پس از گذشت سه سال از ظهور، کرونا هنوز در مرحله همه‌گیری یا اپیدمی جهانی است و اگرچه نوع رایج جدید و جهش‌یافته این ویروس کرونا مانند گذشته در جهان کشنده نیست و تعداد مرگ و میرها کاهش یافته است، اما سازمان بهداشت جهانی هنوز هم هست.او در مورد پایان همه گیری چیزی نگفت. موارد مرگ و میر و ابتلا به این ویروس ادامه دارد و نمودار سینوسی اگرچه با ارتفاع کمتری ادامه دارد، اما همچنان به فراز و نشیب خود ادامه می دهد.
مردم در سراسر جهان روزهای سختی را پشت سر گذاشته اند که به دلیل محدودیت های شدید اجازه خروج از خانه را نداشته اند. آنها فراموش نمی کنند. زمانی که مدارس، ادارات و مراکز خرید و سرگرمی تعطیل یا نیمه تعطیل بودند. آنها مجبور بودند مدام دست های خود را بشویند یا با الکل ضدعفونی کنند. روزهایی که مردم حتی از خرید نان می ترسیدند، از ترس این ویروس ناشناخته از دست زدن به کلید آسانسور پرهیز می کردند و کارهای غیر علمی زیادی انجام می دادند. از شستشوی خودروها و معابر در شهرها تا عبور از تونل های ضدعفونی در ورودی ادارات و مجتمع ها. خاطرات آن روزهای زندگی و مرگ هنوز در ذهن مردم وجود دارد. خاطراتی که بیشتر شبیه فیلم های ترسناک هالیوودی هستند.
روزهایی که مردم بسیاری از کشورها با اجساد بسیاری مواجه بودند و حتی دفن آنها به چالشی مهم تبدیل شد. دوستان و آشنایان اجازه حضور در مراسم تشییع جنازه را نداشتند و باید پروتکل های ضدعفونی و دفن اموات رعایت می شد.
در ایران، اولین پیک ویروس کرونا در اوایل اسفندماه ۱۳۹۷ با اعلام رسمی اولین موارد ابتلا به ویروس کرونا و فوت در قم آغاز شد. بر اساس آمار اعلام شده تاکنون حدود 7 میلیون و 594 هزار نفر در کشور به بیماری کووید 19 مبتلا شده اند و حدود 145 هزار و 436 نفر فوت کرده اند.
پیک هشتم چه شد؟
اکنون بیش از سه سال از ورود کرونا به ایران می گذرد، با مقایسه مرگ و میر ناشی از این بیماری امروز با آن روزهای سخت که روزانه 700 نفر جان خود را از دست می دادند، در حالی که آمار مرگ و میر حدود 6 ماه پیش تک رقمی شد. بسیاری از مردم به زندگی عادی خود بازگشتند. رعایت پروتکل های بهداشتی کاهش یافته و طبق آخرین اعلام وزارت بهداشت به حدود 32 درصد رسیده است، تردد در فضاهای بسته بدون محدودیت ادامه دارد، اما تعداد فوتی ها مجددا افزایش یافته و دو رقمی شده و حدود 30 نفر است. در روز .رسید. تعداد شهرهای دارای وضعیت قرمز نیز در حال افزایش است.
رعایت پروتکل های بهداشتی به حدود 32 درصد کاهش یافته و سفرها افزایش یافته است، اما کرونا در حال افزایش است و مرگ و میر روزانه به 30 نفر در روز می رسد.
کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند از اواسط بهمن ماه اوج جدیدی از اپیدمی کرونا در ایران شکل بگیرد، اما این اتفاق نیفتاد. این در حالی است که از اواخر اسفندماه به ویژه با افزایش سفرها و بازدیدهای نوروزی، تعداد مبتلایان به ویروس کرونا افزایش یافته و تعداد فوتی‌ها پس از ماه‌ها دوباره دو رقمی شده است.
