به همین مناسبت به سراغ سعید مظفری زاده داور بازنشسته فوتبال خود رفتیم و با او گفت وگویی انجام دادیم که در ادامه می خوانید:
آقای فغانی رسما از لیست داوران نخبه ایران حذف شد و اخیراً به عضویت داوران بین المللی استرالیا درآمد. این حادثه چه تاثیری بر جامعه داوری ایران خواهد داشت؟
با توجه به اینکه آقای فغانی از داوران شناخته شده دنیا و فیفا هستند، حذف ایشان از لیست داوران بین المللی اشتباه بزرگ و بد سلیقه و بی دقتی فدراسیون فوتبال و کمیته داوران ما بود. داوری را که افتخار می کرد و می توانست در چند سال آینده مسابقات بزرگی مثل جام ملت های آسیا را قضاوت کند با دست خودمان از لیست حذف کردیم و این فرصت را به کشورهای دیگر دادیم تا نام او را به لیست داوران بین المللی خود اضافه کنند. حضور آقای فغانی در تورنمنت های بزرگ بین المللی باعث می شد در تورنمنت های بزرگ دو کمک داور ایرانی و یک داور چهارم در کنار ایشان داشته باشیم و با محرومیت ایشان همه آن فرصت ها از دست رفت.
علیرضا فغانی یکی از داورانی بود که بسیاری از داوران احساس کردند به حق خود در جام جهانی 2022 نرسیده بود، چون فینال را قضاوت کرد و زودهنگام محروم شد. فکر می کنید او می تواند در جام جهانی 2026 حضور داشته باشد؟
خب با توجه به سن آقای فغانی نمی توانم نظر قطعی بدهم که آیا ایشان می توانند در جام جهانی بعدی شرکت کنند یا خیر. سیاست فیفا اغلب این بوده است که به داوران جوان اجازه می دهد در مسابقات بین المللی بزرگ شرکت کنند. با توجه به سن، تجربه و حضور پشت سر هم در جام جهانی، آقای فغانی ممکن است شانس زیادی برای حضور در جام جهانی بعدی نداشته باشد. البته این را هم بگویم که علیرضا فغانی در شرایط بدنی خوبی قرار دارد و این موضوع می تواند به او کمک کند تا این شانس را برای داوری در جام جهانی آینده داشته باشد، این بستگی به قضاوت هایی دارد که در سال آینده انجام می شود. یا دو و قبل از انتخاب داوران. اما نظر شخصی من این است که به دلیل جوان بودن فیفا و کمیته داوران فیفا به جوان ترها فرصت داده می شود.
یکی از مشکلات بزرگ فوتبال و داوران ما نبود VAR و عدم شرکت داوران ایرانی در کلاس های مربوطه است که باعث محرومیت داوران نخبه ایرانی از قضاوت بازی های رسمی و آسیایی شده است. با این شرایط چگونه به سطح داوری جهانی برگردیم؟
متأسفانه سال‌هاست که تیم‌ها و داوران ما خواستار VAR شده‌اند اما تلاش لازم برای اجرای VAR را نشنیده‌اند یا شاید هم تلاش لازم را انجام نداده‌اند. ما در حال حاضر هم در فوتبال و هم در داوری از کشورهای دیگر عقب هستیم. فقدان VAR نه تنها روی داوران بلکه بر فوتبال ما نیز تأثیر می گذارد. باعث می شود به دلیل وجود VAR خیلی از اتفاقاتی که در فوتبال می تواند رخ دهد را درک نکنیم و هماهنگ نکنیم و در بازی هایی که می رویم و VAR وجود دارد ضرر خواهیم کرد. قضات ما اعم از زن و مرد گرفتار این مشکل هستند و اتفاقاتی که در چند سال اخیر افتاده فقط شعار است. دو سه سال گذشته هر وقت از من می پرسیدند می گفتم فقط شعار است و می گفتم برای تبلیغات. فدراسیون ها و کمیسیون های مختلف بیشتر روی این موج شنا کردند و در عمل کاری انجام نشد. با توجه به زیرساخت ها و مشکلات ارتباطی که با دنیا داریم، بعید می دانم شرایط برای معرفی VAR به این زودی ها فراهم شود. اگر اینطور است، می توانیم از آن برای چند ورزشگاه محدود و یک سری مسابقات ملی استفاده کنیم، اما در کل فکر نمی کنم شرایطی برای آوردن var در آینده نزدیک وجود داشته باشد.
