روز جدید : برخی رسانه ها معتقدند ادعای درخواست ایران از آمریکا مبنی بر تضمین دائمی عدم خروج آمریکا از توافق هسته ای صحت دارد و این درخواست به بن بست مذاکرات تبدیل شده است. آمریکا ضمانت را در این زمینه برخلاف برجام می داند، زیرا معتقد است چنین تضمینی در توافق وجود ندارد و برجام یک توافق سیاسی مبتنی بر تعهدات سیاسی است. واشنگتن می گوید اگر ایران بخواهد توافق را تغییر دهد، ایالات متحده خواسته های خود را دارد. رسانه ها گزارش دادند که تیم ایرانی به رهبری اراکچی در دوران ریاست جمهوری روحانی در مراحل پایانی مذاکرات در وین، تقاضای خود برای تضمین دائمی عدم خروج آمریکا از برجام را کاهش داده و خواستار تضمین عدم خروج بایدن از برجام شدند. توافق هسته ای در واقع علناً اعلام شد که ضمانت نامه دائمی لغو شده است. هیچ رئیس‌جمهوری ایالات متحده این قدرت را ندارد که دولت بعدی را به معاهده‌ای غیرالزام‌آور ملزم کند که تأیید کامل سنا را نداشته باشد. وی برای بررسی این اظهارات جدید و تحریم هایی که آمریکا علیه برخی از ایرانیان اعمال کرده است، گفت وگویی با نصرت … تاجیک سفیر سابق ایران در اردن انجام داده است که در ادامه می خوانید.
بن بست در خصوص تضمین عدم خروج از برجام چگونه قابل حل است؟
پس از خروج ترامپ از برجام، شرط عقل سلیم این است که ایران از تجربیات خود استفاده کند و از طرف مقابل تضمین بگیرد. این نگرانی ایران کاملا موجه است و قابل نقد نیست. لازم به ذکر است که درخواست ضمانت دائمی در متن UNHCR 2015 وجود ندارد و از آنجایی که این درخواست جدید است، ممکن است منجر به درخواست های جدید از سوی ایالات متحده شود. هر عنصری خارج از برجام از سال 2015 که وارد مذاکرات شود، رایزنی را پیچیده می کند. شش دور قبلی مذاکرات نیز تمدید شد زیرا ایران و آمریکا درخواست هایی خارج از برجام داشتند. خروج ترامپ از معاهده هایی که کنگره آمریکا نیز آن را تصویب کرد، بسیار مهم است. بنابراین، حتی اگر ایران آمریکا را مجبور به پذیرش ضمانت دائمی کند و آن ضمانت به تایید کنگره آمریکا برسد، باز هم امکان خروج دولت بعدی آمریکا از این توافق وجود دارد. به جای استفاده از روش های سخت افزاری، ایران باید به دنبال کانال های دیپلماتیک باشد تا به ایران و آمریکا اطمینان دهد که خواسته هایشان برآورده خواهد شد. طبیعتاً اگر بازنده موافقت کند، آن بازنده زیر میز خواهد زد. نخست، ایران می‌تواند مسیری را ترسیم کند که در صورت خروج دولت‌های بعدی آمریکا از برجام، به راحتی به فعالیت‌های هسته‌ای خود ادامه دهد. ایران حق دارد ضمانت بخواهد، اما نباید به یک مورد خاص تاکید کند و مذاکرات را به همین دلیل متوقف کند.
با توجه به موارد فوق، آیا ایران فعلاً باید تضمین دائمی برجام را دور بزند؟
ایران باید مسیر خود را تغییر دهد زیرا ایالات متحده به وضوح نمی تواند تعهد پایدار به دولت های آینده را تضمین کند. این چالش راه حل دیپلماتیک دارد، اما نباید بر آن پافشاری کرد، زیرا ایران امتیازات دیگری را از دست می دهد. از نظر تبلیغاتی و سیاسی برای ایران خوب است که نشان دهد آمریکا قابل اعتماد نیست و نمی تواند متعهد شود، اما واضح است که این یک استراتژی برد-برد برای ایران نیست و شاید بهتر باشد از قدرت نرم خود برای ارائه تضمین های لازم استفاده کنیم. از ایالات متحده برای ادامه تعهدات خود.
چرا آمریکا برخی از ایرانیان را در زمانی که برای مذاکره با ایران فشار می آوردند تحریم کرد؟
لازم به ذکر است که آمریکا تحریم های غیرهسته ای را اعمال کرده و با آنچه مورد توافق است متفاوت است. آمریکا از همه اهرم ها برای فشار بر ایران استفاده می کند و این جای تعجب نیست. ایران هم باید از تمام اهرم هایی که در اختیار دارد استفاده کند، هرچند به نظر می رسد برخی از اهرم ها هنوز استفاده نشده یا ما از آنها اطلاعی نداشتیم. تحریم های جدید آمریکا علیه ایران ممکن است در واکنش به سفر ایران به بروکسل باشد. لازم به ذکر است که ایران هنوز به میز مذاکره بازنگشته و کشورهای غربی همچنان نگران هستند. تیم سیاست خارجی دولت سیزدهم سردرگم و فاقد انسجام لازم به نظر می رسد. آنها باید بدانند که گذشت زمان به نفع ایران نیست. در چنین شرایطی است که آمریکا و متحدانش از همه ابزارها علیه ایران استفاده می کنند. در مقابل، شاهد برخورد منسجم و شفاف از سوی تیم سیاست خارجی دولت سیزدهم نیستیم. اگر رویکردی وجود دارد، دولت سیزدهم باید آن را برای غنی سازی افکار عمومی در پیش بگیرد. ایران در این مقطع باید گفتمان برجام را تغییر دهد زیرا مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا حافظ منافع ایران نیست. شاید پیامی که ایران می خواهد از طریق روابط به آمریکا بدهد، خلاف منافع روابط باشد و آنها باید مداخله کنند. مردم امروز شاهد یکپارچگی نظام با همه محاسن و معایب هستند و انتظار دارند با سیاستی منسجم در جهت حل مشکلات مردم حرکت کنند. مردم انتظار رفاه دارند و صاحبان قدرت باید به سمتی بروند که این رفاه برای مردم حاصل شود. در این راستا ایران باید در مذاکرات غیرمستقیم تغییر ایجاد کند تا به منافع خود دست یابد.