مینو مارز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: آمارها نشان می دهد. موارد ابتلا به ویروس کرونا در کشور رو به افزایش است. تعداد بستری ها و فوتی ها نیز زیاد است. ویروس جدید خانواده آمیکرون، به دلیل جهش، ریه ها را بیشتر از نمونه های قبلی آمیکرون تحت تاثیر قرار می دهد. زیر رشته قبلی آمیکرون که زمستان سال گذشته در کشور توزیع شد. به XBB معروف بود. سرعت انتشار آن بالا بود، اما روی ریه ها تأثیر خاصی نداشت. اما ویروس جدید باعث بیماری شدیدتر می شود.
وی می افزاید: مردم ماه هاست که با این تصور که خطر ابتلا به کرونا کاهش یافته است، ماسک های خود را برمی دارند. در ایام بایرام دیدار و بوسه زیاد شد. با افزایش تجمعات و رفت و آمدها، شیوع بیماری کووید 19 در بین مردم ایران به یکباره افزایش چشمگیری پیدا کرد. سالمندانی که قبل از بایرام بیشتر در خانه بودند. در ایام عید که بیشتر مردم برای دیدن و بازدید از خانه بزرگترهای خود می روند، بیشتر درگیر می شدند. به همین دلیل شاهد افزایش بستری شدن در بیمارستان و ابتلای شدید به ویروس کرونا در میان سالمندان بوده ایم و به دلیل ابتلای بسیاری از این افراد به بیماری های زمینه ای، میزان مرگ و میر افزایش یافته است.
چرا کرونا زیاد شد؟
مارز تاکید می کند: مهم ترین دلیل افزایش تعداد مبتلایان، بستری ها و فوتی های ناشی از کرونا در روزهای اخیر کاهش استفاده از ماسک و بی توجهی به رعایت فاصله فیزیکی بین افراد است. اکنون در هشتمین پیک کرونا قرار داریم و تعداد شهرهای کرونای قرمز در سراسر کشور در حال افزایش است.
وی ادامه می دهد: علائم کرونا در نوع جدید آمیکرون در افراد مختلف متفاوت است. اکثر افراد علائم خیلی شدید ندارند و به صورت سرپایی و با استراحت مانند سرماخوردگی بهبود می یابند، اما در افراد بیشتر از میکرون قبلی ریه عفونی می شود. به همین دلیل تعداد بیماران بدحال نسبت به گذشته بیشتر شده و تعداد موارد بستری نیز افزایش یافته است. این موارد بیشتر در افراد مبتلا به بیماری های همراه مانند دیابت، بیماری های قلبی و تنفسی دیده می شود.
کرونا دوباره زنده شد
یکی از اعضای کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا گفت: علائم نوع جدید کرونا بدن درد، سرفه، گلودرد و در برخی موارد آبریزش بینی است. علائم مختلفی از جمله مشکلات گوارشی نیز مشاهده می شود، اما در برخی از افراد این علائم به مرور بدتر می شود و ریه ها نیز تحت تاثیر قرار می گیرند که در این صورت نیاز به بستری شدن در بیمارستان و انجام اقدامات درمانی دارند.
افزایش کرونا به زمان مصونیت گله
وی می افزاید: چون ریه بیماران درگیر است. علائم دیگر نیز بدتر می شود. بیماران در حال مریض شدن هستند و عده ای نیز دچار سکته قلبی و سایر اعضای بدن می شوند و به نظر می رسد باید منتظر ادامه روند صعودی کرونا در این پیک جدید کرونا باشیم. تا زمانی که نوعی مصونیت جمعی ایجاد شود که بیشتر افراد مبتلا می شوند و به تدریج وارد مرحله زوال می شویم.
کاهش استفاده از ماسک و عدم رعایت فاصله فیزیکی به ویژه در ایام نوروز که مردم به مهمانی می رفتند و می بوسیدند بیشترین تاثیر را در افزایش تاج گذاشت و افراد مسن و بیمار بیشترین آسیب را متحمل شدند.
مارز ادامه می دهد: درمان کرونا برای افرادی که وارد فاز شدید و بستری می شوند تغییری نکرده است. Remdesivir مانند قبل استفاده می شود. برای افرادی که آسیب شدید ریوی دارند از کورتون و درمان های اعلام شده از سوی وزارت بهداشت استفاده می شود و در برخی موارد بسیار شدید از داروهای آنتی بادی مونوکلونال نیز برای نجات بیماران استفاده می شود.