یکی از جنجال های همیشگی فوتبال ما به خصوص در سال های اخیر، اشتباهات داوری است. حتی فقدان VAR دلیلی برای ادامه بحث است. مثلا در دیدار تراکتورسازی و استقلال کمک داور گل اول تراکتور را آفساید خواند اما داور وسط گل را تایید کرد. با توجه به اینکه نزدیک خط نبود، داور چگونه تشخیص داد که درست است؟
همانطور که گفتم کمبود VAR چه در بخش داوری و چه در بخش بین الملل به ما آسیب زیادی وارد کرده است که نتایج بازی را تحت تاثیر قرار داده است. اما در مورد آن صحنه از بازی ویژه تراکتورسازی و استقلال، خوب داور با تمرکز خوبی که داشت تشخیص داد فردی که در آخرین لحظه به توپ ضربه زد و پاس داد، بازیکن تیم مدافع است و این کار را انجام داد. او به کمک داور اعلام کرد که بازیکن مهاجم چه آفساید باشد و چه نباشد آفساید نبوده و به داور کمک کرد که نشان از تمرکز و تسلط داور بر بازی دارد.
به نظر می رسید داوران جدید قاطعیت داوران قدیمی را نداشتند و نمی توانستند بازی را هدایت کنند. این را در دیدار ملوان و پرسپولیس در زمانی که بازی از دست داور دور بود دیدیم.
من واقعا با آن موافق نیستم. قضات ما همیشه قضات خوبی بوده اند، استعدادهای زیادی در کشور ما وجود دارد و هر نسلی که می رود و نسل جدید می آید عزم، توانایی و حکمرانی خوبی دارد. متأسفانه شاید چیزی که باعث شد داوری ما در چند سال اخیر به سطح اول و عالی آسیا برسد، نبود حاکمیت صحیح در فدراسیون و کمیته داوران ما بود که به معنای روتین و عدم تمرکز بر استعدادیابی، عدم ارائه است. روابط شخصی، کسب رای و انتخاب داوران بر اساس رضایت هیئت ها باعث شد تا در اینجا قضاوت کنیم. اما از نظر شخصی داوران ما داوران خوبی هستند که اگر آموزش دیده باشند و مدیریت مستحکمی برای حمایت از آنها پشت سر داشته باشند، می توانند داوری ما را به اوج برسانند. این موضوع بیشتر به ضعف مدیریتی و ضعف فدراسیون فوتبال در چند سال اخیر برمی گردد.
دربی باید به عرب براقی می رسید اما ظاهرا ارتباط خانوادگی او با فغانی باعث شد داور نتواند برای دربی علامت بدهد.
من هم شنیده بودم که قرار بود دربی را سوت بزنند، اما نمی دانم چرا حضورشان قطعی بود یا خیر، چرا سوت نزدند و جایگزینشان نشدند و نمی توانم نظر قطعی بدهم.
به نظر شما VAR مشکلات داوری ما را حل می کند؟ با وجود اینکه علم هر روز در حال پیشرفت است و تکنولوژی به کمک فوتبال و داوری آمده است، فکر می کنید این تحولات باعث کاهش جنجال ها می شود؟
VAR قطعا می تواند به داوری و فوتبال ما کمک کند، اما تکنولوژی نه تنها در فوتبال بلکه در همه جا به کمک مردم آمده و سعی کرده نقاط ضعف را پوشش دهد. VAR جای خود را در فوتبال باز کرد و سعی کردند آن وقفه ها و موقعیت هایی که به فوتبال آسیب می زند را از بین ببرند و حالا فایده VAR خیلی بیشتر از کمبود آن است. این می تواند به داوران در کشور ما و در سراسر جهان کمک کند.