند و فردی را پیدا می کنند که می خواهد کلیه خود را بفروشد، اما از آنجایی که عضو پیوند اتباع خارجی در ایران ممنوع است، فرد را به عراق دعوت می‌کنند، دلار هم به کشور می‌دهند و آنجا وصل می‌شوند؛ پس وقتی مردم این‌ها را به ما می‌گویند، حتماً چیزی در آنجا هست».
کلیه در عراق و ترکیه از 7000 دلار تا 15000 دلار
مشکل سفر برخی از داوطلبان اهدای کلیه به عراق و ترکیه بیش از هر زمان دیگری جدی شده است. در ادامه گفته می شود که در این کشورها برای یک کلیه بین 7000 تا 1500000 دلار و گاه حتی بیشتر پرداخت می شود که این ارقام یعنی رقم فروش یک کلیه در این کشورها بین 300 تا 500 تومان متغیر است. پیدا کردن و ارائه اهدا کننده قطعا به طور جداگانه محاسبه می شود.
فروش همه شهروندان ایرانی به عراق و سلیمانیه پیش از این بارها خبرساز شده بود. روزنامه آرمان ملی در سال 1394 گزارش داده بود که دلالان کلیه عده ای را تشویق کرده اند تا برای فروش کلیه خود به عراق و سلیمانیه بروند و 140 میلیون تومان دریافت کنند. توجه داشته باشید که در آن زمان کلیه در کشور حدود 30 میلیون تومان خرید و فروش می شد، همچنین پیش از این مصطفی قاسمی، رئیس هیئت مدیره انجمن بیماران کلیوی نیز گفته بود که گزارش هایی به این انجمن رسیده است که نشان می دهد که عده ای از طریق کردستان برای فروش کلیه های خود به خارج فرستاده شده اند.
اگرچه در سال های اخیر شایعاتی مبنی بر فروش تمامی اتباع ایرانی در خارج از کشور شنیده می شود، اما اکنون تاکید و شناخت مسئولان انجمن های اهدای کلیه در شهرهای ایران نشان می دهد که این روند در دو سه سال اخیر سرعت گرفته است.
بحران اقتصادی و درد مزمن
حقیقت این است که کلیه، مغز استخوان و ربع کبد و هر چیزی که از انسان زنده پیوند می خورد از 100 میلیون تومان تا یک میلیارد تومان در بازار سیاه برای اهدای عضو خرید و فروش می شود و هر چند معاون انجمن اهدای عضو ایران می گوید فروش کلیه مثل قبل نیست و فروشندگان باید زیر نظر دولت این کار را انجام دهند (و البته کلیه پیوند کلیه در انجمن ثبت می شود) اما واقعیت این است که خرید و فروش کلیه زیر پوست انجام می شود. شهر و دلال ها خیلی شلوغ هستند.
نباید فراموش کرد که هر دو تا سه ساعت یک بیمار در لیست انتظار پیوند جان خود را از دست می دهد و اکنون راه اصلی نیازمندان پیوند مراجعه به بازار خرید و فروش عضو است. به خصوص با توجه به تفاوت قیمت در نظر گرفته شده در بازار سیاه و قیمت رسمی در انجمن، جای تعجب نیست که در طرف دیگر این ماجرا فروشندگانی هستند که می گویند اعضای بدن خود را برای حل مشکلات مالی می فروشند و عقب نشینی نمی کنند. با قیمت های تعیین شده
این تطابق با ارقام رسمی باعث شده قیمت کلیه بسته به محل و گروه خونی از 150 میلیون تومان تا بالای 350 میلیون تومان متغیر باشد و حالا کافی است به خیابان های مرکزی شهر به خصوص اطراف خیابان ولیعصر (عج) بروید و بروید. نزدیک طالقانی (نزدیک دفتر خیریه حمایت از کلیه) با در و دیواری پر از آگهی فروش اعضای بدن روبرو می شوید. با اینکه دیوارهای این منطقه بارها رنگ آمیزی شده است، اما هنوز دستفروشان آگهی ها را می چسبانند و تجار نام و شماره خود را با خودکار و نشانگر زیر این آگهی ها اضافه می کنند، غم دیدن این آگهی ها غمی مضاعف است، حکایت هموطنانی که بیمار هستند و بنابراین هموطنان بیمار از نظر اقتصادی سخت و چانه زنی برای بخشی از بدن خود.