یکی از اعضای کمیته علمی ستاد ملی تاج و تخت می گوید: در سطح جهانی مانند ایران افزایش ناگهانی تجمع، دید و بازدید نداریم. افزایش قابل توجهی در بیماری نداریم و روند نسبتا آرام و پایداری را شاهد هستیم.
وی با بیان اینکه مسئول روند رو به رشد کرونا و افزایش مرگ و میر در کشور کیست، توضیح می دهد: در این مورد تصمیم گیرنده اصلی وزارت بهداشت نیست. بلکه ستاد ملی کرونا مسئول است و از اختیارات لازم برخوردار است. وزارت بهداشت به تعهد خود مبنی بر تحویل و تزریق واکسن عمل کرده است، اما این مردم هستند که باید پروتکل ها و فاصله گذاری را رعایت کنند و در اماکن سرپوشیده از ماسک استفاده کنند. وزارت بهداشت نمی تواند همه مردم را مجبور به استفاده از ماسک کند.
مارز می افزاید: در این مورد شاید وزارت بهداشت در زمینه اطلاع رسانی و تذکر به مردم کم کاری کرده باشد چرا که باید مدام آخرین وضعیت بیماری را به مردم اطلاع رسانی و هشدار دهیم. وزارت بهداشت اطلاعات لازم را ارائه نکرده است. حالا غیر از اطلاع رسانی به مردم، کار خاصی نمی توانیم بکنیم. ما باید به مردم یادآوری کنیم که ماسک بزنند، اما تصمیم گیری در مورد اجباری بودن استفاده از ماسک در مترو بر عهده ستاد ملی مبارزه با کرونا است.
کاهش اثر واکسن ها بر میکرون
وی درباره تزریق دوز یادآور واکسن کرونا می گوید: واکسن های موجود تاثیر چندانی روی نوع جدید آمیکرون ندارند. البته تزریق واکسن های اصلی کرونا نوعی مصونیت را در بین مردم ایجاد کرد. اما شما نمی توانید صبر کنید. واکسن هایی که از زمان شروع ویروس کرونا موثر بوده اند، اکنون با انواع جدید ویروس کرونا موثر هستند.
این فوق تخصص بیماری های عفونی می افزاید: واکسن های اولیه کرونا در هیچ کجای دنیا تاثیری بر انواع جدید این ویروس ندارد. از ابتدای شیوع کرونا، واکسن‌های کرونا هرگز از ابتلا به این بیماری جلوگیری نکرده است. بلکه از بیماری شدید، بستری شدن در بیمارستان و مرگ بیماران جلوگیری می کند. البته اگر تعداد قابل توجهی از مردم واکسن کرونا را دریافت نمی کردند، تعداد مبتلایان و بستری شدن در بیمارستان افزایش می یافت، اما توصیه نمی شود که مردم دوباره مانند دوره های قبل در صف بایستند و واکسن بزنند. سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر تکرار واکسیناسیون علیه کرونا را توصیه کرده است. توصیه اصلی استفاده از ماسک و حفظ فاصله فیزیکی بین افراد است.
مارز می گوید: البته واکسن هایی که به عنوان بهترین واکسن کرونا در جهان معرفی شدند و 90 درصد در برابر ویروس کرونا ویروس ووهان موثر بودند. اثربخشی آنها در نوع آمیکرون به حدود 30 درصد کاهش یافت و اثر همه واکسن ها کاهش یافت. در حال حاضر هم نباید انتظار زیادی از واکسن های موجود داشته باشیم، مگر اینکه واکسنی از ویروس های جدید تهیه شود که با توجه به سرعت تغییر ویروس توجیه اقتصادی ندارد و تا زمانی که واکسن به روز نشود، ویروس جدید پخش می شود و واکسن قبلی اثربخشی خود را از دست بدهید رعایت بهداشت و پیشگیری بهتر است که خود مردم رعایت کنند.